A (1114) | B (527) | C (326) | D (413) | E (571) | F (239) | G (275) | H (942) | İ (454) | J (19) | K (840) | L (165) | M (1275) | N (492) | O (286) | P (298) | R (355) | Ş (870) | T (498) | Ü (161) | V (201) | Y (198) | Z (205)
Başlıksıralama simgesi Yazı
Uzunca Hayreddîn

Horasan'dan Anadolu'ya gelip İslâmiyeti yayan gâzi devişlerden. Denizli Sarayköy'de yaşamıştır. Evliyâ Çelebi Denizli'nin ziyâret yerleri arasında Uzunca Hayreddîn türbesini de sayar. Kabri, Sarayköy'de olup ziyâret edilmektedir.

 

Uzun emel

Sual: Tul-i emelin [uzun emelin] dindeki yeri nedir?
CEVAP
Peygamber efendimiz, üç tane çubuk aldı. Birini önüne, birini de yanına dikti. Diğerini de uzaklara attı. Sonra, (Bu çubuk insan, yanındaki de eceli, uzaktaki ise emelidir. İnsan emellerinin peşinde ko...

Üzümünü ye, bağını sorma

Sual: Ecdadımıza her fırsatta hücum edenler, "Üzümünü ye, bağını sorma!" atasözünün yanlış olduğunu söylüyorlar. Ceddimiz yanlış konuşur mu? Atasözleri bir tecrübenin mahsulü değil midir?
CEVAP

Uzlet

Yalnız başına yaşama, insanlardan ayrılarak bir köşeye çekilme.
İslâm âlimleri zaman ve şartlara göre uzlet etmenin bâzan faydalı ve bâzan da zararlı olduğunu bildirmişlerdir.
Mevki sâhibi olmak arzûsunu gideren en kuvvetli...

Uzeyr Aleyhisselâm

İsrâiloğullarına gönderilen peygamber veya velî. Mûsâ aleyhisselâmın dîninin hükümlerini İsrâiloğullarına tebliğ etti.

Uzeyr Aleyhisselam

İsrailoğullarına gönderilen peygamberlerden veya velîlerden. İsmi; Kur’ân-ı kerîmde bildirilmiş olup, peygamber olup olmadığı açıkça bildirilmemiştir. Babasının ismi Şureyha olup Hârun aleyhisselamın neslindendir. İsrailoğulların...

Uzeyr

Veli veya peygamberdir.

Üzengi

Orta kulakta bulunan küçük bir kemik.

Uyuz

Bulaşıcı ve kaşıntılı bir hastalık. Uyuzun âmili. Sarcopets scabiei ismi verilen bir parazittir. İnsanlarda hastalık yapan, parazitin dişisidir, erkeğinden çok büyüktür ve gözle küçük bir nokta gibi görülür. Bunlar derinin boynuzsu tabakasında...

Uyuyarak beklemek

Bir talebe; âlim ve faziletli bir zat olan hocasını çok severmiş. Sohbetinde bulunmaya can atıyormuş. Hocasına durumu bildirirler. Hocası da, (Madem bizi seviyor, buraya gelmesine lüzum yok, biz onun evine gideriz. Bu gece, inşallah, geç de olsa muhakkak geleceğim. Beni...

Uyuşturucu iptilası

Sual: Batı ülkelerinde uyuşturucu iptilâsı, gün geçtikçe, gençliği sarmaktadır. Bunun sebebi ne olabilir? Bu uyuşturucu bağımlılığı nasıl önlenebilir?
CEVAP

Uyur Gezerlik

Uykuda insanın hareket etmesi, yürümesiyle belirlenen rahatsızlık. Tıpta bir zihin hastalığı belirtisi olarak kabul edilir. Rüyâların hareket hâline dönüşmesine bağlı bir bozukluktur. Umûmiyetle çocuklarda ve bülûğ çağındaki gençlerde...

Uyumak daha iyi

Zalim hükümdar, salih bir zata sordu: - İbadetlerden hangisi üstündür? Bana tavsiyeniz nedir? Salih zat dedi ki: - Uykuyu tavsiye ederim. Bir an olsun halkı incitmeyesin! Halk rahat etsin. Senin uyuman, uyanıklığından iyidir.

Uyluk

İnsan vücûdunda kalça eklemiyle diz eklemi arasındaki bacak bölgesine verilen ad. Bu bölgede insan iskeletinin en uzun kemiği olan uyluk kemiği (femur) tek başına bulunur. Üst tarafta kalça kemiği, alt tarafta kaval kemiği ve dizkapağı kemiğiyle eklem yapar.

Uyku İlaçları

Uyku bozukluklarının ve çeşitli sebeplerle meydana gelen uykusuzluğun tedavisinde kullanılan ilâçlar. Eskiden çok kullanılan barbitürat türevlerinin kullanımı azalmış olup, yerine benzodiazepinler tercih edilmektedir. Bunlardan nitrazepam (Mogadon), flunitrazepam (...

Uyku Hastalığı

İnsanın kanında Trypanozoma Gambiense ve Trypanozoma Rhodesiense türlerinin parazitlenmesiyle meydana gelen bir hastalık. Hastalığın yayılması ve bulaşması Tse-Tse sineği vâsıtasıyla olur. Akut ve müzmin olarak ilerleyebilir. Akut hâlde yüksek ateş, adenit, deride kırmızı dök...

