A (1114) | B (527) | C (326) | D (413) | E (571) | F (239) | G (275) | H (942) | İ (454) | J (19) | K (840) | L (165) | M (1275) | N (492) | O (286) | P (298) | R (355) | Ş (870) | T (498) | Ü (161) | V (201) | Y (198) | Z (205)
Başlıksıralama simgesi Yazı
Derviş Hacı

Gâziantep velîlerinden. Hayâtı hakkında fazla bilgi yoktur. Doğum ve vefât târihleri belli değildir. Zamânın âlimlerinin sohbetlerinde yetişti. İlk zamanlarında halk arasında tanınmayan garip, fakir biri idi. Sonraları Hacı Baba ismiyle meşhur oldu.

Derviş Muhammed

Evliyânın büyüklerinden. İnsanları Hakka dâvet eden, doğru yolu göstererek saâdete kavuşturan ve kendilerine "Silsile-i aliyye" denilen büyük âlim ve velîlerin yirmincisidir. Doğum târihi bilinmemekte olup, 1562 (H.970) senesinde vef...

Derviş nasıl olur?

Sual: Derviş ne demektir, nasıl olmalıdır?
CEVAP
Derviş, tasavvuf talebesi demektir. Allahü teâlâdan başka her şeyi gönlünden çıkarıp, İslamiyet’e tam uyarak, gönlünü yalnız Allahü teâlâya bağlayan; güzel huylarla süslenmiş kimse demektir.

Derviş olmak

Dervişliği anlarsan,
Hep nefsine kanarsan,
Onu bunu kınarsan,
Böyle dervişlik olmaz.

Boz bulanık akarsan,
Mazlum canı yakarsan,
Haramlara bakarsan,
Böyle dervişlik olmaz.

Ahlakını bozarsan,
Vara yoğa kızarsan,
Öfkelenip...

Derviş ve para

Padişahın biri, adamlarından birine bir miktar para verip şehir içindeki dervişlere dağıtmasını söyledi. Adamcağız bir çok dervişin yanına gidip geldi ve ancak parayı olduğu gibi geri getirip padişaha iade etti.

Padişah, (Niçin dağıtmadın?) diye sordu.

Adam, (Padişahım verecek derviş bulamadım)...

Dervişlik

At işin hilesini,
İhlâsla yanan gelsin,
Dervişlik çilesini,
Zerrecik duyan gelsin.

Bozmadan ihlâsını,
Bil ilmin hayâsını,
Dervişlik libasını,
Hakkıyla giyen gelsin.

Bulmak için huzuru,
Ört gördüğün kusuru,
Kır...

Derya

Deniz, çok bol, pek çok.

Deryâ Ali Baba

Anadolu velîlerinden. On beşinci yüzyılda yaşadı. İsmi Ali olup, İstanbul'un fethi sırasında orduda Sakabaşı olarak vazîfe yaptığı için SakaAli Baba veya Deryâ Ali Baba diye meşhur olmuştur. Doğum yeri, doğum ve vefât târihi bilinmemektedir. İstanbul'da vefât...

Desenize akılları da kıt olur

Şit aleyhisselam 1000 sene yaşıyor. 500 yaşındayken diyorlar ki kaldığın yer rahat değil, sana şöyle daha rahat bir yer hazırlayalım. Diyor ki:
- 500 sene ömrüm kalmış, 500 sene için değer mi?
Diyorlar ki: - Ahir zamanda öyle bir ümmet gelir ki ömürleri 50-60 sene olur, ama bir ev yetmez 2,3 hatta...

Destegül

Gül demeti, çiçek buketi.

Destîne Hâtun

Konya'da yetişen evliyâ hanımlardan. Mevleviye tarîkatının büyüklerinden. On yedinci yüzyılda yaşadı. Babası, Mevleviye tarîkatının ileri gelenlerinden Şeyh Muhammed'dir. Doğmadan önce annesi rüyâsında Şeyh Dîvânî'nin kendisine süsl...

Deveci Sultan

Hangi devirde yaşadığı bilinmeyen Deveci Sultan'ın kabri Kastamonu Deveciler Mahallesinde, Deveciler Câmiinin yanındadır. Asıl isminin Yûsuf Horasânî olduğu sanılmaktadır. Türbede on bir tane daha kabir vardır.
 

Devr

Bir şeyi elden ele aktarma. Vefât eden bir müslümanın sağlığında kılamadığı namaz, tutamadığı oruç ve veremediği zekât gibi borçlardan kurtulması için birkaç fakirin kendilerine ölünün vasî veya velîsi tarafından verilen fidyeyi alıp...

