Soğuk algınlığı, coriza olarak da bilinen, solunum sisteminin en yaygın hastalığı. Çok çeşitli virüsler bu hastalığa sebep olurlar. Rinovirüsler, adenovirüsler, ekovirüsler, koksaki virüsler, infleuenza virüsleri ve mikoplazma mikropları bunların başlıcalarıdır. Bu virüslerin de kendi aralarında tipleri vardır. Meselâ rinovirüslerin 100 tipi vardır. Hasta olmakla birine karşı kazanılan bağışıklık diğerlerine tesir etmemektedir. Bu sebeple şahıslar mütemâdiyen nezleye yakalanırlar. Hastalığa hazırlayıcı faktörler pek önemli kabul edilmez. Soğukta kalma, bâdemciklerin büyük olması, allerji ve kötü kokuların koklanması ancak hastalığın ortaya çıkışını kolaylaştırır.

Hastalık, virüsün vücûda alınmasından 18-48 saat sonra başlar. Hasta âniden, boğazda kuruma, hapşırma ve sulu burun akıntısıyla yorgunluk hisseder. Bebek ve çocuklarda çoğunlukla ateş olur fakat, yetişkinlerde bu durum pek görülmez. Akıntı, bütün burun, boğaz farenksi ve larinksi rahatsız eder. Koku ve tad duyusu bozulur, baş ağrısı yanında sırt ve bacak ağrıları vardır. Hastalık ilerlerse tablo daha da kötüleşir veya burun-boğaz ve sinüsleri, diğer mikropların üremesi için uygun hâle getirdiğinden, orta kulak iltihabı, sinusit, farenjit, larenjit gelişebilir. Hastalığın önemi, kızamık, difteri, farenjit, menenjit, boğmaca gibi hastalıkların ilk dönemleriyle karşılaşabilmesidir. Önem verilmeyen bir nezle, eğer bu hastalıkların başlangıç devriyse, hasta için hiç de iyi bir netîce alınmaz.

Nezle umûmiyetle 4-10 gün devam eder ve kaybolur. Bu arada, destekleyici tedâvi yapmak hasta lehinedir. Halk arasındaki, “ilâç alırsan bir haftada, ilâç almazsan yedi günde geçer.” sözü ilmî bir açıklama değildir. Çocuklarda yatak istirahati, ateş düşürme, akıntıyı arttırıcı tedâvi muhakkak yapılmalıdır. C vitamini her ne kadar modern tedâvide tavsiye edilmezse de, akıtıcı özelliğinden dolayı kullanılabilir. Boğaz pastilleri, hiç kıymeti olmamakla birlikte, ihtivâ ettikleri maddelerden dolayı allerjik tesir de yapabilirler. Etkileri psikolojiktir. Bol miktarda sıvı alınmalıdır. Portakal ve diğer meyve suları, sıvı alımını temin ettikleri için faydalıdır. Burun tıkanıklığı için, fizyolojik serum, tuzlu su veya efedrinli damlalar kullanılmalıdır. Boğaz kuruluğu ve yanması için, yarım kaşık tuz, yarım bardak ılık suya konulup gargara yapılır. Çok çeşitli tipleri olduğundan aşıları yapılabilir fakat uygulanamaz. Çünkü her sene salgın yapan virüs, değişik olmaktadır.

Frengi nezlesi: Coriza sifilitika denilen bu nezle, frengili annenin kanında bulunan frengi mikrobunun, karnındaki çocuğa geçmesi ve onu da hasta yapması netîcesinde; doğumdan sonra ilk günlerde başlayıp 6-8 hafta devam eden bir nezledir. Burun mukozasında bir iltihap vardır. Burun deliklerinden kanlı, cerahatli, kokulu bir ifrâzât gelir. Kuruyan kabuklarla burun tıkandığında teneffüs ederken husûsî bir ses çıkar. Burun direğini delerek veya tahrip ederek “semer burun” denilen frengiye has sayılan bir burun şekli meydana getirir. Küçük yaşlarda ölümle sonuçlanabilir.