Sual: Abdesti bozan şeyler özetle nelerdir?
CEVAP
Yedi şey abdesti bozar:
1- Önden ve arkadan çıkan şeyler. (Kulağa akıtılan ilaç, ağzından çıksa,
idrar yoluna konan pamuk, ıslanıp düşse, kadınların rahme koyduğu ilaç, geri
gelse abdesti bozar.)
2- Ağızdan çıkan necis şeyler. (Ağız dolusu kusmak, kan tükürmek bozar.)
3- Deriden kan ve irin gibi şeylerin çıkması. (Göz hastalığı sebebiyle,
gözünden ağrıyla yaş akması, burnundan veya kulaktan gelen kan ve irinin dışarı
çıkması bozar. Maliki'de ise bozmaz.)
4- Uyumak. (Bir yere dayanıp uyusa, dayandığı şey alınınca düşecek gibi
olursa bozulur.)
5- Bayılmak. (Sarası tutarsa veya delirse abdest bozulur.)
6- Namazda kahkaha ile gülmek.
7- Mübaşeret-i fahişe, yani karı koca çıplak olarak avret yerlerini
sürtünmek.
Mübaşeret-i fahişe
Sual: (İki cinsel uzvu, çıplak olarak birbirine sürtmek abdesti bozmaz)
deniyor. Bu sahih bir kavil midir?
CEVAP
Mübaşeret-i fahişe yani çıplak olarak seveteyni [iki çirkin yeri] birbirine
sürtmek, İmam-ı Muhammed’e göre bozmaz, Şeyhayn’a yani İmam-ı a’zam ile İmam-ı
Ebu Yusuf’a göre, erkeğin de, kadının da abdestini bozar. Bazı kitaplar, İmam-ı
Muhammed’in kavlini esas almışlarsa da, (Halebi, Dürr-ül-muhtar,
Mizan-ül-kübra) gibi kıymetli kitaplarda, Şeyhayn’ın kavlinin müftabih
olduğu, bununla amel etmek gerektiği bildirilmektedir. Mezahib-i Erbaa’da
da Şeyhayn’ın kavli esas alınmıştır. İhtiyata muvafık olanı da budur.
Fitil
Sual: Tam İlmihal’de, (Bir şeyin hepsi girip çıkarsa, abdesti de, orucu da
bozar) deniyor. Erkeğin arkadan, kadının ön veya arkadan kullandığı fitil,
abdesti ve orucu bozar mı? Bir de çubuklu bir aletle hap konuyor, bu farklı mı?
CEVAP
Gündüz oruç iken, içeri tamamen giren şey, orucu bozar. Fitil de bozar.
Yarısı dışarıda kalırsa orucu bozmaz. Fitil içeri girdikten sonra, dışarı
çıkarsa abdesti bozar. Fitil içeri girip çıkmazsa, abdesti bozmaz. Çubukla konan
farklıdır; çünkü içeri girince, çubuğa az da olsa içeriden bir yaşlık bulaşır.
Yaşlık, çubukla dışarı çıkınca abdest bozulur.
Gülmek
Sual: Cenaze namazında ve tilavet secdesi yaparken, kahkaha ile gülmek,
abdesti bozar mı?
CEVAP
Abdesti bozmaz ama namaz ve tilavet secdesi bozulmuş olur.
(Redd-ül-muhtar, Hindiyye)
Ağızdaki kan
Sual: Ağızdaki kanı yutmak abdesti ve orucu bozar mı?
CEVAP
Ağzın içi, abdestin bozulmasında, iç organ sayılır. Orucun bozulmasında,
bedenin dışı sayılır. Bunun için, dişten ve ağızdaki yaradan çıkıp ağızdan
dışarı çıkmayan kan abdesti bozmaz. Ağızdan dışarı çıkınca, tükürükten çoksa
bozar. (Halebi)
Ağız bazen bedenin içi sayılır. Bunun için, oruçlu kimse, tükürüğünü yutarsa,
orucu bozulmaz. İnsanın içindeki necasetin mideden bağırsağa geçmesi gibi olur.
Ağızdaki yaradan yahut mideden ağza kan çıkması, abdesti ve orucu bozmaz. Bu
kanı tükürünce veya yutunca, tükürük kandan çok ise, yani sarı ise, yine
bozulmaz. Mideden gelen başka şeyler ağza geldiği zaman da böyle olup, abdest ve
oruç bozulmaz. Ağız dolusu, ağızdan dışarı çıkarsa, ikisi de bozulur. Ağzın içi,
bazen de, bedenin dışı gibi olur. Ağza su alınca oruç bozulmaz.
