Hadis âlimleri, çok yüksek insanlardır. Ravileri ile beraber, yüz
bin hadis-i şerifi ezbere bilene hafız denir. Kur’an-ı kerimi
ezberleyene hafız denmez kâri denir. Bugün, hadis-i şerifleri ezbere bilen
bulunmadığı için, kâri’ yerine, yanlış olarak hafız deniliyor.
İki yüz bin hadis-i şerifi ezbere bilene şeyh-ul-hadis denir.
Üç yüz bin ezberleyene, huccet-ül-islam denir.
Üç yüz binden daha çok hadis-i şerifi, ravileri ile, senetleri ile
birlikte ezberleyene hadis imamı ve hadis müctehidi denir. Bugün
böyle bir İslam âlimi dünyada yoktur.
Doğru oldukları, bütün İslam âlimleri tarafından tasdik edilmiş olan hadis
kitaplarından altı tanesi, bütün dünyada şöhret bulmuştur. Bu altı kitaba
Kütüb-i Sitte denir. Kütüb-i Sitte’yi yazan altı büyük âlim şunlardır:
1- İmam-ı Buhari: İsmi, Muhammed bin İsmail’dir. Hadis kitaplarında
kısaca “H” harfi ile gösterilir.
Her hadisi yazacağı zaman gusül abdesti alıp, iki rekat namaz kılar, istihare
ederdi. Buhari-yi Şerifi 16 senede yazmıştır. Yüzlerce şerhi yapılmıştır.
Bunlardan imam-ı Kastalâni’nin, Ayni’nin ve İbni Hacer’in şerhleri meşhurdur.
2- İmam-ı Müslim: Kısaca “M” harfi ile gösterilir. Câmi’üs-Sahih
ismindeki kitabının birçok şerhleri bulunup en meşhuru imam-ı Nevevi’nin
şerhidir.
3- İmam-ı Malik bin Enes: “Mâ” harfi ile gösterilir. Muvatta
ismindeki kitabı, ilk yazılan hadis kitabıdır. Bazı âlimler Kütüb-i Sitte’yi
sayarken, Muvatta yerine, İbni Mace’nin Sünen kitabını
söylemişlerdir. Kısaca “MC” harfleri ile gösterilir.
4- İmam-ı Tirmizi: İmam-ı Muhammed bin İsa’dır. “T” ile gösterilir.
Câmi’üs-Sahih ismindeki hadis kitabı çok kıymetlidir. Mearif-üs-Sünen adındaki
şerhi en kıymetli şerhdir.
5- İmam-ı Ebu Davud: “D” harfi ile gösterilir. Sünen ismindeki
kitabının birçok şerhi vardır.
6- İmam-ı Nesai: Adı, Ebu Abdurrahman Ahmed bin Ali’dir. “S” harfi
ile gösterilir.
Sünen-i Sagir Kütüb-i sittedendir.
İbni Esir, kütüb-i sittedeki tekrarları çıkararak hepsini Câmi-ül-Usûl
adı altında tek bir eserde toplamıştır. Meşhur ve çok kıymetli hadis
kitaplarından, İmam-ı Ahmed bin Hanbel’in Müsned’i “H”,
Ebu Yâ’lâ'nın Müsned'i "Ya'lâ" ve Abdullah Darimi’nin
Müsned’i “DR”, Ahmed Bezzar’ın Müsned’i “Z” harfi ile
gösterilir. Bu kitaplara Mesânid denir.
Ayrıca İmam-ı Suyuti’nin Câmi-us-Sagir ve Kebir’i, Beyheki’nin
Müsned’i ve Delâil’i, Hakim’in Müstedrek’i, Taberani’nin
Mu’cem-ul-Kebir, Sagir ve Evsat’ları, Heysemi’nin Mecma-uz-Zevâid’i
meşhurdur. Usûl-i hadis ilmini bildiren İmam-ı Nevevi’nin Takrib’i ve
bunun Suyuti tarafından yapılan Tedrib-ur-Râvi Şerhi çok meşhurdur. Günümüzde
hadis kitaplarının yeni yeni fihristleri yapılmaktadır.