Sual: Kürtaj olan veya düşük yapan kadından gelen kan, nifas mıdır?
CEVAP
Düşüğün herhangi bir uzvu, mesela parmağı, tırnağı belli ise, bütün çocuk
doğurmuş gibi olur. Gelen kan nifas olur. Eğer hiç bir yeri belli değilse, nifas
olmaz. Fakat üç gün veya daha fazla akarsa, hayz olur. Eğer hayzdan kesileli 15
gün veya daha fazla olmuşsa böyledir. Eğer üç günden eksik kesilir ise veya daha
hayz kesileli 15 gün olmamış ise, hayz değildir. Burun kanı gibidir. Namazını
kılar ve orucunu tutar.
İki âdet arasında en az 15 gün temizlik hâli olur. Kan, en az 15 günlük
temizlikten sonra gelip 3 günden önce kesildiğinde, namaz vaktinin sonu
yaklaşıncaya kadar bekler. Sonra gusletmeden yalnızca abdest alıp, o namazı
kılar ve önce kılmadıklarını kaza eder. O namazı kıldıktan sonra kan yine
gelirse, namaz kılmaz. Yine kesilirse vaktin sonuna doğru abdest alıp, o namazı
kılar ve kılmadıklarını kaza eder. 3 gün tamam oluncaya kadar böyle yapar. Üç
gün kan gelip, normal âdet süresinden önce kesildiğinde, namaz vakti sonuna
kadar bekler, kan görmezse gusledip, o namazı kılar. Kılmadıklarını kaza etmez.
Normal âdet zamanı geçinceye kadar bekler.
Sual: Muayyen günlerde iken bir kadın ölürse şehid olabilir mi? Yani bu hâl
şehidliğe engel midir?
CEVAP
Hayzlı veya cünüp ölmek şehidliğe mani değildir. Eshab-ı kiramdan Hanzala
hazretleri, [gusletmeye vakit bulamadan orduya katıldığı için] savaşta cünüp
olarak şehid olmuştur. Şehidliğe mani olan imansızlıktır.
Âdetli iken ölen de şehid olabilir. Uykuda iken abdestsiz ölen de şehid
olabilir. Cünüp ölse de şehid olabilir. Kapalı gezen ve beş vakit namazı kılan
şehid olarak ölür. Tabii ehl-i sünnet olmak şartı da vardır.
Sual: Âdetli iken ölüye Fatiha okunabilir mi?
CEVAP
Evet okunur. Dua niyetiyle Fatiha okunur. Ölüye de bağışlanır.
Sual: Büluğa ermemiş kızdan, hamile ve yaşlı kadından gelen kan âdet midir?
CEVAP
Üç günden az olan ve yeni başlayan için on günden çok sürünce, onuncu günden
sonra ve yeni olmayanlarda âdetten çok olup, o günü de aşınca, âdetten sonraki
günlerde gelmiş olan ve hamile ve ayise [55 veya daha büyük olan] kadınlardan ve
9 yaşından küçük kızlardan gelen kan, hayz olmaz. Buna (İstihaza) denir. Böyle
bir kadın, namaz kılar ve her ibadeti yapar.
Bir misal: Her ay 7 gün âdet gören bir kadında, 11, 12, 13 veya daha fazla gün
kan gelirse, yine bu kadının âdeti, 7 gündür. Eğer 8, 9 veya 10 gün devam
ederse, âdetinin değiştiği anlaşılır.
Sual: Hayzlı kadın neler yapamaz?
CEVAP
1- Namaz kılamaz.
2- Oruç tutamaz
3- Kur'an-ı kerim okuyamaz.
4- Mushafa el süremez.
5- Camiye, mescide giremez.
6- Kâbe’yi tavaf edemez.
7- Zevciyet muamelesinde bulunamaz. Yani kocası ile yatamaz.
Hayzlı kadın, her çeşit dua okur, tesbih çeker. Saç ve tırnak kesebilir. Saç
boyatabilir.
