Sual: Tevbe-istiğfar nedir, nasıl yapılır?
CEVAP
İstiğfar etmek, estağfirullah demektir. Tevbe, haram işledikten sonra,
pişman olup, Allahü teâlâdan korkmak, bir daha yapmamaya azmetmek, karar
vermektir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Tevbe, günahtan sonra o günahı bir daha yapmamaktır.) [İ.Ahmed]
Günahtan hemen sonra tevbe etmek farzdır. Tevbeyi geciktirmek de büyük günahtır.
Bunun için de, ayrıca tevbe etmek gerekir. Kur'an-ı kerimde mealen buyuruluyor
ki:
(Allah’a tevbe edin!) [Nur 31]
(Allahü teâlâ, tevbe edenleri sever.) [Bekara 222]
(Allah’a tevbe-i nasuh yapınız!) [Tahrim 8]
Nasuh kelimesine 23 mana verilmiştir. Bunlardan en meşhuru günahlara pişman
olup, istiğfar etmek ve bir daha işlememeye karar vermektir. Nasuh tevbesinin ne
olduğunu soran zata Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Tevbe-i nasuh, günahkârın işlediği günahtan pişman olması, Allah’tan
mağfiret dilemesi, bir daha böyle bir günah işlememesi demektir.) [Beyheki]
İstiğfarın fazileti çok fazladır. Kur'an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(İstiğfar okuyunuz! İmdadınıza yetişirim.) [Hud 52]
Hadis-i şeriflerde de buyuruldu ki:
(Allahü teâlâ, günah işleyip pişman olanı, istiğfar etmeden önce affeder.)
[Taberani]
(Küçük günahlarda ısrar edilirse küçük kalmaz. Büyük günahlara istiğfar edilirse
büyük kalmaz.) [Deylemi]
(İstiğfar eden, günde 70 defa aynı günahı işlese ısrar etmiş sayılmaz.)
[Tirmizi]
(Günde 70 defa istiğfar edenin, 700 günahı affolur.) [Beyheki]
(İstiğfara devam edeni, Allahü teâlâ, dertlerden, sıkıntılardan kurtarır.
Ummadığı yerden rızıklandırır.) [Nesai]
(Bir mümin günah işleyince, melek üç saat bekler, eğer o kimse istiğfar ederse,
o günahı yazmaz.) [Hakim]
(Günahınız çok olup göklere kadar ulaşsa, pişman olunca, Allahü teâlâ, tevbenizi
kabul eder.) [İbni Mace]
(Günahlar kalbi paslandırır, karartır. Kalblerin cilası ise istiğfardır.)
[Beyheki]
(Derdinizi ve devasını bildireyim. Derdiniz, günahlar, devası da
istiğfardır.) [Hakim]
(Bir günahkâr, istiğfar eder, sonra bu günahı tekrar yapar, sonra istiğfar eder.
Üçüncüde yine yapar, yine tevbe ve istiğfar ederse, dördüncü defa yapınca, büyük
günah yazılır.) [Deylemi]
(Günaha devam edip, dili ile istiğfar eden, Rabbi ile alay etmiş sayılır.)
[Beyheki]
(Herkes günah işler. Fakat günahkârların en iyisi tevbe edendir.) [Hakim]
(Günahına pişman olup abdest alıp, namaz kılanı ve günahı için istiğfar edeni,
Allahü teâlâ affeder.) [Nesai]
(Kıyamette, amel defterinde çok istiğfar bulunana müjdeler olsun!) [Beyheki]
Peygamber efendimiz, (“Estağfirullahelazim
ellezi la ilahe illa hüverrahmanürrahim el-hayy-ül-kayyumüllezi la-yemutü ve
etubü ileyh Rabbigfir li” istiğfarını 25 defa okuyanın, odasında, ailesinde,
evinde ve şehrinde kaza, bela olmaz) buyurdu. Bunu her sabah ve akşam
okumalıdır! Âlimlerin çoğu, talebelerine ve evlatlarına bunu okumalarını tavsiye
etmişler, çok faydasını görmüşlerdir. Bu nimetlere kavuşabilmek için Ehl-i
sünnet itikadında olmak ve dinimizin emir ve yasaklarına riayet etmek şarttır.
İtikadı bozuk olanın, bid'at ehlinin okuması fayda vermez. (Mearicülhidaye)
Ehl-i sünnet itikadında olmak, kul haklarını ve kazaya kalan farzlarını ödemek
ve haramlardan vazgeçmek şartı ile Cuma günü sabah namazından önce, aşağıdaki
duayı okuyanın bütün günahlarının affedileceği hadis-i şerifle bildirildi. Dua
şudur:
(Estağfirullahelazim
ellezi la ilahe illa hüvel hayyel kayyume ve etubü ileyh.) [Ramuz]
Günaha pişmanlık
Tevbe istiğfardan önce yapılmalıdır! Tevbe çirkin şeyi bırakıp güzel olana
dönmek demektir. İstiğfar, günahın çirkinliğini görüp, ondan yüz çevirdikten
sonra, mağfiret talep etmektir. Hadis-i şerifte (Pişmanlık tevbedir)
buyuruldu. (Hakim)
Yapılan günahları her hatırlayışta istiğfar etmelidir! Günahları hatırladıkça
istiğfara devam edilirse, geçmiş günahlar affolur.