Uyku adabı

Sual: Uyku adabı nelerdir?
CEVAP
Günümüzün ortalama üçte biri uyku ile geçmektedir. Gafletle geçmemesi için uykuyu da değerlendirmek gerekir. Müminin her hareketi şuurlu olmalıdır. Gafletle yatıp gafletle kalkmamalıdır!
Rastgele yatağa girip uyumak do...

Uyku

Şahsın hissî veya diğer uyarılarla uyandırılabildiği tabiî ve normal olan şuursuzluk hâli. Uyanık kalmayı temin eden bir merkez mevcuttur. Bu merkezin yeri beyinde Retiküler Formasyon denilen bölgedir. Ortabeyinden buraya gelen mesajlar Retiküler Uyarıcı Sistem vâ...

Uydurma sanılan hadisler

Din düşmanları ve bid’at ehli çıkardıkları bazı sözlere hadis demişlerse de, Ehl-i sünnet âlimleri bu sözleri kitaplarına almamışlardır. Hiçbir İslam âliminin kitabında uydurma hadis yoktur. Kitabına uydurma hadis alan kimse zaten İslam âlimi...

Uyan

Biz idik bir zaman en âli devlet
Dünyayı sarmıştı şan ile şöhret
Bunda vardı elbet belli bir hikmet
Niçin istemeyiz bunu bulmayı

Bu gafil halk hâlâ niçin uyanmaz
Sen ikaz eylesen sana da kanmaz
Sonunuz felaket desek inanmaz
İstersen çal ona davul...

Uvula

Küçük dil.

 

Üveysî

Üstâdı, hocası olsun olmasın, hayatta veya vefât etmiş bir büyüğün rûhâniyetinden istifâde ederek, terbiye görerek yetişen, olgunlaşan kimse. Bu şekilde yetişme yoluna üveysîlik denir.

Üveys Medenî

Tanınmış velîlerden. Bolu-Mudurnu'da doğdu. Doğum târihi bilinmemektedir. 1523 (H.930) senesinde Şam'da vefât etti. Kabri oradadır. Tasavvufta evliyâdan Çelebi Efendinin sohbetlerinde kemâle erdi. Halvetî yolunda yetişti. Hocasının dergâhının mutfağında hizmet...

Uterus Bıcornis

Uterusun iki boynuzlu olması anlamında bir terimdir. Uterusun üst kısmının çökük olması nedeniyle her iki uç kısımlarının beligin hal alması sonucu ortaya çıkan görünümdür.
 

 

Uterus

Rahim, döl yatağı.

 

Utbet-ül-Gulâm

Büyük velîlerden. Doğum ve ölüm târihi bilinmemektedir. Babasının adı Ebân bin Sam'a'dır. Rumlarla yapılan bir muhârebede şehîd düştü. Verâ, şüphelilerden sakınma, takvâ haramlardan uzak durmak ve zühd, şüpheli olmak...

Utanmayan her şeyi yapar

Âdem aleyhisselamdan, bizim Peygamberimize kadar, kaç bin peygamber geldiyse bütün peygamberler ümmetlerine tebliğ edip, şu nasihatte bulunmuşlardır:
(Eğer utanmıyorsan sen her şeyi yaparsın.)

Bu bir tehdittir. Onun için Peygamber efendimiz buyuruyor ki:
(...

Utanma

Âr, hayâ. (Bkz. Hayâ)

Uşur

Sual: Uşur nedir?
CEVAP
Toprak mahsullerinin zekatına uşur denir. Fakir veya borçlu olanın da uşur vermesi gerekir. Fakat ticaret malı ve hayvan zekatı böyle değildir. Borçlar düşüldükten sonra kalanı, nisap miktarını buluyorsa zekat...

Usûl-i Kelâm

Îmân bilgilerinin âyet-i kerîmelerden ve hadîs-i şerîflerden nasıl çıkarıldığını öğreten ilim.

Usûl-i Fıkıh

Fıkıh (ibâdet ve amel) bilgilerinin âyet-i kerîmelerden ve hadîs-i şerîflerden nasıl çıkarıldığını öğreten ilim.
 

Usûl-i Din

Kalb ile inanılması lâzım olan bilgiler, îmân ve îtikâd bilgileri.

Usûl ve Fürû

1. Fıkıh ilminde usûl; baba ve dedeler, ana ve nineler; fürû', çocuklar ve torunlar.
Usûl ve furû'a ve zevceye (hanıma) zekât verilmez. (Mehmed Zihni)
2. Usûl, îmân bilgileri; fürû; fıkıh bilgileri.

Usûl Bilgileri

İmâm-ı a'zam Ebû Hanîfe ile İmâm-ı Ebû Yûsuf ve İmâm-ı Muhammed'in kavillerini (ictihâdlarını, re'ylerini, sözlerini) içerisinde bulunduran El-Mebsût, Ez-Ziyâdât, El-Câmi-us-Sagîr, Es-Siyer-us-Sagîr, El-Câmi-ül-Keb...

Usûl

Asıllar, kökler, temeller. Asl kelimesinin çokluk şeklidir.

Üstünlükte ikinci odur

Hazret-i Ömer (radıyallahü teâlâ anh), Peygamber efendimizin kayınpederidir. Hafsa validemiz onun kızıdır. Hayatta iken Cennet ile müjdelenmiş on kişiden ikincisi olup, Hazret-i Ebu Bekir’den sonra eshab-ı kiramın en büyüğü, başka bir ifade ile, Peygamberlerden sonra insanların üstünlükte ikincisidir. Resulullahın da...