Hadis âlimlerinin en üstünlerinden olup, Kütüb-i Sitte adıyla bilinen meşhur
altı hadis kitabından ikincisinin yani Sahih-i Müslim’in müellifidir. İsmi,
Müslim bin Haccâc bin Müslim el-Kuşeyri en-Nişaburi, künyesi Ebul-Hüseyin’dir.
821 (H.206) senesinde Nişabur’da doğdu. 875 (H.261) tarihinde burada vefat etti.
Nişabur’un bir mahallesi olan Nasrâbad’da defnedildi. Büyük hadis imamlarından
olup, Arapların Beni Kuşeyr kabilesine mensuptur.
İmam-ı Müslim, zamanının büyük hadis âlimlerinden hadis-i şerif dinlemek ve
öğrenmek için, Hicâz, Irak, Şam ve Mısır’ı dolaştı. Yahyâ bin Yahyâ en-Nişaburi,
Ahmed bin Hanbel, Kuteybe bin Sa’id, Ebu Bekr bin Ebi Şeybe, Osman bin Ebi
Şeybe, imam-ı Şafii hazretlerinin talebelerinden Harmele bin Yahyâ gibi büyük
âlimlerden hadis-i şerif dinleyip, rivayette bulundu. Ondan da; Ebu İsâ
et-Tirmizi, Yahya bin Said, Muhammed bin Mahled, Mekki bin Abdan ve daha başka
âlimler, hadis-i şerif bildirmişlerdir. Bağdat’a birkaç defa gelen imam-ı Müslim
hazretlerinden Bağdat âlimleri de hadis-i şerif dinleyip rivayette
bulunmuşlardır. En son 872 senesinde Bağdat’a gelmiştir.
İmam-ı Buhari ile Nişabur’da görüşmüş, onun ilim meclisine devam etmiştir.
İmam-ı Müslim, imam-ı Buhari ile bir hadis-i şerifin müzakeresini yaparken;
İmam-ı Buhari, hadis-i şerifin senedinde, onun bilmediği bir illeti gösterince,
imam-ı Müslim ayağa kalkarak Buhari’nin alnından öpmüş ve methte bulunmuştur.
İmam-ı Buhari hazretleri için; “Sana buğzedenler, ancak hasedinden buğzeder.
Dünyada bir benzerin olmadığına şehadet ederim” demiştir.
Hadis-i şerif öğrenmek ve öğretmek için pek çok seyahat yapan İmam-ı Müslim
hazretleri, ömrünün son yıllarını Nişabur’da geçirmiş, orada hadis-i şerif dersi
vermiş ve ticaretle meşgul olmuştur.
Eserleri
1) Sahih-i Müslim:
Kütüb-i Sitte’nin ikincisi olup, Buhari’nin Sahih’inden sonra gelir. Hadis
ilminde Müslim (M) harfi ile gösterilir.
İmam-ı Müslim’in bu eseri üzerine çok şerhler yazılmıştır. Abdül Gafur ibni
İsmâil el-Fârisi’nin yaptığı El-Mefhum fi Şerhi Garibi Müslim adlı şerhi,
Ebul-Kâsım İsmâil bin Muhammed’in Şerhu Müslim adıyla yaptığı şerh ve Muhyiddin
Ebu Zekeriyya Yahya en-Nevevi’nin El-Minhâc fi Şerhi Sahih-i Müslim adıyla
yaptığı şerh gibi daha birçok şerhi vardır.
2) El-Müsned-ül-Kebir
3) El-Câmi’ Ale’l-Ebvâb
4) El-Esmâ ve’l-Kunâ
5) El-Efrâd vel-Vuhdân
6) Tesmiyetü Şuyuhu Mâlik ve Süfyân ve Şu’be
7) Kitab ül-Muhadramin
8) Kitabu Evlâd-is-Sahabe
9) Evhâm-ül-Muhaddirin
10) Et-Tabakât
11) Efrâd-üş-Şâmiyin
12) Et-Temyiz
13) El-İlel