Çeşitli yollarla vücuda dışarıdan giren bazı yabancı maddelere karşı, organizmanın göstermiş olduğu tepkiye bağlı belirtiler. Bu tepki, normal insan vücudunda da vardır ve müdafayı sağlar. Allerji, aşırı bir tepki gösterme olayıdır. Bu aşırı tepkiyi gösteren bünyelere de “Allerjik bünye” denir.
Allerjiyi meydana getiren maddeler, ağız ve zerketme yolu ile vücuda girebildikleri gibi, temas yoluyla da girebilirler.
-Ağız yolundan girerek allerji yapan belli başlı, maddeler: Yunurta, balık, çiçek, pastırma, sucuk, salam, tahin helvası, kaymak süt ve sütlü besinler, çikolata göbi kakaolu besinler, kinin ve bazı ilaçlardır.
-Enjeksiyon (zerk) yoluyla girenler: Tetanos, difteri ve buna benzer koruyucu serumlar, tedavide kullanılan bazı ilaçlar (penisilin allerjisi gibi) ve böcek sokmalarıdır.
- Deri ve solunum yollarına temas ile allerji yapanlar:Bazı bitki özsuları, çam ağaçlarından damlayan terebentin maddesi, İlkbaharda meyve ağaçlarının çiçeklerinde bulunan sarı polen tozları ve hayvan tüyü.
Bunlardan başka allerjiye sebep olan maddeler veya amiller vardır. Mesela, vücudun herhangi bir yerindeki bir mikrop veya parazit allerji yapabilir. Yine bazı kimselerde göneş ışınlarının allerjiye sebep olduğu bilinmektedir.
Ençok rastlanan allerjiler, astım, ekzama, saman nezlesi ve ürtikerler olmakla birlikte artık birçok şikayetler allerjiye bağlanmaktadır. İnsanlar, kendilerine iyi gelmeyen herşeye allerjileri olduğunu sanır. Ancak bugün allerjilerin gerçek sebepleri bilinmemektedir.
Derideki allerjiler çeşitlidir. Ekzama veya atopik dermatit sık görülür. Bu hastalık genellikle küçük çocuklarda deride kaşıntıya veya kabuklaşmaya sebep olur. Bu belirtiler özellikle yüzde, boyunda, kol ve bacakların eklem yerinde görülür. Allerji kaşıntılı, yer yer deride kabarıklık gösteren, üzeri kırmızı, hudutları düzensiz deri olayları şeklında kendini belli etmektedir. Başka bir deri allerjisi de ürtikerdir. Ürtiker; kabarık ortası beyaz, çevresi kırmızı, plak şeklinde kaşıntılı deri belirtileridir.
Kontak dermatit:
Derinin allerjiye yol açan maddeyle temas eden bölgelerinde görülen ve su toplayan kaşıntılı iltihaplanmalardır. Gözde allerji belirtileri ise kaşınma, kızarma ve göz yaşarmasıdır.
Allerjilerden en tehlikelisi anaflaksi denilen çeşididir ki, ölüme sebep olabilir. Solunum yolları tıkanır, tansiyon aniden düşer ve şok şeklindedir. Bu durumda ADRENALİN iğnesi vurulur.
Astım: Çeşitli allerjik maddelerin teneffüsü ile ortaya çıkar. Allerjinin göğüsteki belirtisi kuru öksürük ve hırıltıdır. Astımlı hastalar nefes verirken hırıltılı ses çıkarırlar. Çünkü hastanın bronşları daralmış durumdadır.
Bahar nezlesi: İlkbaharda çiçek tozlarının birin iç yüzeyine teması ile olur. Burunda tıkanıklık, kaşıntı, hapşırma veya akma şeklinde kendini gösteren saman nezlesinde, nezleden farklı olarak akıntı uzun sürer. Serum verilmesinden sonra ortaya çıkan allerjiye de serum hastalığı denir.
Tedavisi: Allerjik hadiselerin önlenmesinde, çeşitli yolllar denenebilir. Kişi hangi maddeye karşı hassas ise, o madde ile temasını önlemek birinci yoldur. Kişinin hangi maddeye hassas olduğu allerji testleriyle anlaşılır. Allerji yapan (allerjen) maddelerin çözeltileri cilde zerk edilir. Ciltte hangi maddenin çözeltisi allerji yapıyorsa, onun kişi için allerjen madde olduğu ortaya çıkar. Bu tesbitten sonra doktor tarafından uygun tedaviye geçilir. Şok şeklindeki üzünlüler de, allerjik bünyelerin allerji olmasına sebep olur. Böye durumlarda üzüntülü ortamdan uzaklaşmak en uygun tedavilerdendir. Ençok kullanılan allerji ilaçları antihistaminiklerdir. Bu antihistaminikler çok çeşitli olup, bir kişiye faydalı olan bir antihistaminik, diğer kişiye faydalı olmayabiliyor. Kalsiyumlu ilaçlar ve bilhassa kalsibronat, ürtiker ürtiker ve üzüntü ile ortaya çıkan allerjilere iyi gellmektedir. Kalsıyumlu ilacın yanına C, D ve B, vitaminlerinin de verilmesi hassasiyeti azaltır. Doktor nezaretinde kortizonlu ilaçların dozunun (miktarının)uygun olarak alınması gerekir.
Allerjide uyulacak tavsiyeler:
-Allerjik olduğunu düşündüğünüz bir madde ile temas ettiyseniz, maddeyi ve ona karşı vücudunuzun tepkisini kaydedin. Bu tip kayıtlar (müşahedeler) teşhiste tıbbi testlerden daha fazla yardımcıdır.
-Allerjinizin nasıl seyrettiğini takip edin. Sadece bahar aylarında ortaya çıkan ve senenin diğer günlerinde görülmeyen “astım” çiçek tozlarının neden olduğu bir allerji olabilir.
-Bir şeye karşı allerjiniz olduğunu tesbit ettiyseniz, ondan kaçmak için elinizden geleni yapın. Eğer bir yiyeceğe karşı allerjiniz varsa, bu yiyeceğin paketindeki muhteviyat listesini kontrol edin.
-Eğer yeni anne olduysanız ve astım, ekzema gibi bir hastalığınız varsa, bebeğinizde de allerji olabileceğini unutmayın. Eğer yapabiliyorsanız ilk 6 ayda bebeği yalnız anne sütü ile emzirerek inek sütündeki yabancı proteinlerden koruyun.
-Allerjiye sebep olabilecek şeylerden kaçındıktan sonra hemen sonuç beklemeyin. Mesela, evdeki hayvanı çıkardıktan aylar sonra bile hayvan tüyü evde bulunabilir.
-Penisilinle tedavi olurken ciltte bir döküntü meydana gelirse hemen penisiline karşı allerjiniz olduğunu zannetmeyin. Doktorunuza müracaat edin.