Sual: Samimi bir arkadaşın malını ondan habersiz kullanmak veya yemek
caiz olur mu?
CEVAP
Başkalarının malını izinsiz kullanmak haramdır. Mesela arkadaşının kalemini
ondan habersiz alıp, o kalemle bir mektup yazmak haram olur.
Arkadaşın cebindeki veya masasındaki şeker gibi şeylerini yemek de böyle caiz
olmaz. Ancak çok samimi olduğu ve yüzde yüz izin vereceğini bildiği bir
arkadaşın malını kullanmak veya yemek caizdir. Fakat bugün böyle arkadaş bulmak
çok zordur. Bunun için suizanna sebep olacak şeylerden kaçmak gerekir.
Feth-i Musuli hazretleri, bir arkadaşının evine gitti. Arkadaşı evde yoktu.
Hizmetçisi vardı. Ondan sandığın anahtarını istedi. Hizmetçi de tanıdığı için
anahtarı verdi. Feth-i Musuli hazretleri sandığı açıp ihtiyacı kadar parayı alıp
gitti. Arkadaşı bunu duyunca çok sevindi. Hemen hizmetçisini [kölesini] azat
etti.
Bu yüksek dereceye varan eski büyükler, paraya ihtiyacı olunca, arkadaşlarına
durumu bildirirler. Arkadaşları da (Ne kadar ihtiyacın var?) diye sormaz,
cüzdanını çıkarıp verirlerdi. Arkadaşları da, ihtiyaçları kadarını cüzdanından
alırlardı. Hatta bazıları, bir arkadaş, kendinden para istese, (Niye bunun
ihtiyacını daha önce fark etmedim, niye onu istemeye mecbur ettim) diyerek
üzülüp, ağlardı. Sık sık arkadaşına, ihtiyacının olup olmadığını sorarlardı.
Zaten arkadaşa (Nasılsın?) demek, (Ne ihtiyacın varsa, söyle, mümkünse çaresine
bakayım) demektir. Laf olsun diye nasılsın demek hakiki arkadaşlığa sığmaz.
Sual: Birisinin bilgisayarındaki yazı ve resimlere ondan izinsiz bakmam
günah mıdır?
CEVAP
Evet günahtır. Üç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Arkadaşının yazısına izinsiz bakan Cehennem ateşine bakmış olur.) [Taberani]
(Birinin evine izinsiz bakanın gözü çıksa yeridir.) [Müslim]
(İzinsiz bir evin içine bakan haram işlemiş ve ilahi hududu çiğnemiş olur.)
[Ebu Davud, Tirmizi]
Sual: İşyerinde bilgi-işlem sorumlusuyum. Başkasının yazısına,
bilgisayarına izinsiz bakmak caiz olmadığına göre, benim bakmam da günah olur
mu?
CEVAP
İş gereği bir ihtiyaç olmadan bakmak günah olur. İhtiyaç varsa, ihtiyaç
kadar bakılabilir.
Sual: Özel işyerinde, işyerinin işinde kullandığımız bir âleti,
yetkilisinden izin almadan, özel işimizde kullanmamız caiz olur mu?
CEVAP
Hiçbir aleti izinsiz kullanmak caiz olmaz. Ancak, iş yerine zararı
dokunmayacaksa yahut adet olan bir şey ise, mesela telefonu şarj etmek, iş
yerinin elektriğini kullanarak, elektrikli tıraş makinesi ile tıraş olmak,
abdest için veya gusül için işyerinin suyunu kullanmak, bilgisayarında özel mail
yazmak gibi şeylere genelde izin veriliyor. Bu bakımdan izinsiz kullanılabilir.