Sual: İnsan niçin yaratıldı, vazifesi nedir?
CEVAP
İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Bütün varlıkların hülasası, özü olan insan, eğlence için, oyun için, yiyip içmek,
gezmek, yatmak keyf sürmek için yaratılmadı. Kulluk vazifelerini yapmak için,
Rabbine itaat, tevazu, kuvvetsizliğini, ihtiyacını göstermek, Ona sığınmak ve
yalvarmak için yaratıldı.
Muhammed aleyhisselamın bildirdiği ibadetlerin hepsi, insanlara faydalı
şeylerdir. İnsanlara yaradığı için emredilmiştir. Yoksa, hiçbir ibadetin Allahü
teâlâya faydası yoktur. Candan teşekkür ederek, minnet ile ibadet yapmalı, tam
teslim olarak emirleri yapmaya ve yasaklardan kaçınmaya çalışmalıdır. Allahü
teâlâ hiçbir şeye muhtaç olmadığı halde, kullarını, emir ve yasaklar vermekle
şereflendirdi. Her şeye muhtaç olan, biz kulların, bu büyük ihsana, bol bol
teşekkür etmemiz, bunun için de, emirleri yapmaya candan sarılmamız gerekir.
(73. Mektub)
Allahü teâlâ, her şeyin sebepsiz, şartsız, maliki, hepimizin sahibidir. Bütün
insanlar, Onun kullarıdır. Kullarına verdiği her emri ve her şeyi istediği gibi
kullanması, hep yerindedir ve faydalıdır. Bunda, zulüm olamaz. Memurlar
âmirlere, kullar sahiplere emirlerin, işlerin sebebini soramaz. Akla uygun,
bundan daha açık bir şey yoktur.
Bütün insanları Cehenneme koyup, sonsuz azap yapsaydı, kimin bir şey söylemeye
hakkı olabilirdi? Çünkü, kendi yarattığı, yetiştirdiği mülkünü kullanıyor.
Başkası yok ki, onun mülküne tecavüz olsun ve zulüm denilebilsin. Halbuki,
insanların kullandığı, öğündükleri mallar, mülkler, hakikatte onların değil,
hepsi, Onundur. Bizim bunlara el uzatmamız, karışmamız, hakikatte zulümdür.
Allahü teâlâ, bu dünyanın düzeni için ve bazı faydalara yol açması için, bunları
bize mülk kılmış ise de, hakikatte hepsi Onundur. O halde, bizim bunları, asıl
sahibinin mubah ettiği, izin verdiği kadar kullanmamız yerinde olur. (266.
mektub)
[Bugün bile, Allahü teâlâyı inkâr eden, İslamiyet’i beğenmeyen, cahilliğin
verdiği cesaret ve taşkınlıkla öğünen cemiyetlerin, Allahü teâlânın emirlerinden
çoğunu benimsedikleri göze çarpıyor. Bütün insanların, din ahlakından
uzaklaştıkça, geçimsizlik, sefalet, işkence, sıkıntı ile kıvrandıkları
görülüyor. Fen aletleri, medeni vasıtalar, akıllara hayret verecek şekilde,
ilerlediği halde, dünyadaki huzursuzluğun, insanlıktaki sıkıntının azalmadığı,
arttığı, ibretle görülüyor.]
“Sizi boş yere mi yarattık?”
Sual: Bir arkadaş “ Hiçbir şey kendiliğinden olamayacağı için Allah’a
inanıyorum, ama dinlere, Peygamberlere, ahirete inanmıyorum” diyor. Buna
ahiretin varlığını nasıl inandırabilirim?
CEVAP
Arkadaş sözünde samimi değildir. Çünkü Nasreddin Hocanın, doğduğuna
inanıyorsun da öldüğüne niye inanmıyorsun dediği gibi, “Ben öğrenciyim ama,
öğretmene, derse, imtihana inanmam denir mi? Ben kanuna inanırım ama, savcıya,
mahkemeye inanmam denir mi?