Sual: Hayzlı bir kadın rüyada ihtilam olursa ne yapması gerekir?
CEVAP
Yıkanırsa iyi olur. Yıkanmasa da günah olmaz. Hayzı bitince zaten
yıkanacaktır. Hayzlı iken tırnak kesebilir, saç kesebilir, fakat ihtilam
olduktan sonra cünüp olacağı için bunları yapamaz, yaparsa mekruh olur.
Sual: Arefe günü 1000 ihlâs süresi okumak istiyorum. Fakat o gün hayz
olabilirim. Hasta olmamak için ilaç almam caiz mi?
CEVAP
İlaç almak caizdir.
Sual: Bir kız hayz görmeye başlayınca mı mükellef oluyor?
CEVAP
Evet.
Sual: Kur’an okuyan çocuklara camide hediye falan verildi. Kur’an okundu.
Namaz kılınmadığı için bazı bayanlarla biz de gittik. İçimizde abdestsiz ve
hayzlı olanlar da vardı. Onlara günah oldu mu?
CEVAP
Cünüp ve hayzlı olarak camiye girmek haramdır. Abdestsiz girmek mekruhtur.
Sual: Maliki’yi taklit eden, kadın hallerine (hayz, nifas), Hanefi’deki
gibi mi uyacak yoksa Maliki mezhebindeki gibi mi?
CEVAP
Maliki esas alınır.
Sual: Bir kadının hayzlı veya nifaslı iken, diş dolgu ve kaplama
yaptırmasında bir mahzur var mıdır?
CEVAP
Mahzuru yok. Abdestli de olsa fark etmez. Fakat ilk gusülden itibaren Maliki
mezhebini taklit etmesi gerekir.
Sual: Bayanlar muayyen günlerinde oldukları zaman, istihareye yatmak
istediklerinde, temizlenene kadar bekleyecek vakitleri de yoksa, ne
yapmalıdırlar?
CEVAP
İstihareye yatabilir dua da okuyabilir, fakat namaz kılamazlar.
Sual: Erken dönemde yani ilk 2-3 ay içinde görülen düşüklerde yani
bebeğin başı vs. belli değilken meydana gelen düşüklerde görülen kanamanın ne
olduğu ve namaz oruç gibi hususlarda nasıl hareket edileceğini ayrıntılarıyla
belirtir misiniz?
CEVAP
Nifas olmadığı için burundan akan kan gibidir. Kadın Hanefi ise her namaz
vaktinde abdest alması gerekir, çünkü özürlüdür. Orucunu tutar. Maliki’yi taklit
ederse, özür kanı abdestini bozmaz. Yani sabahki abdesti ile yatsıyı kılabilir.
Tabii abdesti bozan başka şey olmamışsa böyledir.
Sual: Hanefi mezhebinde ki bir bayanın âdet dönemlerinde ki düzensizlik
(2-3 ayda bir olması gibi) özel bir şey yapmayı gerektiriyor mu ? (Namazda ve
oruçta mesela)
CEVAP
Özel bir şey yapması gerekmez. Normaldir. Az âdet olması daha iyidir.
Sual: Âdet son günlerinde akmayan fakat pamuğu kirleten kahverengi akıntı
âdet kanı sayılır mı?
CEVAP
Evet.
Sual: Hayz hâlinde hanımla beraber olmak günah mıdır? Kadının rızası önemli
midir?
CEVAP
Evet haramdır. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Ay hâlinde olan kadınlara temizleninceye kadar yaklaşmayın.) [Bekara
222]
Kadının rızası önemli değildir. Temizleninceye kadar haramdır. Zinada kadın da
erkek de razı oluyor. Onların razı olması haramı ortadan kaldırır mı? O hâl bir
hastalık hâlidir, tıbbi yönden mahzurludur. Hiç mahzuru olmasa bile Allahü teâlâ
yasak ettiği için, emre uymak gerekir.
