Sual: Bir hadis-i şerifte, "Dünyaya, burada kalacağınız kadar, ahirete de,
orada kalacağınız kadar çalışınız!" buyuruluyor. Ne kadar büyük olursa olsun,
bir sayının sonsuzun yanındaki değeri sıfır kabul edildiğine göre, dünya için
hiç çalışmamak gerekmez mi?
CEVAP
Dinimiz, dünyaya da, ahirete de çalışmayı emretmektedir. Kur'an-ı kerimde mealen
(Dünyadan da nasibini unutma!) buyuruluyor. (Kasas 7)
Hadis-i şeriflerde de buyuruldu ki:
(Dünyanızı ıslaha, düzeltmeye çalışınız! Yarın ölecekmiş gibi de ahiret için
amel ediniz!) [Deylemi]
(Hiç ölmeyecekmiş gibi dünya için, yarın ölecekmiş gibi de ahiret için çalışınız!)
[İbni Asakir]
(Sizin hayırlınız, ahireti için dünyasını, dünyası için ahiretini terk etmeyen
ve insanlara yük olmayandır.) [Deylemi]
Dünya binektir
İmam-ı Maverdi hazretleri buyuruyor ki:
Dünya çalışma yeridir. Hadis-i şerifte, (Dünya ne güzel binektir. Ona binin ki,
sizi ahirete kavuştursun!) buyuruluyor. Dünya mutlak manada kötü değildir.
Ahiret azığını hazırlayanlar için servet yurdudur. İbrahim aleyhisselam, (Ya
Rabbi ne zamana kadar daha dünyayı takip edeceğim) dediği zaman Allahü teâlâ
buyurdu ki:
(Ya İbrahim, böyle konuşma! Çoluk çocuğunun nafakası için çalışmak dünya talebi
değil ki ondan şikayet edilsin!) [Edeb-üd-dünya]
Dünya bir alet, bir vasıtadır. Bu vasıtayı iyi yolda kullanan kazanır, kötü
yolda kullanan kaybeder. Mesela size yeni, güzel bir araba veriyorlar. (Bu araba
ile, şu kadar zamanda şu karşıdaki köprüyü geçerseniz, kurtuluşa ereceksiniz)
deniyor. Siz de, arabaya bakıp (Ne kadar da güzelmiş) diyerek onu sevmekle
meşgul olur, verilen zaman içinde karşıya geçmezseniz, düşman gelir, sizi
kıskıvrak yakalar, köprüyü geçemezsiniz. Bu vasıta, yolcuları sahile çıkaran bir
gemi de olabilir. Bu vasıtaya zamanında binip gitmeyen kurtulamaz. Dinimiz bu
vasıtayı, kötülememiştir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Dünya, ahiretin tarlasıdır.) [Deylemi]
(Dünya, ahiretin köprüsüdür.) [Deylemi]
(Allah rızasını kazanmak, ahiret azığını temin etmek için, dünya ne güzel
yerdir. Allah rızasını kazanmayan, ahiret azığını temin etmeyen için de, dünya
ne kötü yerdir. Bir kimse, "Allah dünyayı rezil etsin!" derse, dünya da ona,
"Hangimiz Rabbimize asi oluyorsa, Allah onu rezil etsin!" der.) [Hakim, İbni
Lal]
(Dünyaya sövmeyin; çünkü mümin için ne güzel bir binektir. Hayra onunla
erişilir, şerden onunla kurtulunur.) [Deylemi, İbni Neccar]
Dünya sevgisi
Dinimiz, bu bineğin sevgisini kötülemiştir. Yani "Binek ne güzelmiş" diyerek,
onunla meşgul olup hedefe varmamak kötülenmiştir. Nitekim hadis-i şeriflerde
buyuruldu ki:
(Dünya sevgisi bütün günahların başıdır.) [Beyheki, İbni Ebiddünya]
Demek ki, bineği sevmekle meşgul olmayıp, binip bir an önce saadet diyarına
gitmeye çalışmalıdır!
Bizi maksadımıza ulaştıran bineğin iyi, sağlam olması istenir. Onun için Allahü
teâlânın bize verdiği akıl, sağlık, mal gibi nimetleri yerinde kullanmalıdır!
Cenab-ı Hak, dünya saadetini de istememizi emrediyor. (Ey Rabbimiz, bize dünyada
da ahirette de iyilik, güzellik ver!) diye dua etmemizi istiyor. (Bekara 201)
Hadis-i kudside de buyuruldu ki:
(Hak teâlâ buyurdu ki, "Ey dünya, bana hizmet edene hizmetçi ol! Sana hizmet
eden de senin hizmetçin olsun.") [Ebu Nuaym]
Dünyanın faydasız işlerinden uzak durmak, ahirete yarayacak işler yapmak
gerekir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Dünyaya meyledenin emeli uzun olur, sonunu getiremez, bitmez tükenmez ihtiyaca
düşer; öyle bir meşgale kaplar ki mihnetinden kendini kurtaramaz.) [Deylemi]
(Ahireti isteyip onun için çalışan, geçim sıkıntısı çekmez, zengin olarak
sabahlar, zengin olarak akşamlar. Dünyayı talep edip onun için koşan geçim
darlığı çeker, fakir olarak sabahlar, fakir olarak akşamlar.) [İbni Neccar]
(Ahiret işi sana kolay gelir, dünya işi zor gelirse, bil ki sen iyi hâl
üzeresin. Ahiret işi zor, dünya işi kolay gelirse, bil ki durumun kötüdür.)
[Beyheki]
(Allahü teâlâ, ahiret için çalışana dünyayı verir, fakat dünya için çalışana,
ahireti vermez.) [Deylemi]