Kütüb-i Sitte denilen meşhur altı hadis-i şerif kitabından biri olan Süneni
Ebu Davud’un sahibi. İsmi, Süleyman bin Eşas bin İshak bin Beşir’dir. Ebu Davud
künyesiyle meşhur olup, Sicistâni nisbesiyle bilinir. 817 (H.202)’de Sicistan’da
doğdu. 889 (H.275)’de Basra’da vefat etti.
Küçük yaşta ilim tahsiline başlayan Ebu Davud Sicistâni; Horasan, Şam, Irak,
Hicaz, Mısır gibi ilim merkezlerine giderek zamânının tanınmış âlimlerinden ilim
tahsil etti ve hadis-i şerif dinledi. Tefsir ve Hanbeli fıkhını da tahsil edip,
yüksek ilmi dereceye ulaştı. Hadis-i şerif öğrenmek için uzun yolculuklar yaptı.
Müslim bin İbrahim, Süleyman bin Harb, Ebu Mamer el-Makad, Yahya bin Main, Ahmed
bin Hanbel gibi büyük âlimlerden rivayetlerde bulundu. Hadis ilminde sika
(güvenilir) bir âlim olan ve ilmi derece bakımından imam-ı Buhari ve imam-ı
Müslim’den sonra gelen Ebu Davud Sicistâni’den, Bağdat’ta bulunduğu sırada, oğlu
Abdullah, Ebu Abdurrahman en-Nesai, Ahmed bin Muhammed bin Harun ve başka
âlimler rivayette bulundular. Bilhassa fıkhi konularla ilgili hadis-i şerifleri
topladığı ve bu hususta pek kıymetli bir kaynak olan Sünen kitabını imam-ı Ahmed
bin Hanbel’e arz edip, onun takdirine kavuştu.
Mu’cem kitaplarında ve hadis-i şerif fihristlerinde D (dal) harfiyle ifade
edilen Sünen-i Ebu Davud’a daha sonraki zamanlarda birçok şerhler yazılmıştır.
Bu şerhlerden; Azimâbâdi’nin yazdığı Avn-ül Mabud, Hattabi tarafından yazılan
Meâlim-üs-Sünen, imam-ı Süyuti tarafından yazılan Mirkâd-üs-Süud ilâ Süneni Ebi
Davud adlı eserler zikredilebilir. Son zamanlarda yazılan
El-Menhel-ül-Azb-ül-Mevrud adlı şerh yarım kalmış, daha sonra üzerine tekmile
yazılarak basılmıştır.
Ebu Davud hazretleri, beş yüz bin hadis-i şerif içinden seçtiği 4800 hadis-i
şeriften şu dördünün insanlar için çok önemli olduğunu bildirmiştir:
(Ameller niyetlere göredir.)
(İnsanın kendisine faydası olmayan şeyleri terk etmesi Müslümanlığının
güzelliğindendir.)
(Bir mümin kendisi için istediği ve sevdiği bir şeyi, (din) kardeşi için de
istemedikçe imanı kâmil olmaz.)
(Helal meydanda, haram da meydandadır. Bunların arasında şüpheli şeyler vardır.
Harama düşmemek için bu şüphelilerden sakınmak lazımdır.)
Ebu Davud hazretleri, ilmiyle amel eden güzel ahlak sahibi bir kimseydi. Büyük
bir Hadis âlimi olduğu için, Resulullah efendimizin ahlakı ile ahlaklanmaya çok
çalışırdı.
Eserleri
Ebu Davud hazretlerinin Sünen-i Ebu Davud adlı eserinden başka, Kitab-ı Merâsil
ile Delâil-ün-Nübüvve adlı eserleri de vardır.