Hazret-i Ebu Bekir ve Hazret-i Ömer’in üstünlüğü]
İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Ehl-i sünnet âlimleri, söz birliği ile, Şeyhaynı üstün tutmak ve iki damadı
sevmek lazımdır demektedir. Yani, Hazret-i Ebu Bekir ile Hazret-i Ömer,
Eshab-ı kiramın hepsinden daha yüksektir ve Hazret-i Osman ile Hazret-i Ali’yi
sevmek lazımdır. Hazret-i Ebu Bekir ile Hazret-i Ömer’in üstün olduğunu Eshab-ı
kiramın hepsi söz birliği ile bildirmiştir. Bu söz birliğini de, Tabiin-i izamın
hepsi haber vermiştir. Böyle söz birliği olduğunu, bize din imamlarımızın
büyükleri, mesela imam-ı Şafii bildirmektedir.
İtikaddaki iki imamımızdan biri olan Ebül Hasan-i Eşari hazretleri, Ebu Bekir
ile Ömer, bu ümmetin en yükseğidir buyurdu. Hazret-i Ali’nin, halife iken,
idare ve kuvveti elinde iken, büyük bir cemaate karşı Ebu Bekir ile Ömer, bu
ümmetin en üstünüdür buyurduğunu, imam-ı Zehebi yazmaktadır ve bu üstünlüğün
tevatür yolu ile bizlere geldiğini bildirmektedir.
Hazret-i Ali, Peygamberimizden sonra, insanların en üstünü Ebu Bekir’dir.
Ondan sonra Ömer’dir buyurunca, orada bulunan oğlu Muhammed bin Hanefiyye
(Ömer’den sonra üstün olan sensin!) dedi. Hazret-i Ali’nin Ben ancak
Müslümanlardan birisiyim dediğini, imam-ı Buhari haber vermektedir. Ebu
Bekir ile Ömer’in en üstün olduklarını haber veren güvenilir, sağlam kimseler o
kadar çoktur ki, tevatür halini almış, inanmak zaruri olmuştur. Buna inanmayan,
ya cahil veya mutaassıp bir inatçıdır.
Şii âlimlerinin büyüklerinden olan Abdürrezzak bin Ali Lahici diyor ki:
(İmam-ı Ali, Ebu Bekir ile Ömer’in, kendisinden daha yüksek olduğunu söylediği
için, ben de onun gibi söylerim. İkisinin de daha yüksek olduklarına inanırım.
Eğer Hazret-i Ali, onların daha yüksek olduğunu söylemeseydi, ben de
söylemezdim. Hazret-i Ali’yi sevdiğim için, onun gibi söylerim. Onu çok sevdiğim
halde, onun gibi söylemez isem, günah işlemiş olurum) demiştir.
Resulullahın iki damadının, [Hazret-i Osman ile Hazret-i Ali’nin] halife
oldukları zamanda fitneler çıktığı için, insanların kalbinde kırıklık, soğukluk
hasıl olmuştu. Bunun için, Ehl-i sünnet âlimleri, iki damadı sevmek lazım
geldiğini bildirmişler, böylece, cahillerin, Resulullahın arkadaşlarına dil
uzatmasını önlemişlerdir. (Mektubat c.2, m.36)
Hazret-i Ebu Bekir ile Hazret-i Ömer’i birlikte bildiren hadis-i şeriflerden
birkaçı şöyledir:
(Cennete ilk girecek olan Ebu Bekir ve Ömer’dir.) [Deylemi, İbni Neccar]
(Cennette yüksek derecedekileri, aşağıdakiler sizin ufuktaki yıldızları
gördüğünüz gibi görürler. Ebu Bekir ve Ömer de o yüksek derecede olanlardandır.)
