Sual: Necasetten taharet ne demektir?
CEVAP
Bedende, elbisede ve namaz kılacak yerde necaset, pislik bulunmamaktır. Baş
örtüsü, başlık, sarık, mest ve nalın da elbiseden sayılır. Boyuna sarılı atkının
sarkan kısmı, namaz kılan ile birlikte hareket ettiği için elbise sayılır ve
burası temiz olmazsa, namaz kabul olmaz. Yaygının, bastığı ve başını koyduğu
yeri temiz olunca, başka yerinde necaset bulunursa, namaz kabul olunur; çünkü
yaygı, atkı gibi bedene bitişik değildir. Fakat kapalı şişe içinde, idrar
taşıyanın namazı caiz olmaz; çünkü şişe bevlin [idrarın] meydana geldiği yer
değildir. [Bundan anlaşılıyor ki, cebinde kapalı alkol şişesi veya kapalı
kutudaki kanlı mendil, necis bez varken namaz kılmak caiz değildir.]
İki ayağın bastığı ve secde ettiği yerin temiz olması lazımdır. Necaset üstüne
örtülü bez, cam, naylon üstünde namaz kabul olur. Secdede etekleri kuru necasete
değerse, zararı olmaz.
Deride, elbisede, namaz kılınan yerde, (dirhem miktarı) veya daha çok kaba
necaset yok ise, namaz kabul olur ise de, dirhem miktarı bulunursa, tahrimen
mekruh olur ve yıkamak vacip olur. Dirhemden çok ise, yıkamak farz olur. Az ise
sünnettir. Şarabın damlasını da yıkamak farzdır. İmameyne [imam-ı Ebu Yusuf ve
imam-ı Muhammed’e] göre ve diğer üç mezhepte kaba necasetlerin hepsinin
zerresini bile yıkamak farzdır. Maliki’de iki kavil var, birinci kavilde
zerresini temizlemek farz, öteki kavilde ise, necaseti temizlemek sünnettir.
Necaset miktarı, bulaştığı zaman değil, namaza dururken olan miktarıdır.
Dirhem miktarı, katı necasetlerde, bir miskal, yani dört gram ve seksen
santigram ağırlıktır. Akıcı necasetlerde, açık el ayasındaki suyun yüzü
genişliği kadar yüzeydir. Bir miskalden az olan katı necaset elbisenin, avuç
içinden daha geniş yüzüne yayılınca namaza mani olmuyor.
Necaset iki türlüdür:
1- Kaba necaset: İnsandan çıkınca, abdest veya gusle sebep olan her şey, eti
yenmeyen hayvanların, (yarasa hariç) ve yavrularının yüzülmüş, dabağlanmamış
derisi, eti, pisliği ve bevli, insanın ve bütün hayvanların kanı ve şarap, leş,
domuz eti ve kümes hayvanlarının pisliği ve yük hayvanlarının, koyun ve keçinin
necasetleri, galiz, yani kabadır.
2- Hafif necaset: Hafif olan necasetlerden, bir uzva ve elbisenin bir
kısmına bulaşınca, bu kısım veya uzvun dörtte biri kadarı namaza zarar vermez.
Eti yenen dört ayaklı hayvanların bevli ve eti yenmeyen kuşların pisliği
hafiftir. Güvercin, serçe ve benzerleri gibi eti yenen kuşların pisliği
temizdir.
Şarabın, imbiklenmesi ile elde edilen rakı ve ispirto kaba necaset olup,
içilmesi şarap gibi haramdır. Namaz kılarken, kan, ispirto ve alkollü içkiler,
elbiseden ve deriden yıkanıp temizlenmelidir. Uçmakla temiz olmaz. Bunlar
bulunan şişe ve benzerleri cepten çıkarılmalıdır.
Dört mezhebe göre necaset
Sual: Diğer hak mezheplerimize göre necasetin hükümleri nasıldır?