Tevbe edebilmek, Hak teâlânın büyük nimetlerinden biridir. Günah işleme korkusu
ile tevbeyi asla geciktirmemelidir! Çünkü, hadis-i şerifte (Sonra yaparım
diyenler helak oldu) buyuruldu. Yani tevbeyi ve diğer iyi işleri
geciktirenler, bu günün işini yarına bırakanlar, aldandı, ziyan etti.
(İ.Gazali)
Günah, kulun yanında küçük ve kıymetsiz görününce, Allahü teâlâ katında büyük
olur. Kul küçük günahı büyük görünce, o günah Allahü teâlânın katında küçülür.
Mümin, iman ve marifetiyle küçük günahları da büyük görür. Her günah işleyişte
kalbi sızlar. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Mümin, günahını dağ gibi görüp, üstüne düşeceğinden korkar. Münafık ise,
burnunun üzerine konan ve hemen uçacak sinek gibi görür.) [Buhari]
Günah işlediğini bilmek
Şu halde, günah işlediğini bilmek büyük nimettir. O kişinin mümin olduğunu
gösterir. Allahü teâlânın hakkı olan günahları için tevbe etmeli, pişmanlık ve
üzüntü duymalı, günahı terk etmeli, kefaret olması için çok sevap işlemelidir!
Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Günah işlediğin zaman, karşılığında onu mahvedecek sevap işle!)
[İ.Gazali]
Kul hakkının kefareti için, hak sahiplerine iyilik ve dua etmelidir! Hak sahibi
ölmüş ise, o kimseyi rahmetle anmalı, çoluk çocuğuna ve vârislerine ihsanda
bulunmalıdır! Günahları için istiğfara devam etmelidir! Hadis-i şerifte
buyuruldu ki:
(Allahü teâlâ, istiğfara devam edeni, her sıkıntıdan kurtarır, her darlıkta
bir genişlik verir ve ummadığı yerden rızıklandırır.) [Nesai]
Bir kimse günah işleyince, Allahü teâlânın bu günahı işlerken gördüğünü bilse,
Allahü teâlâ, kulunun kendisini hatırlaması sebebiyle günahını affeder. Hadis-i
şerifte buyuruldu ki:
(İşlediği günahı, Allahü teâlânın bildiğine inanan, günahına tevbe etmese
bile, Allahü teâlâ onu affeder.) [Taberani]
İşlediği günahı, Allahü teâlânın bildiğine inanan kimse, Allah’a inanıyor
demektir. Allahü teâlâya inanan kimse de günah işleyince, günahını Allahü teâlâ
gördüğü için utanır ve ister istemez pişmanlık duyar. Pişmanlık ise tevbedir.
Tevbe eden kimseyi de Allahü teâlâ affeder. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Ya Rabbi, iyilik edince müjdelenen, kötülük edince istiğfar edenlerden
eyle.) [Buhari]
(Yatağa girince, 3 defa "Estağfirullahelazim
ellezi la ilahe illa huv el-hayyel- kayyume ve etubü ileyh" diyenin
günahları, deniz köpükleri kadar çok olsa da, affolur.) [Tirmizi]
("Rabbim, seni noksan sıfatlardan tenzih ederim. Kötü işlerde bulundum. Senden
başka günahımı affedecek yoktur. Beni affet!" diyenin karıncalar sayısınca
günahı olsa, Allahü teâlâ affeder.) [Beyheki]
(Ey kullarım, koruduklarım hariç, hepiniz günahkârsınız, benden mağfiret
dileyeni bağışlarım. Mağfiret etmeye kadir olduğuma inananı affederim.)
[Tirmizi]
(Günahtan korunmayanı Allahü teâlâ da [dünya ve ahirette felaketlerden]
korumaz.) [İ.Huzeyme]
(Müminler için, her gün 25 defa, istiğfar okuyanın kalbinden kin, hile ve haset
çıkar. İsmi evliyalar arasına yazılır. Ona bütün müslümanlar sayısınca, sevap
verilir. Kıyamette bütün müminler, "Ya Rabbi, bu kulun bizim için istiğfar
okudu. Sen de onu affet!" derler.)
Müminler için istiğfar:
(Allahümmağfir-li velivalideyye veli üstaziyye velil-müminine vel-müminat,
vel-müslimine vel-müslimat, el-ahya-i minhüm vel-emvat, birahmetike ya
erhamerrahimin.) [Miftah-ün-necat]
Günah işlemeye devam eden kimse unutkan olur, ahmaklaşır, aklı da azalır.