Sual: Hayzlı kadın, abdest alıp ölse, abdestli ölmüş olur mu?
CEVAP
Hayır.
Sual: Karnı yarılıp, çocuğu alınan kadından gelen kan, nifas mı?
CEVAP
Evet nifastır. Ameliyat kanı ayrıdır.
Sual: Devamlı kan gelen kadın, her ay 10 gün âdet, 20 gün temiz kabul etse,
caiz mi?
CEVAP
Evet.
Sual: Kırk gün devam eden nifası müteakip, 10 veya 16 günlük temizlikten
sonra gelen kan hayz mı?
CEVAP
10 günden sonraki istihaza, 16 dan sonraki hayzdır.
Sual: Kürtajdan sonra gelen kan istihaza mı?
CEVAP
Evet.
Sual: Öğle ezanı ile ikindi ezanı arasında 3-4 sefer akıntısı olan bir
hanım özür sahibi midir? Akıntısının ne zaman olduğunu hissetmediği zaman da
oluyor. Abdestinden devamlı şüpheleniyor. Bu durumda ne yapması gerekir?
CEVAP
Hanefi’de özürlü olabilmek için iki namaz arasında en az bir kere gelmesi
gerekir. Yani günde beş kere akıntı gelmesi lazım ki özürlü olasınız. Maliki’de
ise günde bir kere gelse hatta üç beş günde bir kere gelse bile yine özürlü
oluyor. Onun için Maliki’yi taklit ederseniz akıntılar abdesti bozmaz, isterse
namazda gelsin mahzuru olmaz.
Sual: Doktor bir bayanım. Bayanlarda mensturuel sıklusun yani aylık âdet
döngüsünün dönemlerine bağlı olarak miktarı ve kıvamı değişen fizyolojik yani
doğal akıntı vardır. Bu akıntı meselesi abdest ve namaz konusunda bayanların
yaşadığı en büyük sıkıntı. Ancak benim birçok kapalı arkadaşım var ve hiçbirinin
böyle bir şeyden yani Maliki mezhebini taklitten haberleri yok. O zaman kadınlar
Maliki’yi neden taklit etmiyorlar?
CEVAP
Bilmedikleri için. Çekinip rahatça soru soramamalarından bu sıkıntıyı
çekiyorlar. Maliki’yi taklit etseler rahat edecekler. Bu akıntılar ne
abdestlerini ne de namazlarını bozacak.
Ayrıca, iç çamaşırına akıntı bulaşmış ise, temizini bulmak zor olursa, bunu
değiştirmeden namaz kılabilir. Maliki’de necaseti temizlemek farz değil. İhtiyaç
hâlinde necasetle namaz kılmak caizdir.
Sual: Doğal akıntı sarı akıntı mı, rengi nasıl? Evlide bekârda değişir mi?
Menopozdan sonra da doğal akıntı olur mu? Bu doğal akıntı nedir, diğerlerinden
farkını nasıl anlayacağız?
CEVAP
Nisaiye uzmanı bayan doktorumuz diyor ki: Doğal akıntı denilen şeyin rengi
aslında şeffaf-beyaz arasıdır. Ancak bu akıntı çamaşırda veya pamukta birikince
ve biraz bekleyince sarımsı renk alır. Dolayısıyla çamaşırda görülen sarı renk
doğaldır. Evlide bekârda aynıdır. Menopozdan sonra olmaz, ancak eğer hormon hapı
kullanılıyorsa, bir rahatsızlık varsa olabilir.
Sual: Maliki’yi taklit ederken nelere dikkat edeceğimi özetle yazar
mısınız?