Deyn

Borç, hazır ve mevcûd olmayan mal.
1. Hazır olmayıp, ayrı olarak bulunduğu yeri bildirilmeyen her türlü mal ile hazır ise de ayrı olarak gösterilmeyen kıyemî (çarşıda benzeri bulunmayan, bulunsa da fiyatları farklı olan) mal.

Deyn-i Kavî

Ödünç verilen zekât malı ve zekât malının satışı karşılığı alınacak olan semen (bedel).

Deyn-i Mütevassıt

Ticâret malı olmayan zekât hayvanları ile köle, ev, yiyecek, içecek gibi ihtiyâç maddelerinin satışları karşılığı ve binâların kirâ alacakları.

Deyn-i mütevassıt, nisâb hesâbına katılır. Bir sene sonra, eline nisâb miktârı veya daha...

Deyn-i Zaîf

Mîrâs ve mehr malları.

Deynekli Baba

On ikinci yüzyılda Anadolu'nun fethi için bölgeye gelip şehîd olan gâzi dervişlerden olduğu sanılmaktadır. Türbesi Denizli'nin Babadağ ilçesinin Demirli Köyü mezarlığı kenarındadır. Bölge halkı tarafından ziyâret edilmektedir.
 

Deyyân (Ed-Deyyân)

Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Kıyâmet günü, herkesin dünyâda iken yaptıklarının hesâbını ve hakkını en iyi bilen ve veren.

Ben azîm-üş-şân (şânı büyük, çok yü...

Deyyûs

Hanımının nâmussuzluğuna, ahlâksızlığına aldırış etmeyen, göz yuman kimse.
Cennet, deyyûsa haramdır. (Hadîs-i şerîf-Zevâcir)
Üç kişi Cennet'e hiç girmeyecektir: Birincisi deyyûs, ikincisi, kendisini erkeklere benzeten kadınlar....

Dezenfeksiyon

 

Diabetes Mellitus

Şeker hastalığı.

Dicle

Büyük ırmak. Irak'ta denize dökülen bir nehir.

Didar

Yüz, çehre, suret, görüş, göz, görme gücü.

Didiği Sultan

Yaşadığını diyen ve söylediğini yaşayan, bu sebeple Dediği veya Didiği Sultan adları ile anılan büyük Hak dostu velî. Doğum ve vefât târihleri bilinmemektedir. On ikinci asırda yaşadığı tahmin edilmektedir.

Difteri

 

Diğer büyük âlimler
Diğer hadis âlimleri

İbni Ebi Şeybe:
Ebu Bekir Abdullah bin Muhammed, hafız idi. Yüz bin hadis-i şerifi ravileri ile birlikte, ezber bilene (Hafız) denir. 850 de vefat etti. (Müsned) kitabı meşhurdur.

Darimi:
Abdullah bin Abdurrahman hafız Ebu Muhammed, 798 de...

Diğer insanların şefaati

Sual: Büyük zatların haricinde başka şefaat edenler de olacak mı?
CEVAP
Allahü teâlânın rahmeti o kadar çok ki, Peygamber, âlim, evliya, şehid gibi üstün kimseler haricinde, bazı müslümanlara da şefaat izni verecektir. Hz Ali, “Dost edinin, dostlarınız...

Diğer kardeşlerin duymasın

Padişah dilencinin birisine bir altın verir. Dilenci bunu az görüp, (Ama padişahım insan kardeşine bu kadar az verir mi?) der. Padişah, (Seninle nereden kardeş oluyoruz) der. Dilenci, (Hepimiz Hazret-i Âdem’in çocukları değil miyiz?) der. O zaman dilencinin kulağına eğilir, yavaşça, (Sakın diğer kardeşlerin duymasın...

Diğer Peygamberler şefaat etmeyecek mi?

Sual: Kıyamet ve Ahiret kitabında şöyle bir hadis-i şerif var:
“İnsanlar, kıyamette Âdem aleyhisselama gidip, derler ki:

Diğer şiirler
Dıhye-i Kelbî

Cebrâil aleyhisselâmın, şekline girdiği sahâbî.

Dıhye-i Kelbî ticâretle meşgul olup, çok zengindi. Kabîlesinin reisiydi. Müslüman olmadan önce de Resûlullah efendimizi severdi. Ticaret için Medîne’den ayrılır, her dönüşünde Resûlullahı ziyâret eder ve hediyeler getirirdi. Fakat Peygamberimiz bunlara kıymet...

Dil

Ağız boşluğunda yer alan, tatmayı, yutkunmayı sağlayan ve seslerin oluşumuna katkıda bulunan, etli, uzun, hareketli bir organ. Dil yassı ve oval biçimli olup, çizgili kaslardan yapılı ve serbest yüzeyleri mukoza ile örtülüdür. Kasların çokluğu,yapışma yerlerinin...

Dilara

Gönül alıcı, sevgili.

Dilaver

Yiğit, yürekli, erkek.