İstisnalar hariç, bütün fen adamları, bu kâinatın kendiliğinden var olmadığını,
bir yaratıcısının bulunduğunu ittifakla bildirmişlerdir. Fen ne kadar ilerlerse
ilerlesin, insanlar, bir karıncayı, bir kuşu, bir arpa tanesini yaratamaz.
Akıllı ve bilgili bir kimse, kâinata bakınca, çok intizamlı yaratıldığını görür.
Bunun kendiliğinden olmadığını anlar.
Bir insan bir alet, bir makine yapınca bunun nasıl ve nerelerde kullanılacağına
dair bir prospektüsünü [tarifesini] de yanına koyar. Yine de anlaşılması zor
ise, kullanması için kurslar açar. Bir makine yanlış kullanılırsa elden çıkar.
Her şeyin yaratıcısı olan cenab-ı Allah da, insan denilen bu muazzam makineyi
yaratıp başıboş bırakmamıştır. Bir âyet meali:
(Sizi boş yere yarattığımızı mı sandınız?) [Müminun 115]
Başıboş yaratılmayan insanın, ne yapması gerektiğini Peygamberleri vasıtası ile,
kitaplar göndererek bildirmiştir. Son Peygamber olan Muhammed aleyhisselama
gönderilen kitabı ise Kur'an-ı kerimdir. Kur'an-ı kerim çok veciz olduğu için,
Peygamber efendimiz bunu hadis-i şerifleri ile açıklamıştır.
Hadis-i şerifler de, diğer insanların sözlerine göre veciz olduğu için, bizlerin
kolayca anlayabilmesi için âlimler bunları açıklamıştır. Bu, doktor ve eczacının
ilacı hastaya verirken, aç karnına-tok karnına, sabah akşam birer tane, suyla
iç, sütle içme gibi tarifine benzetilebilir. Kur'an-ı kerimde insanın niçin
yaratıldığı bildirilmiştir:
(Cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım.)
[Zariyat 56]
Allahü teâlâ, “Emrime uyan Cennete, uymayan ise Cehenneme gidecektir”
buyurmuştur. İbadetlerin faydası Allahü teâlâya değil, herkesin kendinedir.
Maaşla çalışan bir doktor, bir hastaya ilaç verse, ilacın doktora faydası yok
diye o ilacı kullanmamak akla uygun değildir. Zehir içsem doktora ne zararı olur
diyerek zehir içmesi de ahmaklıktır. İşte, günahlarımın Allah’a bir zararı yok
diyerek, her çeşit günahı işlemek akıllı insanın yapacağı iş değildir. Hadis-i
şerifte buyuruluyor ki:
(Akıllı kimse, Allah’a ve Peygamberine inanan ve ibadetlerini yapandır.)
[İ.Muhber]
Öldükten sonra başına gelecekleri düşünmeyene, kendisini ebedi tehlikeye atana
akıllı denebilir mi? Kur'an-ı kerimin çok yerinde, (Düşünmüyor musunuz?)
diye ikaz edilmektedir. Hadis-i şerifte, (Aklı olmayanın dini de yoktur)
buyurulmuştur. (Tirmizi)
Her insanın yaptığı ibadetin faydası kendisinedir. Kur'an-ı kerimde mealen
buyuruluyor ki:
(Kim, [ibadetlerini yapar ve günahlarından] temizlenirse, faydası
kendisinedir.) [Fatır 18]
(Benim ibadetime Allah’ın ihtiyacı yok) diye, yanlış düşünen kimse, perhiz
yapmayan hastaya benzer. Bu hastasına doktor, perhiz tavsiye ediyor. Bu ise,
“Perhiz yapmazsam doktora hiç zararı olmaz” diyerek, perhiz yapmıyor. Evet
doktora zararı olmaz, ama kendine zarar vermektedir. Doktor, kendine faydası
olduğu için değil, onun hastalıktan kurtulması için, perhiz yapmasını tavsiye
etmiştir. Doktorun tavsiyesine uyarsa, şifa bulur. Uymazsa ölür gider. Tabibin
bundan hiç zararı olmaz. Bunun gibi, (Allah’ın benim ibadetime ihtiyacı yok)
diyerek ibadetten kaçanlar da, Cehenneme gider.