CEVAP
Necasetin azı da üç mezhepte namaza manidir. Bedende, elbisede ve
namaz kılacak yerde az da olsa necaset bulunmamalıdır. Hanefi’de ise, çok
az necasetle namaz kılmak mekruhtur. Maliki’nin bir kavlinde ise, necaset
çok olsa da namaza mani değildir.
Meni, mezi ve idrardan sonra çıkan vedi, Hanefi ve Maliki’de kaba
necasettir. Şafii’de yalnız meni, Hanbeli’de ise, üçü de temizdir.
El ayası
Sual: Akıcı necasette el ayasındaki suyun yüzeyi genişliği, el ayasının
ortasındaki çukurlukta durabilecek su yüzeyi midir?
CEVAP
Evet.
Necis yerlerin toplamı
Sual: Üzerimizde ve elbisemizin çeşitli yerlerine sıvı necaset damlamış
olsa, bunların toplamı mı esastır, yoksa bir yere bulaşan mı esas alınır?
CEVAP
Toplamı esas alınır. (S. Ebediyye)
Necaset olan yerde namaz
Sual: Kilisede, hamamda ve necis olma ihtimali olan yerde namaz kılmak caiz
midir?
CEVAP
Üstü açık necasete ve kabre karşı namaz kılmak mekruhtur. Necis olma
ihtimali olan yerlerde, mesela hamam içinde ve kilisede kılmak mekruh olup,
yıkayıp temizleyerek kılmak mekruh olmaz. Başka yer bulunamazsa, kilisede de
kılmak caiz olur. Namazdan sonra hemen çıkmalıdır; çünkü kilisede, şeytanlar
toplanır. Kilisedeki küfür alametleri boşaltılırsa, namaz kılmak mekruh olmaz.
(Redd-ül-muhtar)
Necasete karşı namaz
Sual: Necasetli boyayla boyanmış duvara karşı namaz kılınır mı?
CEVAP
Evet, kılınır.
Taharetten kalan yaşlık
Sual: Taharetten arta kalan yaşlık çamaşırımıza bulaşıyor. Temizlemek
gerekir mi? Şafii’de nasıldır?
CEVAP
Taharetten yani istincadan arta kalan yaşlık temizdir, namaza mani değildir.
Şafii’de de böyledir. Hatta Şafii mezhebinde, istincadan sonra necaset kalsa
affedilir. Halbuki Şafii’de az bir necaset namaza mani olduğu halde, taharetten
sonra arta kalan necaset affedilmiştir.
Taharetten arta kalan yaşlığı kurulamak müstehabdır. Bez veya tuvalet kâğıdı
yoksa el ile kurulanır.
Bulaşan meni
Sual: Çamaşıra bulaşınca meni ile namaz kılınabilir mi?
CEVAP
Çamaşıra az bulaşırsa mahzuru olmaz. Kuruyunca ufalanırsa yine mahzuru
olmaz.
Hanbeli’de necaset
Sual: Hanbeli'de necasetin hükmü, Şafii’deki gibi midir?
CEVAP
Evet, Şafii gibidir, az necasetle de namaz sahih olmaz. Maliki’de ise, çok
da olsa affediliyor. Necaseti temizlemede bir harac varsa, Maliki mezhebi taklit
edilir.
Çok necaset bulaşan
Sual: Hemoroid sebebiyle Maliki’yi taklit eden, kan akarken veya elbisesine
fazla kan bulaşmış iken namaz kılsa, caiz olur mu?
CEVAP
Evet; çünkü temizlemek zordur.
Üzerimize sıçrayan idrar
Sual: Tuvalette bizim haberimiz olmadan üzerimize idrar sıçrarsa,
aldığımız abdest geçerli sayılır mı?
CEVAP
İdrarın abdeste zararı olmaz. Çok olursa namaza zararı olur. Maliki mezhebi
taklit edilince bilinmeden çok idrar da olsa namaza zararı olmaz.