Şahsiyetin ve benliğin parçalanması ile topluma uyumun bozulması durumunun ortaya çıktığı önemli bir psikiyatrik hastalık grubu. Psikozlarda hastanın gerçeği değerlendirme kâbiliyeti bozulmuştur. Kişi, hastalığının şuurunda değildir ve hasta olduğunu, tedâvi görmesi gerektiğini bir türlü kabullenemez. Bu bozuklukların derecesi psikozun cinsine ve kişiden kişiye değişiklik gösterir. Yine psikozun cinsine göre değişik belirtiler de sözkonusudur.

Psikozlar, had veya müzmin, fonksiyonel veya organik kaynaklı olabilirler. İrsiyetle ilgili faktörler, dış tesirler (ilâçlar, alkol, darbeler, büyük olaylar, bâzı enfeksiyon hastalıkları), merkezî sinir sistemindeki hastalıklar psikozlara yol açabilir. Psikanalitik teoriye göre, gerek psikozlarda, gerekse nevrozlarda kişinin benliği ile dış dünyâ arasında bir çatışma vardır. Nevrozlarda kişi hastalığını kabul edip, topluma uymaya çalışır, psikozlarda ise kişi kâidelere boyun eğmeye çalışmaz, kaçmayı ve kendi içine kapanmayı tercih eder.

Psikozları şu şekilde sınıflandırmak mümkündür:
Organik psikozlar: Yaşlılıkla ilgili olanlar, alkol psikozları, ilâç psikozları, gelip geçici psikozlardan bâzıları, diğer durumlar.
Fonksiyonel psikozlar: Şizofreni, psikoz manyak, depressif, paranoid durumlar ve çocukluk psikozları.
Tedâvi psikozun cinsine göre değişir. Güçlük çıkaran tedâvi, yetişmiş personel ve hastane tedâvisini gerektirir.