(Bahr-ür-râık, Cevhere)
Demek ki, ağızdaki kanı tükürünce orucu bozulmaz, yutunca da abdest bozulmaz.
Kan yutulursa oruç bozulur, tükürülünce de abdest bozulur.
Dişteki kan
Sual: Dişim kanıyor. Tükürünce tükürükten fazla oluyor. Bazen ayda bir veya
haftada bir burnum kanıyor. Elde olmadan gelen bu kanlar abdesti bozar mı?
CEVAP
Evet, bozar; ama Maliki mezhebi taklit edilirse, böyle elde olmadan akan
kanlar semavi özür olduğu için bozmuyor. Yaradan çıbandan kan akması, basurdan
kan gelmesi, elde olmadan idrar damlaması birer semavi özür oluyor ve Maliki’de
abdesti bozmuyor. Onun için Maliki’yi taklit etmenizi tavsiye ederiz.
Tükürükteki kan
Sual: Tükürükteki kanın tükürükten çok olması, renk yönünden midir?
CEVAP
Evet.
Kan emilince
Sual: Sülük, tahtakurusu, sivrisinek gibi haşereler kan emse abdest bozulur
mu?
CEVAP
Sülük, çok kan emerse, etrafa yayılıp abdesti bozar. Diğerleri bozmaz.
Sivrisinek
Sual: Sivrisinek soktuğu zaman abdest bozulur mu?
CEVAP
Bozulmuş olmaz.
Kan pıhtısı
Sual: Sümük içindeki kan pıhtısı abdesti bozar mı?
CEVAP
Kan pıhtısı abdesti bozmaz. Akan kan abdesti bozar.
Burundan gelen katı kan
Sual: Burundan katı kan gelmesi abdesti bozar mı?
CEVAP
Bozmaz.
Toplu iğnenin başı kadar
Sual: Toplu iğnenin başı kadar çıkan kan, abdesti bozar mı?
CEVAP
Bozmaz.
Özürlü olanın
Sual: Eldeki kandan özürlü olanın, ayağı kanasa, abdest bozulur mu?
CEVAP
Evet.
Yaradan su çıkınca
Sual: Kaşıdığımız yaralardan su çıkınca abdest bozulur mu?
CEVAP
Mayasıl, parmak arası pişinti, kabarcık, uyuz, çiçek suları ve yakı konulan
yerden çıkan sular abdesti bozmaz diyen âlimler vardır. Zaruret halinde buna
göre amel olunur. (Redd-ül-muhtar)
Sivilceden çıkan kan
Sual: Abdest alırken sivilcelerin kimi patlıyor ve çok uzun süre kan
akıyor. Bunlarla ilgili abdest alırken nasıl hareket etmeliyim?
CEVAP
Kan işinin en kolay yolu Maliki mezhebini taklit etmektir. Maliki mezhebini
taklit ediyorum diye kalbinizden geçirirseniz sivilcelerden çıkan kanlar
abdestinizi bozmaz.
Yaradan çıkan su
Sual: Yaradan çıkan renksiz su abdesti bozar mı?
CEVAP
Yaradan ağrılı çıkan renksiz su, abdesti bozar. Ağrısız olarak çıkıyorsa,
abdesti bozmaz. Ağrısız gibi, ağrılı çıkan renksiz suyun da, abdesti
bozmayacağını bildiren âlimler olduğu için, uyuz, çiçek ve egzamalı olanların bu
kavle uymaları caiz olur.
Toksinli su
Sual: Bazı hastalıklar için ayak altına Chi patche denilen Çin yakısı
vuruluyor. Bu yakı, vücuttaki toksinleri emiyor. Yakı, çıkarıldığı zaman su ile
ıslatmış gibi yamyaş oluyor. Sağlam deriden çıkan bu toksinli su, abdesti bozar
mı?
CEVAP
Aynen ter gibidir, dört mezhepte de abdesti bozmaz.
İlaç dışarı çıkarsa
Sual: Deri altına enjektörle verilen ilâç, dışarı çıkınca abdest bozulur mu?
CEVAP
Bozulmaz. İlâçla birlikte kan da çıkarsa bozulur.
Kulağa damlatılan ilaç
Sual: Kulağıma damlattığım yağlı ilaç, ağzımdan ve burnumdan geldi. Abdestim
bozuldu mu?
CEVAP
Kulağa damlatılan yağ, burundan çıkınca bozmaz, ağızdan çıkarsa bozar.