CEVAP
Diş dolgusu veya idrar kaçırma, yahut bir akıntı sebebiyle Maliki mezhebini
taklit eden Hanefi, sadece gusülde, abdestte ve namazda, kendi mezhebinin
şartlarına ilaveten Maliki’nin farzlarına uyup müfsitlerinden kaçar. Hanefi’den
farklı olan durumlar şunlardır:
1- Gusülde niyet, müvalat ve delk farzdır. Müvalat, uzuvları ara vermeden
yıkamaktır. Delk, yıkanan yerleri el veya havlu ile hafif sıvazlamaktır. Sadece
dokunmak da delk yerine geçer.
Gusülde saçlar hilallenir.
2- Abdestte, niyet, müvalat, delk, başın tamamını meshetmek farzdır.
3- Kendi ön edep yerine, elinin içi ile dokunan erkeğin abdesti bozulur.
4- Mestin üst ve altı tamamen meshedilir.
5- Namaz aynen Hanefi gibi kılınınca Maliki’deki farzlara da uyulmuş
olur.
Sual: Ramazanda bir kadının muayyen hâli zuhur ederse, yiyip içebilir mi?
Muayyen hâli sona erince, yiyip içmesi günah olur mu?
CEVAP
Ramazan-ı şerifte, gündüz muayyen hâli sona eren kadın, bir şey yiyip
içmeden oruçlu gibi durur. Fakat oruçlu iken muayyen hâli zuhur eden kadın,
oruçlu gibi durmaz, yiyip içebilir. Ancak oruçluların gözü önünde yememelidir!
Sual: Kadın geceden niyet ettiği orucu öğleyin bozsa, öğleden sonra da
âdet görse, kaza mı gerekir?
CEVAP
Âdet olmasa idi kefaret gerekirdi. Âdet olduğu için kaza gerekir. Bir kimse
de orucunu bozsa, sonra oruç tutamayacak kadar hastalansa yine kaza gerekir.
Sual: Orucun aksamaması için hayzı ilaçla geciktirmek caiz mi?
CEVAP
Caizdir.
Sual: Âdeti 13 ve 15 olan Maliki’yi taklit eden kadın onuncu günden sonra
Ramazan orucunu tutabilir mi?
CEVAP
Evet tutması gerekir. On günden sonra değil esas âdeti kaç ise o günden
sonra oruç tutmak gerekir. Hanefi’ye göre âdeti bitmiş oluyor gusledip oruçları
tutar. Gusletmese de oruçlar yine sahih olur, fakat gusüllü tutmak elbette iyi
olur. Maliki’ye göre de kan kesilince de yani 15 gün bitince gusletmesi gerekir.
Sual: Kaza orucu tuttuğum gün, âdetim başladı. Âdetim bittiğinde, yarıda
kalan orucum yüzünden ayrıca bir gün daha mı tutacağım?
CEVAP
Ayrıca oruç tutmazsınız. Kaza orucunuz yarıda kalmıştır. Onu yeniden
tutarsınız.
Sual: Kabir ziyaretinde hayzlı, Fatihayı besmelesiz mi okur?
CEVAP
Hayzlının Fatihayı dua niyetiyle okuması caizdir, besmele çekmesinin mahzuru
olmaz. Dua niyeti olmadan âyetleri ve Fatihayı besmelesiz de olsa okuyamaz. Dua
âyetlerini besmeleli veya besmelesiz okuyabilir. Hayzlı kadın, dua niyetiyle
Fatiha okuyup ölülere bağışlayabilir.
Sual: Hayz ve nifas bilgilerini öğrenmenin hükmü nedir? Kısaca bilgi verir
misiniz?
CEVAP
Her müslüman erkek ve kadının ilmihal bilgilerini öğrenmesi farzdır. Bu
bilgiler içinde, Hayz ve Nifas bilgileri de çok önemlidir. Abdest, namaz,
Kur'an-ı kerim, hac, balig olmak, evlenmek gibi işler için kadın hallerini
bilmek şarttır. Bunları bilmeyen, harama düşer, ibadeti sahih olmaz. Herkesin
bilmesi gerekenler, Hanefi mezhebine göre kısaca şöyle:
Hayz müddeti en az 3 gün, en fazla 10 gündür. 10 günden sonra gelen kana
İstihaza kanı denir. Bu hastalık kanıdır. Beyazdan başka her renk hayz kanı’dır.
