Sual: Bir kız, kendisini evlendirecek kimseye nasıl vekâlet verir ve
vekilde aranan vasıflar nelerdir?
CEVAP
(Beni falancayla evlendirmek üzere seni vekil ettim) der. Yahut gerektiğinde,
vekilin de başkasına vekâlet verebilmesi için, (Beni falancayla evlendirmek
ve dilediğin şekilde hareket etmek üzere seni umumi vekil ettim) der.
Vekâlet vermekte ve vekilde aranan şartlar şunlardır:
1- Vekilin Müslüman, akıl ve temyiz edici [iyiyi kötüden ayırabilecek
özelliğe sahip] olması şarttır. Büluğa ermesi ve erkek olması şart değildir.
Mesela on yaşındaki bir kız çocuğu vekil olabilir.
2- Şahitlerin olduğu gibi, vekil yapılacak kimsenin de, evlenecek kızı
veya kadını tanıması lazımdır.
3- Vekâlet telefonla, mektupla, maille verilebilir. Vekil yaparken şahide
lüzum yoktur. Şahit olursa iyi olur.
4- Bir kimse iki tarafın da, velisi veya vekili olabilir. Hem kızın, hem
de erkeğin vekili veya velisi olabilir.
5- Bir kimse, birinin velisi iken, ötekine vekil olabilir. Mesela kızın
vekili, oğlanın velisi olabildiği gibi, kızın velisi, oğlanın da vekili
olabilir.
6- Bir kimse, bir taraftan asil, diğer taraftan veli olabilir. Mesela
nikâhlanacak oğlan, kızın velisi olabilir. Evlenecek erkek, kızın vekâletini
alarak, şahitler huzurunda nikâh kıyabilir.
7- Baliğ olmayan çocuğu, velilerinden yakın olanı nikâhlar. Veli, Hanefi
hariç, üç mezhepte babadır. Baba yoksa, babanın babası ve onun babasıdır.
Bunlardan sonra, erkek kardeştir. Bundan sonra, erkek kardeş oğlu, sonra onun
oğludur. Sonra amca, sonra amcaoğlu ve onun oğludur.
8- Veli, asebelerdir. Asebe, baba tarafından olan akrabalara denir. Asebe
yoksa, anne veli olur.
9- Vekil olmayan birinin [mesela baliğ erkek veya kızın velilerinden
birinin veya yabancının] yaptığı nikâhı, asil olan işitince reddetmezse, nikâh
sahih olur.
10- Çocuk baliğ olunca, baba ve dededen başka velilerin yaptıkları nikâhı
reddedebilir.