A (1114) | B (527) | C (326) | D (413) | E (571) | F (239) | G (275) | H (942) | İ (454) | J (19) | K (840) | L (165) | M (1275) | N (492) | O (286) | P (298) | R (355) | Ş (870) | T (498) | Ü (161) | V (201) | Y (198) | Z (205)
Başlıksıralama simgesi Yazı
Duyu

Sinir sistemimize çevreden ve vücudumuzdan çeşitli reseptörler (alıcılar) vasıtasıyla getirilen izlenimler. Çevreden olduğu gibi iç organlardan da uyartılar gelerek sinir sistemimizi uyarabilir. Duyu, çeşitli kısımlara ayrılarak incelenir:

Duvara resim asmak

Sual: Babamızın ve hocamızın resimlerini duvara asmak uygun mudur?
CEVAP
Uygun değildir. Üç zararı vardır:

Birincisi, insan ve hayvan resmini, belden yukarı asmak haramdır. Bitki ve cansızların resmini asmakta mahzur yoktur.
...

Düşük

Fetusun, gebeliğin 28. haftasından önce ölümü, ve rahmin ışında atılmasıdır.

Düşük

 

Düşmanı tanımayan dostu bulamaz

* Düşmanını tanımayan dostunu bulamaz. Nefsini tanımayan Allah’ı tanıyamaz, nefsini tanıyan Allah’ı tanır. Nefsten kurtulmadıkça, insan kendini emniyette hissedemez. En büyük mücadele nefsle olmalıdır. Bu iş bir tarikat yolu değil, Allah’ın...

Düşmandan korkma, Allah’tan kork

Hazret-i Ömer halife iken, İran memleketini feth etmek arzusunda idi. O memlekette İslamiyet yayılsın istiyordu. Sahabe-i güzin ile müşavere edip, asker topladı. Başlarına Sad bin Ebi Vakkas’ı komutan tayin edip, İran memleketine gazaya gönderdi. Sad hazretlerine de şöyle nasihat ve talimat verdi: (Ey Sad, düşmandan...

Dürzî

Derezîler adlı bozuk fırkaya mensub olan kimse. (Bkz. Derezîler)

Dursun Fakîh (Tursun Fakih)

Tefsîr, hadîs ve fıkıh âlimi. Şeyh Edebâlî hazretlerinin dâmâdı. Osmanlı Devletinin kurucusu Osman Beyin bacanağıdır. Doğum târihi bilinmemektedir. Sultan Orhan devrinde vefât etti.

Durrul Mearif
Durmaz yakar

Yürüyorum yana yana,
Aşk boyadı beni kana,
Rezil oldum ona buna,
Durmaz yakar bu aşk beni.

Esiyorum yeller gibi,
Kaşınırım keller gibi,
Akıyorum seller gibi,
Durmaz yakar bu aşk beni.

Sular gibi çağlıyorum,
Ciğerimi da...

Dürdane

İnci tanesi, inci serpen.

Dünyâyı Terketmek

1. Bütün haram olan şeyler ile berâber, mübâhları da, yâni günâh olmayan lezzetlerin çoğunu da bırakıp, yaşamak için zarûrî olan miktârını kullanmak.
Mes'ûd o kimsedir ki, dünyâ onu terk etmezden önce, o dünyâ...

Dünyayı terk etmek

Sual: Ahireti kazanmak için, dünyayı terk etmek nasıl olur?
CEVAP
Dünyayı terk etmek çalışmayıp oturmak demek değildir.

Dünyayı terk etmek, iki türlü olur:

Dünyanın kokusu olsaydı

Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki:
Bir şeyi tanımak için, ilmin ve görmenin dışında, tatmak, koklamak ya da dokunmak lazım. Eğer dünyanın kokusu olsaydı, koklayan âşıkları ancak ölüm zamanında ayılırdı.

Ramazan-ı ş...

Dünyanın kahrına bu teselli ile sabreder

* Tevekkülü azalanın imanı zayıflamış demektir. Tevekkülünü kaybedenin ise imanı tehlikededir. Tevekkül, her türlü sebebe (o işin, dinen ve örfen sebeplerine) yapışarak gayret göstermek, sonucu Allahü teâlâdan beklemek ve sonucun mutlaka hayırlı olduğuna inanmakt...

Dünyâlık

İnsanın hayatta muhtâc olduğu şeyler, para, mal v.s.
Dünyâlık olan şeylerin Allah indinde sivri sinek kanadı kadar kıymeti olsaydı, kâfire bir yudum su vermezdi. (Hadîs-i şerîf-Berîka)
Dünyâlık peşinde koşmak, su üzerinde yürümeğe benzer. Bunun...

Dünyadakiler birbirini yiyor

* Mezardakilerin pişman oldukları şeyler için, dünyadakiler birbirini yiyor.

* İnsanda hayallerin, ideallerin yerini anılar almaya başlamışsa, yaşlılık başlamış demektir.

* Kalb ne ile dolu ise dudaklardan dökülen odur.

*...

Dünyada evliya yok mu?

Sual: Tam İlmihal’de hicrî on dördüncü asrın yarısından sonra, dünyanın hiçbir yerinde Veli görülemediği bildirilip, (Hiçbir İslam memleketinde tasavvuf âlimi yok gibidir) yazıyor. Yani, şu anda dünyada Evliya yok mu deniyor?
CEVAP
Hayır, yoktur denmiyor, yok gibidir deniyor. Bir de, bir şeyin...

