Sual: Kalbe gelen kötü düşüncelerden sorumlu muyuz?
CEVAP
Düşünce kalbe beş şekilde gelir:
1- Kalbe gelip gider.
2- Kalbe gelip kalır. Ama insan o işi yapmak istemez.
3- Kalbe geleni yapıp yapmamakta tereddüt eder.
4- Kalbe geleni yapmayı tercih eder.
5- Kalbe geleni yapmaya kendini zorlar. (Hadika)
Kalbe gelen, ilk üç düşünce, elde olmadığı için günah olmaz. Diğer ikisine ise
sual ve azap ihtimali çoktur. İki hadis-i şerif meali:
(Allahü teâlâ, kalbe gelip de, söylenmeyen ve yapılmayan kötü şeyleri
affeder.) [Buhari]
(Haram işlemeyi düşünüp, Allah’tan korkarak yapmayana günah yazılmaz.)
[Berika]
Biri, haram işlemeye niyet edip, Allah’tan korktuğu için vazgeçerse, niyetinden
dolayı günaha girmez. Nefse ve şeytana uymadığı, Allahü teâlâya itaat ettiği
için büyük sevaba da kavuşur. Eğer o haramı işlemeyişi Allah korkusundan değil
de, insanlardan utandığı için ise, sevaba kavuşamaz. Hatta böyle düşüncenin de
günah olduğunu söyleyen âlimler vardır. Mesela İmam-ı Gazali ve İmam-ı Fahreddin
Razi, (Harama kastedip de insanlardan utandığı için işlemeyen kimse günaha
girer) buyurdu. Bazı âlimler de, (Haram işlemeyi hatırından geçirse, fakat
azmetmese günahkâr olmaz) buyurdu. Azmederse günahkâr olur, ama o işi yapma
günahı kadar değildir. (Bezzaziye)
Bazı âlimler de, (Yalnız kalbe gelen şeyler günah olmaz) buyurdu. Bir hadis-i
şerif meali:
(Kötü düşünce, söylenmedikçe ve buna uygun hareket edilmedikçe affolur.)
[Beyheki]
Kibir, ucub, suizan gibi hususlar bunun dışındadır. Çünkü bunlar zaten kalb ile
olur.
Netice olarak kalbe gelen kötü şeyleri defetmeye çalışmalı, kalbi çirkin
şeylerden, bozuk düşüncelerden temizlemeli ve güzel ahlakla süslemelidir!
Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Kıyamette fasık-salih herkes pişman olur. Fasık, fıskı bırakıp doğruluk ve
takva üzere bulunmadığına, salih ise daha çok ibadet etmediğine pişman olur.)
[Feraid-ül fevaid]
O halde vaktin kıymetini bilip Allahü teâlânın rızasına uygun işler yapmaya
çalışmalı!
Günah işlemeye karar
Sual: Bir günahı işlemek için karar verilse, ama yapılmasa yine günah olur
mu?
CEVAP
Günah işlemeyi düşünmek, işlemeye niyet etmek, karar vermek günah olmaz,
yapmak günah olur. Diğer ümmetlerde karar vermek de günah idi. Bu ümmete günah
olmadı. Bu da, ümmet-i Muhammed’e Allahü teâlânın bir ihsanıdır.
İlham ve vesvese
Sual: Kalbimize gelen düşüncelerin, melekten mi, yoksa, şeytandan mı olduğu,
nasıl anlaşılır?
CEVAP
Muhammed Hadimi hazretleri buyuruyor ki:
Kalbe gelen düşüncenin kimden geldiğini anlamak için, İslamiyet’e uygun olup
olmadığına bakılır. Kalbe gelen düşünce, nefse acı gelirse, hayır olduğu; tatlı
gelir, hemen yapmak isterse, şer olduğu anlaşılır. Bir hadis-i şerif meali
şöyledir:
(Melekten gelen ilham, İslamiyet’e uygun olur. Şeytandan gelen vesvese,
İslamiyet’ten ayrılmaya sebep olur.) [Tirmizi]
Allahü teâlâ, herkesin kalbine bir melek vazifelendirmiştir. İnsanın kalbine bu
melekten gelen iyi düşüncelere ilham; şeytandan gelen kötü düşüncelere,
vesvese; nefsten gelen kötü düşüncelere ise, heva denir. İlham ve
vesvese devamlı olmaz. Nefsin hevası ise, devamlıdır ve gittikçe artar. Vesvese,
dua ederek, zikrederek azalır ve yok olur. Bir hadis-i şerif meali:
(Şeytan, kalbe vesvese verir. Allah’ın ismi zikredilince, söylenince kaçar.
Söylenmezse vesveselerine devam eder.) [Ebu Ya’la]
Vesveseden kurtulmak için çalışmalıdır. Nefse uyan kimse, vesveselere esir olur.
Nefsine uymayanın ise, ilhama uyması kolay olur. (Berika)