[Tirmizi, İbni Mace]
(Üstüne binilen inek, ben bunun için yaratılmadım, çift sürmek için yaratıldım
dedi. [Şaşıran olunca] Peygamber efendimiz, (Ben, Ebu Bekir ve Ömer buna
inanırız) buyurdu. Bir kurt, çobanın olmadığı gün kurt gelirse, koyunları
kim kurtaracak? dedi. [Buna da hayret eden olunca] Resulullah, (Ben, Ebu
Bekir ve Ömer buna inanırız) buyurdu. [Her ikisi de orada yoktu. Resulullah,
onların iman ve ihlaslarına şahitlik ediyor, kefil oluyor.] (Buhari, Müslim,
Tirmizi)
(Peygamberlerden sonra, Cennet ehlinin en üstünü Ebu Bekir ile Ömer’dir.)
[Tirmizi, İbni Mace].
(Benden sonra Ebu Bekir ve Ömer’e tâbi olun.) [Tirmizi, İbni Mace, Hakim,
Beyheki, ibni Adiy]
(Ebu Bekir ile Ömer’i sizin önünüze ben geçirmedim. Onları, Allahü teâlâ,
hepinizin önüne geçirdi.) [Ebu Ya’la, Neccar]
(Ya Rabbi Ebu Bekir’e ve Ömer’e rahmet et. Onlar Seni de Resulünü de sever.)
[İ. Asakir]
(Hazret-i İsa’nın havarileri gibi, insanlara farzları ve sünnetleri öğretmek
üzere Eshabımdan bazılarını göndermek istiyorum. "Neden Ebu Bekir ve Ömer'i
göndermiyorsun?" denildiğinde, buyurdu ki: Onlar dinde benim göz ve kulağım
gibidir. Ben onlarsız edemem.) [Hakim, Hatib]
(Allahü teâlâya hamd olsun ki, beni, Ebu Bekir ve Ömer ile kuvvetlendirdi.)
[Hakim]
(Her şeyin bir kanadı vardır, bu ümmetin kolu kanadı da Ebu Bekir ve
Ömer’dir.) [Hatib]
(Allah beni ikisi gökte ikisi yerde olmak üzere dört yardımcı ile destekledi.
Gökte olanlar Cebrail ve Mikail; yerde olanlar da Ebu Bekir ve Ömer'dir.)
[Taberani]
(Her Peygamberin has arkadaşları vardır. Benim has arkadaşlarım Ebu Bekir ile
Ömer’dir.) [Taberani]
(Benden sonra ümmetimin en hayırlısı Ebu Bekir ve Ömer’dir.) [İ.Asakir]
(Ben, Ebu Bekir, Ömer, Osman da vefat edince, ölmeye gücün yeterse öl.)
[Ebu Nuaym]
(Ya Eba Bekir, meleklerden Mikail gibisin, o rahmetle iner. Enbiyadan ise
İbrahim gibisin, o inkârcı kavmine, “Bana uyan bendendir, isyan edene ise Allah
gafur rahimdir” dedi. Ya Ömer, sen de meleklerden Cibril gibisin, o, kâfirlere
şiddetle iner. Enbiyadan da Nuh gibisin, o "Ya Rabbi, yer yüzünde hiç kâfir
bırakma" dedi.) [Taberani, Ebu Nuaym, İ.Asakir]
(Ya Ali, müşrik olan bazı kimseler sana aşırı bağlılık gösterecek, sende olmayan
şeyleri, sana söyleyecekler ve Ebu Bekir ile Ömer’i kötüleyecekler. Allah onlara
lanet etsin.) [Dare Kutni]
(Ebu Bekir ve Ömer’e buğz etmek küfürdür.) [İ. Neccar]
(Ebu Bekir ve Ömer’i kötüleyen bana ve İslam’a kastetmiş demektir.) [Ebu
Nuaym]
(Ebu Bekir ve Ömer’i sevmek, iman, bunlara düşmanlık küfürdür.) [İ. Adiy,
İmam-ı Münavi, İ. Neccar]
(Ensara, Ehl-i beyte, Ebu Bekir ve Ömer’e ancak münafık buğzeder.) [İ.