Muhammed Masum hazretleri buyurdu ki:
(Allahü teâlâ, insanları başıboş bırakmadı. Her istediklerini yapmaya izin
vermedi. Nefslerinin arzularına tabi olmalarını, böylece felaketlere
sürüklenmelerini dilemedi. Rahat ve huzur içinde yaşamaları ve sonsuz saadete
kavuşmaları için gereken faydalı şeyleri yapmalarını emretti. Zararlı şeyleri
yapmalarını yasak etti. Saadete kavuşmak isteyen, dine uymaya mecburdur.
Nefsinin ve tabiatının, dine uymayan arzularını terk etmesi gerekir. Dine
uymazsa, sahibinin, yaradanının gadabına, azabına düçar olur. Dine uyan kul,
mesut, rahat olur. Sahibi onu sever.
Dünya ziraat yeridir. Tarlayı ekmeyip, tohumları yiyerek zevk ve safa süren,
mahsul almaktan mahrum kalacağı gibi, dünya hayatını, geçici zevklerle, nefsin
arzularını yapmakla geçiren de, ebedi nimetlerden, sonsuz zevklerden mahrum
olur. Bu hâl, aklı başında olanın kabul edeceği bir şey değildir. Sonsuz
lezzetleri kaçırmaya sebep olan geçici ve zararlı lezzetleri tercih etmez. Dine
uymak için, önce Ehl-i sünnet âlimlerinin, Kur'an-ı kerimden ve hadis-i
şeriflerden anlayıp bildirdikleri Akaide uygun iman etmek, sonra haram,
yasak edilmiş olanları öğrenip bunlardan sakınmak, daha sonra, yapması emr
olunan farzları öğrenip yapmak gerekir. Bunları yapmaya İbadet etmek
denir. Haramlardan sakınmaya Takva denir.) [c.2, m.11]
Yaratılış gayesi
Sual: Allah, dünyayı ve insanları niye yarattı? Niye bir kısmını Cennete,
bir kısmını da Cehenneme koyacak?
CEVAP
Allahü teâlâ dünyayı ve kâinatın tamamını insan için yarattı. Bitkileri,
hayvanları, su, taş, toprak, maden gibi her şeyi insanın faydalanması için
yarattı. İnsanları da, kendisini tanımaları ve kendisine ibadet etmeleri için
yarattı. Bu tanımanın ve ibadetin faydası da, yine insanlaradır. İmam-ı Rabbani
hazretleri buyuruyor ki:
Allahü teâlâ, hiçbir şey için, hiçbir şeye muhtaç değildir. Yaratılmakla, biz
kıymetlendik, şereflendik. Zâriyat suresinin, (İnsanları ve cinleri, bana
ibadet etmeleri için yarattım) mealindeki 56. âyet-i kerimesindeki
(ibadet etmeleri için) ifadesi, (beni tanımaları için) demektir. Yani,
Allahü teâlâyı tanımak, inanmak için yaratıldık. Hadis-i kudside, (Tanınmak
için, her şeyi yarattım) buyurması, (Beni tanımakla şereflenmeleri için)
demektir. (1/266)
Cennet ve Cehennem de, insanların amellerine göre yaratıldı. İman edip iyi işler
yapanlar Cennete, iman etmeyenler Cehenneme gidecek ve hepsi orada sonsuz
kalacaktır. Hiç kimseye zulmedilmeyecek, orada herkes yaptığının karşılığını
görecektir.