Sual: Berat gecesinin önemi nedir?
CEVAP
Şaban ayının 15. gecesidir. Tefsirlerde Kur’an-ı kerimin, Levh-il-mahfuza bu
gece indirildiği bildirilmektedir. Âyet-i kerimede mealen buyuruluyor ki:
(Apaçık olan Kitab’a andolsun ki, biz onu [Kur’anı] mübarek bir gecede
indirdik. Elbette biz insanları uyarmaktayız.) [Duhan 2,3]
Her sene, Şaban ayının on beşinci Berat gecesinde, o senede olacak şeyler,
ameller, ömürler, ölüm sebepleri, yükselmeler, alçalmalar, yani her şey Levh-i
mahfuzda yazılır. Resulullah efendimiz, bu gece, çok ibadet, çok dua ederdi.
Şaban ayında niçin çok oruç tuttuğu sorulduğu zaman Resulullah efendimiz buyurdu
ki:
(Şaban, öyle faziletli bir aydır ki, insanlar bundan gafildir. Bu ayda
ameller, âlemlerin Rabbine arz edilir. Ben de amelimin oruçlu iken arz
edilmesini isterim.) [Nesai]
Âişe validemiz buyuruyor ki:
(Resulullahın, hiçbir ayda, Şaban ayından daha çok oruç tuttuğunu görmedim.
Bazen Şabanın tamamını oruçla geçirirdi.) [Buhari]
Bu konudaki hadis-i şeriflerden bazıları şöyledir:
(Berat gecesi göklerin kapıları açılır, melekler müminlere müjde verir ve
ibadete teşvik ederler.) [Nesai, Beyheki, A, Münziri]
(Şabanın 15. gecesini ibadetle, gündüzünü de oruçla geçirin! O gece Allahü teâlâ
buyurur ki: “Af isteyen yok mu, affedeyim. Rızk isteyen yok mu, rızk vereyim.
Dertli yok mu, sıhhat, afiyet vereyim. Ne isteyen varsa, istesin vereyim” Bu
hâl, sabaha kadar devam eder.) [İbni Mace]
(Şaban ayının 15. gecesi, rahmet-i ilahi dünyayı kaplar, herkes affolur. Ancak
haksız yere müslümanlara düşmanlık besleyen ve Allahü teâlâya ortak koşan
mağfiret olunmaz.) [Beyheki]
(Berat gecesini ganimet, fırsat biliniz. Çünkü belli bir gecedir. Kadir gecesi
çok büyük ise de, hangi gece olduğu belli değildir. Berat gecesinde çok ibadet
ediniz. Yoksa kıyamette pişman olursunuz.) [S. Ebediyye]
(Ramazandan sonra en faziletli oruç, Şaban ayında tutulan oruçtur.)
[Tirmizi]
(Şabanda üç gün oruç tutana, Hak teâlâ, Cennette bir yer hazırlar.) [Ey Oğul
İlmihali]
(Şu beş gecede yapılan dua geri çevrilmez. Regaib gecesi, Berat gecesi, Cuma
gecesi, Ramazan ve Kurban bayramı gecesi.) [İ.Asakir]
(Cebrail aleyhisselam gelip, “Kalk namaz kıl ve dua et! Bu gece şabanın 15.
gecesidir” dedi. Bu geceyi ihya edenleri Allahü teâlâ affeder. Yalnız,
müşrik, büyücü, falcı, cimri, kinci, müşahin, içkici, faizci ve zaniyi
affetmez.) [Taberani] (Müşahin, bid'at ehli demektir.)
(Rahmet kapıları dört gece açılır. O gecelerde yapılan dua, reddolmaz. Ramazan
ve Kurban bayramının birinci gecesi, Berat ve Arefe gecesi.) [İsfehani]
(Allahü teâlâ Berat gecesinde, kâfirler hariç, müminleri mağfiret eder.
Kindarları da, bu huylarını bırakıncaya kadar mağfiret etmez.) [Taberani,
Beyheki]
(Allahü teâlâ, Şabanın 15. gecesinde müşrik ve müşahin hariç herkesi affeder.)
[İbni Mace]
(Allahü teâlâ, Şabanın yarısının [Berat] gecesinde, dünya semasına
tecelli eder. Benikelb kabîlesinin koyunlarının kıllarından daha çok kimsenin
günahlarını affeder.) [İbni Mace, Tirmizi]
(Dört gecenin gündüzü de gecesi gibi faziletlidir. Allahü teâlâ, o günlerde dua
edenin isteğini geri çevirmez, onları mağfiret eder ve onlar bu günlerde bol
ihsana nail olurlar. Bunlar: Kadir gecesi, Arefe gecesi, Berat gecesi, Cuma
gecesi ve günleri.) [Deylemi]
(Allahü teâlâ, Şaban ayının 15. gecesinde rahmetiyle tecelli ederek kendisine
şirk koşan ve Müslüman kardeşine kin güdenler hariç herkesi affeder.) [İbni
Mace]
(Allahü teâlâ şu dört geceyi hayırla süsler: Kurban Ramazan bayramı gecesi,
Arefe gecesi Şabanın yarısının [Berat] gecesi ki, onda eceller, rızıklar
yazılır.) [Deylemi]
(Salih akrabayı terk eden, ana babaya asi olan Berat gecesi affa kavuşamaz.)
