Sual: Kitaplarda bir kavle göre caizdir bu kavil zayıftır deniyor. Bu ne demektir?
CEVAP
İhtiyaç olunca o kavil ile de amel edilir demektir. İhtiyaç olunca günümüzde zayıf kavil ile amel etmek, kuvvetli kavil ile amel etmek gibi sahih, hatta lazım olur. S. Ebediyyeden bir örnek verelim:

Dolgusu olmayan hanefinin, dolgusu olan imama uymasının sahih olup olmaması üzerinde, iki ayrı kavil vardır:

Birinci kavle göre, dolgusu olmayan hanefinin, kaplaması, dolgusu olan imama uyması sahih olmaz. Çünkü, bu imamın namazı Hanefi mezhebine göre sahih değildir.

İkinci kavle göre, bu imam, Maliki mezhebini taklit ediyorsa, dolgusu olmayan Hanefinin, buna uyması sahih olur. İmam-ı Hinduvani böyle ictihad etmiştir. Dolgusu olan salih bir imamın Maliki mezhebini taklit etmediği bilinmedikçe, dolgusu olmayan hanefiler de, bu imama uymalıdır. Bu ikinci kavil, her ne kadar zayıf ise de, harac olduğu zaman, zayıf kavil ile amel etmek lazımdır. Fitneye mani olmak için de, zayıf kavil ile amel edileceği, Hadika’da da yazılıdır.

Müftabih kavil
Sual: Bir konuda bir mezhepte birkaç tane kavil olsa, müftabih kavil budur deniyor. Müftabih kavil nedir? Niye ona uyulur? Ötekiler de yanlış olmadığına göre niye buna uymak zorundayız?
CEVAP
Tercih erbabı müctehid, bunla amel edilmesi gerekir denirse, avamın artık o kavil ile amel etmesi gerekir. Mesela Ramazanda oruçlu olan kimsenin, Hanefi mezhebinde misvak yaş da olsa, öğleden önce de sonra da kullanması mekruh değildir, müftabih olan budur.

Müftabih, hakkında fetva verilmiş olan, kendisiyle amel olunması gereken hüküm demektir.