Sual: Diş dolgusu gusle mani midir değil midir? Delilli olarak
bildirebilir misiniz?
CEVAP
Fıkıh kitaplarındaki ifadeler şöyledir:
Dişler arasında yemek artığı kalıp, altı yıkanamazsa, gusül caiz olur; çünkü su
akıcı olup, bu artıkların altına sızar; fakat bu artıklar, katılaşmışsa, gusül
caiz olmaz; çünkü su, bunun altına sızmaz. Bunda zaruret ve güçlük de yoktur.
(Halebi-yi kebir)
Dişlerin arasında, diş kovuğunda katılaşmış yemek artığı bulunursa, gusül sahih
olmaz. (Kadıhan)
Diş arasındaki yemek kırıntısı katılaşır da, suyu geçirmezse, gusle mani olur.
(Mec. Zühdiyye)
Dürr-ül-muhtar’ın, (Diş çukurundaki şey, gusle zarar vermez diyen olmuşsa
da, bu şey, katı olup, altına su geçmezse, guslü caiz olmaz) ifadesini İbni
Abidin hazretleri şöyle açıklıyor:
Zarar vermez denilmesi; su, dişteki şeyin altına sızıp, ıslatacağı içindir.
Hulasat-ül-fetava’da da, böyle yazmaktadır. Bu fetvadan da anlaşılıyor ki,
altına su geçmezse, gusül caiz olmaz. Hilye’de ve Münyet-ül-musalli
şerhinde de böyle yazılıdır. (Redd-ül-muhtar)
Merakıl-felah’ı açıklayan Tahtavi, (Diş çukurundaki yemek
artıklarının altına su geçerse, gusül caiz olur. Bunlar, sert olup altına su
geçmezse, gusül caiz olmaz. Feth-ul-kadir’de de böyle yazılıdır) diyor.
Yine Tahtavi, (Dürr-ül-muhtar) haşiyesinde buyuruyor ki:
Diş çukuruna giren yemek parçası altına su sızacağı için gusle mani olmaz. Suyun
sızdığında şüphe varsa, bunları çıkarıp orayı yıkamalı.
Mecmua-i Cedide’nin hicri 1329 tarihli ilaveli baskısındaki diş
dolgusunun gusle mani olmadığı yazılıysa da, bahsedilen ifade, bu kitabın hicri
1299 tarihli ilk baskısında yoktur. O baskıya, ittihatçıların şeyh-ül-islamı
mason Musa Kazım tarafından sokulmuştur. İttihatçıların adamlarına itibar
edilmez.
(Altın, gümüş veya plastik diş yaptırmak caizse, gusül de caiz olur) demek
yanlıştır. İmam-ı Rabbani hazretleri, (Hanefi mezhebinin usul-i fıkhında,
şartsız bildirilen bir haber, şartlı olarak anlaşılır) buyuruyor. Fıkıh
kitaplarında, (Geyik eti yemek caizdir) buyuruluyor. Hüküm şartsız olarak
bildirilmiştir. Geyik eti caiz diye; canlı bir geyiği tutup, bir ayağını kesip
yemek caiz olmaz. Ehl-i kitap dışındaki gayrı müslim keserse veya kendiliğinden
ölürse, leş olacağı için yine yenmez. Besmelesiz kesilirse yine yenmez.
Görüldüğü gibi geyik etinin yenmesi için bir çok şart vardır.
(Harbde ölen şehit olur) hadis-i şerifi şartsız bildirildiğine göre, bazı
şartları var demektir. Mesela mümin olmayan, harbde de ölse şehit olmaz.
(Gümüş yüzük erkeklere de caizdir) hükmü de şartsız olarak bildirilmiştir.
Yüzüğün ağırlığı 4,8 gramdan fazla olmamalıdır. Eğer yüzük çok sıkı olursa,
altına su geçirmediği için alınan abdest veya gusül sahih olmaz. Böyle dar olan
yüzüğü oynatarak veya çıkartarak altına su geçirmek şarttır. (Gümüş yüzük
caizdir) diye altını yıkamaya lüzum yoktur şeklinde anlamak yanlış olur. Bunun
gibi, (Sallanan dişi, altın telle bağlamak caiz) denince, bunun da bazı
şartlarının olduğu anlaşılır. Altına su geçip geçmediğine bakılır. Yüzüğün
altına su geçmeyince; abdest ve gusül sahih olmadığı gibi, ağzın içinde kuru yer
kalınca gusül sahih olmaz. Bunun için diş dolgusu olanın, (ağzın içini yıkamak
gusülde farz değil) diyen bir mezhebi, mesela Maliki’yi taklit etmesi gerekir.