Asakir]
Hazret-i Ebu Bekir ile Hazret-i Ömer’e sövmek küfürdür. (Hulasa-tül-fetava,
Mirat-ı Kâinat )
Şeyhayna bütün insanlar minnettardır
Büyük İslam âlimi şah Veliyyullah-ı Dehlevi hazretleri buyuruyor ki:
Şeyhayn, yani Hazret-i Ebu Bekir ve Hazret-i Ömer, Eshab-ı kiramın en
üstünleridir. Şeyhaynın üstünlüğü, hem akıl ile, hem de nakil yolu ile meydanda
olan bir gerçektir.
Resulullah, son hastalığında kendi yerine Hazret-i Ebu Bekir’i imam yaptı.
Başkasının imam olmasını açıkça red eyledi. Eshabın büyüklerinden Hazret-i Ömer
ile Hazret-i Ali, Hazret-i Ebu Bekir’in halife olacağını buradan da anladılar.
Eshab-ı kiramdan hiçbiri, buna karşı olmadı. Buhari’de diyor ki:
Resulullahın emri ile, Ebu Bekri Sıddık, Eshab-ı kirama sabah namazı
kıldırıyordu. Resulullah, ansızın oda kapısının perdesini aralayıp, Eshabını
namazda görünce tebessüm eyledi. Ebu Bekri Sıddık Resulullahı namaz kıldırmaya
geliyor sanarak geri çekildi. Eshab-ı kiram da, anlayarak sevindiler. Mübarek
eli ile işaret ederek, (Namazınızı tamamlayın!) buyurdu. Perdeyi indirdi.
O gün vefat etti. Hadis âlimleri, sözbirliği ile bildiriyorlar ki, bir kadın,
Resulullahtan bir şey sordu. (Sonra gel, sor!) buyurdu. Ya Resulallah!
Gelince, seni bulamazsam ne yaparım deyince, (Gelince beni bulamazsan, Ebu
Bekir’e sor!) buyurdu.
Nizal bin Sebre diyor ki:
Hazret-i Ali’ye, neşeli bir zamanında, kimleri arkadaş edindin dedim.
(Resulullahın Eshabının hepsi benim arkadaşlarımdır) buyurdu. Ebu Bekir için ne
dersin dedim. (O, öyle bir insandır ki, Allahü teâlâ, Cebrail aleyhisselam
vasıtası ile ve Peygamberi Muhammed aleyhisselam vasıtası ile ona (Sıddık)
ismini vermiştir) dedi.
Said bin Müseyyeb diyor ki:
(Ebu Bekri Sıddık Resulullahın veziri idi. Resulullah, bütün işlerinde onun ile
meşveret ederdi. İslam’da Resulullahın ikincisi idi. Mağarada Resulullahın
ikincisi idi. Bedir gazasında çardak altında Resulullahın ikincisi idi. Kabirde
de Resulullahın ikincisi oldu. Resulullah, hiç kimseyi onun önüne geçirmez idi.)
Abdurrahman bin Ganem’in bildirdiği hadis-i şerifte, Resulullah, Hazret-i Ebu
Bekir’e ve Hazret-i Ömer’e dedi ki: (İkinizin söz birliği ettiğiniz hiçbir
işte sizden ayrılmam.)
Tirmizi’de yazılı hadis-i şerifte, imam-ı Zeynel Abidin Ali, babası
Hazret-i Hüseyin’den, o da babası Hazret-i Ali’den haber veriyor:
Resulullah ile birlikte oturuyordum. Ebu Bekir ile Ömer geldiler. (Bu ikisi,
Peygamberlerden başka, Cennette olanların en üstünleridir) buyurdu.
Tirmizi’de Enes bin Malik diyor ki:
Eshab-ı kiram otururlarken, Resulullah da gelip aralarında otururdu. Ayağa
kalkmalarına izin vermezdi. Hiçbiri Resulullahın yüzüne bakamazdı. Yalnız Ebu
Bekir ve Ömer bakarlardı. Resulullah da onlara bakar, karşılıklı gülüşürlerdi.