Kan görüldüğü andan, kesilene kadar olan günlerin sayısına âdet zamanı denir.
Âdet zamanı en çok 10, en az 3 gündür. Diğer üç mezhepte en çoğu 15 gündür. Hayz
kanı devamlı akmayabilir. Her gün az miktar kan görülmesi hayz hâlinin devam
ettiğini gösterir. İki âdet arasında en az 15 gün temizlik hâli olur. Kan, en az
15 günlük temizlikten sonra gelip 3 günden önce kesildiğinde, namaz vaktinin
sonu yaklaşıncaya kadar bekler. Sonra gusletmeden yalnızca abdest alıp, o namazı
kılar ve önce kılmadıklarını kaza eder. O namazı kıldıktan sonra kan yine
gelirse, namaz kılmaz. Yine kesilirse vaktin sonuna doğru abdest alıp, o namazı
kılar ve kılmadıklarını kaza eder. 3 gün tamam oluncaya kadar böyle yapar.
Âdetin değişmesi
Üç gün kan gelip, normal âdet süresinden önce kesildiğinde, namaz vakti
sonuna kadar bekler, kan görmezse gusledip, o namazı kılar. Kılmadıklarını kaza
etmez. Normal âdet zamanı geçinceye kadar bekler. Âdet zamanı belli olan kadın,
bir defa başka sayıda hayz kanı görse, âdeti değişmiş olur. Temiz gün sayısı da
böyledir. Mesela, âdeti 5 gün, temizlik hâli 20 gün olan bir kadın, hayz hâlini
7 gün görse âdeti değişmiş 7 gün olmuş olur.
Âdeti 7 gün olan kadının kanı, 8 gün devam eder sonra kesilirse, âdeti 8 güne
çıkmış olur. Fakat 11. gün tekrar gelirse, 7 günden sonrası istihaza kanı olur.
7 günden sonraki namazlarını kaza eder. Normal âdeti 7 gün iken 5 günde kan
kesilirse, gusledip namazını kılar.
Âdetin başlayış ve bitiş vaktini bilmek çok önemlidir. Mesela, âdeti 5 gün olan
kadının özrü, 10 günü 3 dakika aşmış olsa, âdet zamanı olan 5 günden sonra
gelenler, istihaza kanı olur. 10 gün geçmeden yani 10 günden birkaç dakika önce
kesilmiş olursa, hepsi hayz olur. Bunun için her kadının, kendi hayz ve temizlik
gün sayısını ezberlemesi gerekir.
Ramazanda, sahurdan sonra, hayzdan veya nifastan kesilen, o gün yiyip içmez.
Fakat, o günü kaza eder. Hayz veya nifas gündüz başlarsa, o gün yiyip içer. Hayz
olmayıp istihaza kanı gelen kadın, idrarını tutamayan veya bir yerinden devamlı
kan akan kimse gibi özürlü olur. Kan aksa da, namazını kılar, orucunu tutar.
Özürlü olduğu için, her namaz için, o namazın vakti girince abdest alması
gerekir. Fakat Maliki’yi taklit ederse, abdesti bozulmuş olmaz.
Nifasın en çoğu 40 gündür. Daha sonra gelen kan istihaza kanıdır. Nifasta da
âdet günü vardır. Mesela, nifas âdeti ilk çocuğunda 25 gün ise, bundan sonraki
çocuğunda 25 gün olur.
Hayz bitince
Sual: Hayz bitince, gusletmeden önce cima caiz midir?
CEVAP
Hanefi’de caiz; diğer üç mezhepte caiz değildir.
Sual: Dokuz yaşından küçük kızdan kan gelse, hayz olur mu?
CEVAP
Hayır, istihaza yani özür olur. (Redd-ül-muhtar)