Sual: Resulullahın kaç türlü vazifesi vardı?
CEVAP
Seyyid Abdülhakim Arvasi hazretleri buyuruyor ki:
Peygamber efendimizin üç türlü vazifesi vardı:

1- Kur’an-ı kerimin hükümlerini [iman edilecek bilgilerle fıkhi hükümleri] herkese tebliğ etmek, bildirmektir. Fıkhi hükümler, yapılması emir veya yasak edilen işlerdir.

2- Kur’an-ı kerimin manevi hükümlerini, yani Allahü teâlânın zatına ve sıfatlarına ait marifetlerini, yalnız ümmetinin yüksek olanlarının kalblerine akıtmaktır. Bu vazife, birinci tebliğ vazifesinden farklıdır. Ebu Hüreyre hazretleri buyuruyor ki:
(Resulullahtan iki türlü ilim öğrendim. Bunlardan birini sizlere bildirdim. İkincisini söylersem, beni öldürürsünüz.) [Buhari, Hadika]

3- Fıkhi hükümleri vaazla, nasihatle yapmayan Müslümanlara dinin emirlerini uygulamaktır.

Resulullahtan sonra dört halifeden her biri, bu üç vazifeyi tam olarak başardı. Hazret-i Hasan’ın imameti zamanında fitneler çoğaldı. İslâmiyet üç kıtaya yayıldı. Resulullahın nuru, yeryüzünden uzaklaştı. Sahabe-i kiram azaldı. Bu üç vazifeyi, bir kişi yapamaz oldu. Bu üç vazife, farklı üç sınıfa ayrıldı:

1- İmanı ve fıkhi hükümleri bildirmek vazifesi, din imamlarına [müctehid âlimlere] verildi. [Böylece dört hak mezhep meydana çıktı.]

2- Dileyen Müslümanları, Kur'an-ı azimüşşanın manevî ahkâmına kavuşturmak, Ehl-i beytin 12 imamına ve tasavvuf büyüklerine verildi. Mesela Cüneyd-i Bağdadi ve Sırri-yi Sekati hazretleri bunlardandır. [Böylece tarikatlar meydana çıktı.]

3- Devleti idare etme işi, sultanlara yani hükümetlere verildi. [Böylece kanunlar, tüzükler meydana çıktı.]