[Beyheki]
İçki içmek, cimrilik, kin gütmek, ana babaya isyan gibi günahları işleyen kâfir
olmaz. İmanı düzgün ise, günahlarının cezasını çektikten sonra Cennete girer.
Sevapları günahlarından daha çok ise Cehenneme girmeden de Cennete gider.
Bu geceyi ganimet bilmeli, tevbe istiğfar etmeli, kaza namazı kılmalı, Kur'an-ı
kerim ve ilmihal okumalı, bilhassa ilim öğrenmelidir. En kıymetli ilim, doğru
yazılan ilmihal bilgileridir.
Peygamber efendimiz Berat gecesinde, (Allahümmerzuknâ kalben takıyyen
mineşşirki beriyyen lâ kâfiren ve şakiyyen) duasını çok okurdu.
(R.Nasıhin)
Hazret-i Âişe validemiz, (Ya Resulallah, Allahü teâlâ seni günah işlemekten
muhafaza buyurduğu halde, neden Berat gecesinde çok ibadet ettin?) diye sordu.
Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Şükredici kul olmayayım mı? Bu yıl içinde doğacak her çocuk, bu gece deftere
geçirilir. Bu yıl içinde öleceklerin isimleri, bu gece özel deftere yazılır. Bu
gece herkesin rızkı tertip olunur. Bu gece herkesin amelleri Allahü teâlâya arz
olunur.) [Gunye]
Nafile ibadetlerin sevabına kavuşabilmek için, ehl-i sünnet itikadında olmak,
haramlardan kaçıp günahlara tevbe etmek, farzları kusursuz yapmaya çalışmak, o
ameli ibadet olarak yapmaya niyet etmek şarttır.
Hasan-ı Basri hazretleri, Şabanın 15. günü, sanki mezardan çıkmış gibi, yüzü çok
solgun görülürdü. Bu üzüntünün sebebini sorduklarında buyurdu ki:
(İlm-i yakîn ile biliyorum ki, günahım vardır. Günahım affedilmezse, sevaplarım
da kabul edilmezse, hâlim nice olur diye korkumdan benzim sararıyor.)
Sual: Şabanın 14. mü, 15. günü mü oruç tutulur?
CEVAP
Onbeşinci günü tutulur.
Bünyesi zayıf olanın, Şabanın 15 inden sonra oruç tutmayıp, farz olan Ramazan-ı
şerif orucuna hazırlanması iyi olur. Sağlığı yerinde olan ise, Şaban ayının
çoğunu, hatta tamamını oruçlu geçirebilir.
Sual: Berat gecesinde, kaderimiz tekrar mı yazılıyor?
CEVAP
Hayır. Kader, ezelde Levh-i mahfuzda yazılmıştır. Sonradan bir şey yazılmaz.
Yani, Levh-i mahfuzda olacak değişiklikler ve ömürlerin artması ve kısalması da,
ezelde yazılmıştır. Allahü teâlânın kaderi, yani ezeldeki ilmi nasıl ise, Levh-i
mahfuzdaki değişiklikler, ona uygun olur. (Tefsir-i Hazin)
Allahü teâlâ, ezelde, hiçbir şey yaratmadan önce, her şeyi takdir etti, diledi.
Bunlardan, bir yıl içinde olacak her şeyi, Berat gecesinde meleklere bildirir.
(S. Ebediyye)
Sual: Berat gecesinde vefat edecekler, dünyaya gelecekler ve amelleri
yazılırmış. Bu gece insanın alın yazısı mı değişir? Yani bu gece ettiğimiz
dualar yüzünden alın yazımız değişebiliyor mu?
CEVAP
Alın yazısı iki türlüdür:
Birisi dua ile, sadaka vermekle, iyilik etmekle değişir. Birisi ise asla
değişmez. Mesela evlenmemiz, iş sahibi olmamız ya değişen kısımdandır veya
değişmeyen. Biz bilemeyiz. Onun için dua ederiz, iyilik ederiz, değişen kısımdan
ise o değişir. Mesela birisine bir bela geleceği alın yazısında var ise, yine
alın yazısında bu kimse dua edecek o beladan kurtulacak diye yazılır. Biz de dua
ederiz o belayı önlemiş oluruz. Berat gecesinde yazılacak olanlar da yine ezelde
bildirilmiş olanlardır. Ömrün uzaması kısalması da böyledir. Şu iyiliği yapacak
ve ömrü uzayacak yahut şu kötülüğü yapacak ve ömrü kısalacak diye yazılıdır.
Demek ki hep iyilik yapmaya çalışmalıyız. Yaptığımız şeyler alın yazımızdır.