Hadis-i şerifte buyuruldu ki :
(Günah işleyenin bir aklı gider, bir daha geri dönmez.) [İ.Gazali]
Günahların hepsi Allahü teâlânın emrini yapmamak olduğundan büyüktür. Hadis-i
şerifte, buyuruldu ki:
(Ufacık bir günahtan kaçınmak, bütün cin ve insanların ibadetleri toplamından
daha iyidir.) [R.Nasıhin]
Günahı küçük görmek
Günahların bazısı, bazısına göre küçük görünse de, Allahü teâlânın
emirlerini yapmamak olduğu için hepsi de büyüktür. Çünkü Allahü teâlânın gazabı
günahlar içinde gizlidir. Hadis-i şerifte, (Küçük günaha devam edilirse,
büyük olur) buyuruldu. Küçük görülen günah büyür.
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Günahların küçük görüneninden sakının! Bunlar toplanınca sahibini helak
eder. Bu şuna benzer ki, bir kavim bir vadiye iner, çerçöp, odun ne bulurlarsa
toplayıp getirirler. Böylece koca bir yığın olur. Bunu yakıp ateşinde
ekmeklerini pişirirler. İşte küçük görünen günahlardan hesaba çekilen de helak
olur.) [Taberani]
(Hep günah işleyenin kalbi mühürlenir, artık sevap işleyemez olur.) [Bezzar]
(Bir kimse, günah işlediği zaman kalbinde siyah bir nokta hasıl olur. Eğer tevbe
ederse, o leke silinir. Tevbe etmeyip tekrar günah işlerse, o leke büyür ve
kalbin tamamını kaplar, kalb, kapkara olur.) [Harâiti]
Biri, 2-3 defa (Vay günahlarım) deyince, Resulullah efendimiz, (Allahümme
mağfiretüke evseu min zünubi ve rahmetüke erca indi min ameli diye dua et)
buyurup, o kişiye üç defa tekrarlattıktan sonra (Allah seni affetti)
buyurdu. (Hakim)
Yukarıdaki duanın tercümesi şöyle:
(Allah’ım, benim günahlarıma göre senin rahmetin çok fazladır. Ben amelime
güvenmiyor, senin rahmetini ümit ediyorum.)
Günahlarına tevbe eden, pişman olan kimsenin kul borçları, namaz, oruç gibi
kazaları hariç, günahları affolur. Borçlarını ödemeli veya helalleşmelidir!
Kazalarını da bir an önce bitirmelidir!
Hazret-i Bera’ya "Kendinizi elinizle, tehlikeye atmayın" âyeti düşmanla
karşılaşıp şehid düşene kadar savaşan kimse hakkında mıdır?" diye sorulunca;
Hazret-i Bera, (Hayır! Bir günah işleyip sonra da Allah onu bağışlamaz diyen
hakkındandır) dedi. (Hakim)
Hasan-ı Basri hazretlerine birisi kıtlıktan şikayet etti. Başka birisi
fakirlikten, diğer birisi de çocuğunun olmadığından şikayette bulundu. Hepsine
de istiğfar etmesini tavsiye etti. Daha başka insanlar da çeşitli konularda sual
ettiler. Onlara da istiğfar etmelerini tavsiye etti. Sebebini sorduklarında, Nuh
suresi 10,11 ve 12. âyet-i kerimesini okudu.
Eshab-ı kiramdan bir zat, çocuğu olmayan birisine istiğfara devam etmesini
söyledi. O kimse günde yedi yüz defa istiğfar ederdi. Nihayet bu şahsın on
çocuğu oldu.
Bütün günahları affolur
Sual: Hadis-i şeriflerde, bazı duaları okuyanın ve bazı ibadetleri yapanın
bütün günahlarının affedileceği bildirilmiş. Bunlara büyük günahlar da, dahil
midir?
CEVAP
Genelde, bütün günahlardan kasıt, küçük günahlardır. Büyük günahların
affedilmesi için ayrıca tevbe etmek, kul hakkı varsa, hak sahipleri ile
helalleşmek gerekir. Namaz, oruç gibi, farz ibadetler terk edilmiş ise, hem
tevbe istiğfar etmek, hem de, bunları kaza etmek gerekir.
Kadir gecesini ihya edenin, Ramazan orucunu tutanın, haccı kabul olanın,
günahları affedilirse de, namaz, oruç ve kul borçları ödenmiş olmaz. Bunları
kaza ederek, borçtan kurtulması gerekir.
Günahı hatırlayınca
Sual: Büyük bir günah işledik. Sonra tevbe ettik. O günahı hatırlayınca,
yine istiğfâr gerekir mi?
CEVAP
Her hatırlayışta istiğfar gerekir.
Tevbe için namaz
Sual: Tevbe etmek için illa 2 rekat namaz kılıp mı tevbe etmeliyiz?
CEVAP
Namaz kılma mecburiyeti yoktur. Namaz kılıp dua ederek Allahü teâlâya
sığınmak iyi olur. Pişman olmak tevbedir.