Hazret-i Ebu Bekir’in ve Hazret-i Ömer’in üstünlüklerini ve Cennetlik
olduklarını bildiren bunlar gibi daha nice hadis-i şerifler vardır. Eshab-ı
kiramın ve Muhacirlerin ve Bedir, Uhud, Biat-ür-rıdvan ve diğer gazalarda
bulunanların üstünlüklerini bildiren yüzlerce hadis-i şerif, bu iki Halifeyi de,
meth ve sena etmektedir.
Bu ümmetin en üstünü Hazret-i Ebu Bekir ve ondan sonra Hazret-i Ömer olduğunu,
Eshab-ı kiram ve Tabiin-i izam sözbirliği ile bildirmişlerdir. Hazret-i Ebu
Bekir halife seçildikten sonra, Eshab-ı kiramdan hiçbiri buna karşı bir şey
söylemedi. Hazret-i Ebu Bekir, kendisinden sonra Hazret-i Ömer’in halife
olmasını vasiyet ettiği zaman, Eshab-ı kiramdan hiçbiri buna karşı bir şey
söylemedi.
Hazret-i Ali halife iken çeşitli yerlerde, Şeyhaynın kendinden üstün olduklarını
çok söylerdi. Bu sözüne karşı şüpheye düşenleri azarlardı. Eshab-ı kiramın
büyükleri bunu işitirlerdi. Hiçbiri karşı gelmezdi.
Hazret-i Ali, (Allahü teâlâ Ebu Bekir’e rahmet eylesin. Kur’an-ı kerimi o
topladı. Resulullah hicret ederken, o hizmet eyledi. Ömer mescidlerimizi
aydınlattığı gibi, Allahü teâlâ, Ömer’in kabrini nur ile aydınlatsın) diye
dua etti.
Salim bin Ebil-Cad diyor ki:
Necran’da kırkbin kişi barınıyordu. Hazret-i Ömer onları oradan çıkardı.
Hazret-i Ali’ye gelip, şefaat etmesini yalvardılar. Bunları kovdu. (Ömer’in her
işi doğrudur) dedi. Hazret-i Ali, Hazret-i Ömer’i kötüleyici olsaydı,
Necranlılara karşılık olarak söylerdi. Halbuki söylemedi. Onu övdü.
Arabı, Acemi hidayete getiren, Şeyhayndır. Arab ve Acem de, bütün insanların
hidayete kavuşmasına, medeniyete ermelerine vasıta oldu. Bunu kimse inkâr
edemez. Şeyhayna bütün insanlar minnettardır. Bunu anlayamamak, güneşi
görememeye benzer.
Ehl-i sünnet âlimleri, Şeyhaynın üstün olduğunu, iki damadı da sevmek lazım
olduğunu bildirdi.
Kur’an-ı kerim ve hadis-i şerifleri toplayan, ortaya koyan, Şeyhayndır.
(Kurret-ül ayneyn fi-taftil-iş-şeyhayn)
Âl-i İmran suresinin (İşlerinde onlara danış) mealindeki 159. âyeti,
Hazret-i Ebu Bekir ve Hazret-i Ömer ile müşavere etmek için geldi.
Resulullah, sağ yanında Hazret-i Ebu Bekir, sol yanında Hazret-i Ömer ile
mescide girerken buyurdu ki: (Kıyamet günü, üçümüz böyle geliriz.)
[Tirmizi, Hakim]
İmam-ı Muhammed Parisa hazretleri buyuruyor ki:
Hazret-i Ali buyurdu ki: Beni, Ebu Bekir ve Ömer ve Osman’dan üstün tutan
münafıktır. (Faslülhitab)
Bir bakımdan üstünlük
Sual: İmam-ı Rabbani, (Hazret-i Osman, vilayet ve nübüvvet yüklerini
taşıdığı için zinnureyn [iki nur sahibi] denir. Hazret-i Ebu Bekir ile
Hazret-i Ömer nübüvvet, Hazret-i Ali vilayet yükünü taşımaktadır) diyor. Bu
ifadeye göre, Hazret-i Osman’ın ilk iki halifeden üstün olduğunu göstermiyor mu?