Dünya ve ahiret saadetinin anahtarı

* Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki:
6 cilt Mektubatın yani Mektubat-ı Rabbani ve Mektubat-ı Masumiyyenin özeti bir cümledir:
"Bu yolun büyüklerini tanımak ve sevmek, dünya ve ahiret saadetinin anahtarıdır."

Dünya sevgisi günahların başıdır

Sual: Bir hadis-i şerifte, "Dünyaya, burada kalacağınız kadar, ahirete de, orada kalacağınız kadar çalışınız!" buyuruluyor. Ne kadar büyük olursa olsun, bir sayının sonsuzun yanındaki değeri sıfır kabul edildiğine göre,...

Dünyâ Sevgisi

Kalbin dünyâ malını ve mülkünü çok sevmesi.
Dünyâ sevgisi, günahların başıdır. (Hadîs-i şerîf-Mektûbât)
Dünyâyı sevenler, âhirette zarar görür. (İmâm-ı Rabbânî)
Allahü teâl...

Dünya nedir
Dünya iş ve kazanç yeridir

Sual: Boş vaktim çok. Vakitlerimi tavla ve satranç gibi oyunlarla geçiriyorum. Bazen onlardan çay içiyor, bazen de onlara içiriyorum. Mahzuru var mıdır?
CEVAP
İnsan, dünyaya oyun ve eğlence için gelmemiştir. Dünya iş ve kazanç yeridir. Peygamber efendimiz, (Dünya ahiretin tarlas...

Dünyâ Hırsı

Dünyâya lüzûmundan fazla meyletmek. Şiddetli mal, mülk arzusu, isteği.
On şey insana zarar verir:
1) Terbiye azlığı,
2) Cehâlet çokluğu,
3) Halktan nîmet beklemek,
4) Şehvet azgınlığı, nefis kudurgunluğu,
...

Dünyâ Hayâtı

Âhiretten önceki hayat.
Kim dünyâ hayâtını ve onun süsünü isterse, onlara yaptıklarının karşılığını burada tam olarak veririz. Bu hususta bir eksikliğe de uğratılmazlar. Onlar öyle kimselerdir ki, âhirette kendileri için ateşten başkası...

Dünya gelir geçer

Şu faniye konan göçer,
Rızkı kadar yiyip içer.
Ecel ömre kefen biçer,
Gelip geçer yalan dünya.

Üstüne hep çöker dağlar,
Ecel gelir, dilin bağlar,
Gözlerinden yaşlar çağlar,
Gelip geçer yalan dünya.

Kara toprak olur yatak,
Dökülür hep kuru yaprak...

Dünya fanidir Aldanma kardeşim fani dünyaya, Bu düzen dağılır, divan eğlenmez. Kaptırma gönlünü bu viraneye, Herkes gelip göçer, konan eğlenmez. Düşme sakın, hilesine, ağına, Değer verme, bostanına bağına, Bakarsın kar yağmış umut dağına, Zerre kadar aklı olan eğlenmez. Malın varsa, harca Hakkın yoluna, Bir faydan dokunsun sağ ve soluna,...
Dünya düşman olsa

Dünya düşman olsa bana,
Dosttan bizi ayıramaz.
Dost nerede, ben orada,
Düşman bizi ayıramaz.

Dost bizimle, korkmaz insan,
Güvenirse, olmaz pişman,
Saldırsa da, yüz bin düşman,
Dost karşısında duramaz.

Dokunamaz düşman bana,...

Dünya ahiretin tarlasıdır

Sual: Dünya nedir?
CEVAP

Dünya ahiret saadetinin başı nedir

Sual: Dünya saadetinin başı nedir, nasıl elde edilir?
CEVAP
Dinimizin emir ve yasaklarına riayet eden, yani iyi bir müslüman olan herkes, dünya ve ahirette mutlu olur. Dünya ve ahiret saadetinin başı, en iyisi, Allahü teâlânın rızasına, sevgisine kavuş...

Dünyâ

Yer küresi.
1. Ölümden önce olan her şey.
Mal ve dünyâdan size verilen şey, yalnız hayatta bulunduğunuz müddetçe, onunla geçinmektir. Îmân edip, Rablerine tevekkül edenler için, âhirette Allahü teâlânın indinde, d...

Dülger

Marangoz.

Duhân Sûresi

Kur'ân-ı kerîmin kırk dördüncü sûresi.

Duhâ Vakti

Kuşluk vakti. Oruç zamânının yâni imsak ile iftar vakti arasındaki müddetin dörtte birinin tamam olmasından îtibâren başlayan vakit. (Bkz. Duhâ Namazı)

Duhâ Sûresi

Kur'ân-ı kerîmin doksan üçüncü sûresi.

Duhâ Namazı

Duhâ (kuşluk) vaktinde kılınan namaz, kuşluk namazı.
Yâ Ebâ Hüreyre! Duhâ namazını terk etme! Cennet'in bir kapısı vardır ki, ona "Duhâ kapısı" derler. Bu kapıdan yalnız kuşluk namazı kılanlar girer. (Hadîs-i şerîf-Ey Oğul İlmihâli)
Günahları...