Sual: Herhangi bir hadisle amel etmemiz caiz midir?
CEVAP
Müctehid olmayan, herhangi bir hadisle amel edemez. Müctehidlerin âyet ve
hadislerden çıkararak, verdikleri fetva ile amel etmesi gerekir. (Kifaye)
Rahmet olarak farklı bildirilen hadis-i şeriflerden on tanesinin meali şöyledir:
1- (Deve eti yemek abdesti bozar.) [Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesai]
2- (Ateşte ısınmış şey abdesti bozar.) [Müslim, Ebu Davud, İbni Mace,
Tirmizi, Nesai]
3- (Zekerine dokunan erkeğin abdesti bozulur.) [Ebu Davud, Tirmizi,
Nesai]
4- (Fercine dokunan kadının abdesti bozulur.) [Beyheki]
5- (Zekere dokunmak abdesti bozmaz. O da vücuttan parçadır.) [Ebu Davud,
Tirmizi, Nesai]
6- (Kan aldırmak abdesti bozmaz.) [Beyheki]
7- (Akar kan abdesti bozar.) [Beyheki, Dare Kutni]
8- (Besmelesiz abdest olmaz.) [Ebu Davud, Tirmizi, Beyheki, Hakim]
9- (Deniz hayvanları helaldir.) [Ebu Davud, Tirmizi, Nesai]
10- (Fatihasız namaz olmaz.) [Buhari, Müslim]
Birinci hadise göre, deve eti abdesti bozar. Halbuki Hanbeli hariç diğer üç
mezhepte bozmaz.
İkinci hadise göre, ateşte pişirilen her şey, mesela çay içmek abdesti
bozar. Halbuki hiçbir mezhepte bozmaz. Bu hadis-i şerif, Kütüb-i sitte’nin
beşinde mevcuttur. Hiçbir hadis âlimi bu hadise uydurma dememiştir. Bunların
açıklaması Mizan-ül-kübra kitabında vardır.
Üçüncü hadise göre, zekere dokunmak abdesti bozar. Hanefi’de bozmaz,
3 mezhepte bozar.
Dördüncü hadise göre, ferce dokunmak abdesti bozar. Şafii hariç,
diğer 3 mezhepte bozmaz.
Beşinci hadise göre, zekere dokunmak abdesti bozmaz. Hanefi’de
bozmaz, 3 mezhepte bozar.
Altıncı hadise göre, kan abdesti bozmaz. Hanefi’de bozar, diğer 3
mezhepte bozmaz.
Yedinci hadise göre, kan abdesti bozar. Hanefi hariç diğer 3 mezhepte
bozmaz.
Sekizinci hadise göre, Besmelesiz abdest olmaz. Sadece Besmele Hanbeli’de
farzdır.
Dokuzuncu hadise göre, denizden çıkan her hayvan yenir. Hanefi’de deniz
haşaratı yenmez.
Onuncu hadise göre, Fatiha okumak farzdır. Hanefi’de farz değil, diğer 3
mezhepte farzdır.
Şafii’ye göre imam arkasında Fatiha okumak farz, Maliki'de, imam yavaş
okurken müstehab, açıktan okurken, Fatiha okunmaz. Hanefi’de, imam
arkasında Fatiha okumak mekruhtur.
İmam-ı Rabbani hazretleri buyurdu ki:
Hadislerle amel etmek, bize caiz olmaz. Mezhebimizin hükmüne aykırı görünen
hadis-i şerifler, âlimlerin sözlerini reddetmek için delil ve senet olamaz. Bir
Hanefi’nin, imam arkasında Fatiha okuması ilhaddır. (1/ 312, Mebde ve
Mead 31)
M. Hadimi hazretleri buyuruyor ki:
Dindeki dört delil, müctehidler içindir. Bizim için delil, mezhebimizin
bildirdiği hükümdür. Çünkü bizler, âyet ve hadisten hüküm çıkaramayız. Mezhebin
bir hükmü, âyete, hadise uymuyor gibi görünse de yanlış değildir. Çünkü âyet ve
hadis ictihad isteyebilir, başka bir âyet veya hadisle değişmiş olabilir veya
bilmediğimiz bir tevili vardır. (Berika s. 94)
Müctehid olmayanın dindeki bu hükümleri hadis-i şeriflerden anlaması mümkün
olmaz. Bunun için, müctehid olmayan, hadis kitabı okursa, ya hadislerin uydurma
olduğunu zanneder veya kendi aklına göre, yanlış bir hüküm çıkarır. Her ikisi de
felaketine sebep olur. O halde bir Müslümana yapılacak en büyük bir kötülük,
(Kütüb-i sitteyi al, hadisleri oku ve buradan dinini öğren) demektir. Zaten din
düşmanları da altın kupa içinde zehir sunuyorlar, (Meal veya hadis okuyarak
dinini öğren) diyorlar.