CEVAP
Hayır, üstün olduğunu göstermez. İmamı Rabbani hazretleri (Bir
bakımdan üstünlük her bakımdan üstünlük değil) buyurmuştur. Birkaç örnek
verelim:
Hazret-i Alinin akraba olmak şerefi büyük bir üstünlüktür. Fakat bu şeref,
(Fadli külli) yani her bakımdan üstün olmayı göstermez. Bunun gibi, Hazret-i Ali
için, (Sen bendensin, ben de sendenim) gibi hadisi şerifler, akrabalık
şerefini göstermektedir. Çünkü, Hazret-i Abbas için ve Ebu Lehebin kızı Dürre
için de böyle buyurulmuştur. Böyle sözler, (Fadl-ı cüzi)yi, yani bir bakımdan
üstünlüğü gösterir. Her bakımdan üstünlüğü göstermez. (Hamamda bir aslan gördüm)
demek gibidir. Hamamda aslan gibi kuvvetli bir insan görmüş olduğunu
bildirmektedir. Yoksa dişleri, pençesi ve yelesi aslanınkiler gibi demek
değildir. (Kurret-ül ayneyn)
Hazret-i Ali, her ne kadar, Hazret-i Ebu Bekir’den başka, herkesten önce
Müslüman oldu ise de, o zaman, çocuk olduğu, malsız olduğu için, Resulullahın
evinde ve hizmetinde olduğu için, onun önce iman etmesi, başkalarının iman
etmesine, ibret almalarına ve kâfirlerin bozguna uğramasına sebep olmadı.
Halbuki diğer üç halifenin imana gelmeleri, İslamı kuvvetlendirdi. İmam-ı Ali ve
çocukları, Resulullahın en yakın akrabası ve Resulullahın mübarek kanından
oldukları için, Sıddık-i ekberden ve Faruk-ı azamdan daha üstün denilebilir ise
de, bu üstünlükleri, her bakımdan üstünlük demek değildir. Her bakımdan, o
büyüklerin önünde olmalarını sağlamaz. Hızır aleyhisselamın, Musa aleyhisselama
birkaç şey öğretmesine benzer. [Kan bakımından daha yakın olan, daha üstün
olsaydı, Hazret-i Abbas, Hazret-i Aliden daha üstün olurdu. Kan bakımından çok
yakın olan Ebu Leheb’de ise, hiç bir şeref ve hiç bir üstünlük yoktur.] Kan
bakımından yakın olduğu için, Hazret-i Fatıma, Hazret-i Hadice ile Hazret-i
Aişe’den daha üstündür; fakat, bir bakımdan üstünlük, her bakımdan üstün
olmasını göstermez. Hadis-i şeriflerden anlaşıldığına göre, bu üçü ile birlikte,
Hazret-i Meryem ve Hazret-i Asiye, dünya kadınlarının en üstünüdür. (Fatıma,
Cennet hatunlarının üstünüdür. Hasan ve Hüseyin de, Cennet gençlerinin
yüksekleridir) hadis-i şerifi, bir bakımdan üstünlüğü gösterir.
(H.L.O.İman)
Büyük bir padişah, şerefli bir sultan, emrindeki bir valisine gider, vali
yardımı ile, o vilayetin güzel yerlerini gezer ve kıymetli yerleri görürse, buna
şaşılır mı ve vali, sultandan daha yüksek sanılır mı? Olsa olsa, burada ufak bir
şeyde üstünlük düşünülebilir ki, hiç kıymeti yoktur. Çünkü, her çöpçü ve işçi,
kendi işinin inceliğinde, büyük bir âlimden ve başarılı bir fen adamından
üstündür. Fakat, bu üstünlüğün kıymeti yoktur. Kıymetli olan üstünlük her
bakımdan üstün olmaktır. Âlim ve fen adamı, bunun için yüksektir. (m.220)