Ellerini çenesine dayayarak uyumak
Sual: Teşehhüddeki gibi oturup veya bağdaş kurup iki dirseğini iki dizi
üzerine koyarak ellerini çenesine dayayıp uyumak veya taburede dirseğini dizine
dayayıp uyumak abdesti bozar mı?
CEVAP
Evet, bozar.
Taburede otururken
Sual: Taburede oturup uyumak abdesti bozar mı?
CEVAP
Temkinli oturup uyunursa abdest bozulmaz.
Temkinli uyumak
Sual: Sandalye veya koltukta sırtımızı arkaya dayamadan, kollarımızı,
dizlerimizin üstüne yaslayarak otururken uyumak bozar mı?
CEVAP
Temkinli olursa bozmaz. Temkinli olmak demek, abdestin bozulmaması için
dikkatli olmak demektir. Dayandığı şey çekilince düşmezse temkinli uyuyor
demektir, bozmaz.
Gözyaşı
Sual: Baş ağrısı sebebiyle gözden yaş gelse, abdest bozulur mu?
CEVAP
Bozulmaz. Gözden ağrı ile gelirse bozar.
Soğan doğrarken
Sual: Soğan doğrarken, gözden çıkan yaş, abdesti bozar mı?
CEVAP
Hayır, bozmaz.
Çapak
Sual: Gözden çapak çıkması abdesti bozar mı?
CEVAP
Bozmaz.
Sivilceden çıkan
Sual: Yüzdeki sivilceden veya siyah kabarcığın içinden çıkan kuru iltihap
gibi olan şey abdesti bozar mı?
CEVAP
Bahsettiğiniz şeyler, yağ bezleri falan ise abdesti bozmaz.
Baş dönmesi
Sual: Hap içip başı dönse, sallanarak yürüse abdest bozulur mu?
CEVAP
Baş dönmesi bozmaz, hap sarhoş etmişse bozulur.
Kulaktaki akıntı
Sual: Kulaktaki akıntı, ağrısız olarak dışarı çıksa abdesti bozar mı?
CEVAP
Evet.
Kıl kurdu ve solucan
Sual: Kendiliğinden çıkan kıl kurdu ve solucan, abdesti bozar mı?
CEVAP
Bozar.
Kıl çekince
Sual: Yüzden kıl çekilince, kıl dibindeki yağ bezesi de kıl ile dışarı
çıkarsa abdest bozulur mu?
CEVAP
Bozulmaz.
Şeytan tırnağı
Sual: Şeytan tırnağı denilen, tırnak kenarında ete batan kısım
koparılınca abdest bozulur mu?
CEVAP
Abdest bozulmuş olmaz. Saç, sakal, bıyık, tırnak kesmekle de abdest bozulmuş
olmaz. Kesilen yerleri yıkamak lazım olmaz. Derideki yaraya merhem sürülmüş ise,
merhemin üstü yıkanır. Yıkamak yaraya zarar verirse, mesh edilir. Yıkadıktan
sonra merhem düşerse, altı iyi olmuş ise, altı yıkanır, iyi olmamış ise,
yıkanmaz.
Küfre düşen
Sual: Küfre düşüren bir söz söyleyip sonra tevbe eden kimse, önceki
abdestiyle namaz kılabilir mi? Yani küfre düşenin abdesti bozulur mu?
CEVAP
Evet, abdesti bozulur. Gusletmesi de müstehab olur. (Hindiyye)
Namazda yel kaçıran
Sual: Bir kimse her namazda yel kaçırdığını hissediyor. Başka zaman
olmuyor, ne yapmak lazım?
CEVAP
Bu konuda hadis-i şerif var. Bunu şeytan yapıyormuş. Dübür kısmını üflüyor,
insanı şüpheye düşürüyormuş. Onun için Peygamber efendimiz, (Bir ses ve koku
duymadıkça abdestiniz bozulmuş olmaz) buyuruyor. Demek ki bu vesvesedir,
önem vermemek gerekir. Eğer, elinde olmadan gerçekten yel çıkıyorsa, o zaman
Maliki mezhebini taklit eder. Maliki mezhebinde elde olmadan gelen gaz abdesti
bozmaz.
Yel ve idrar kaçırmak
Sual: Ara sıra elde olmadan yel ve idrar kaçırmak abdesti bozar mı?
CEVAP
Maliki taklit edilirse bozmaz.
Önden çıkan yel
Sual: Erkeğin ve kadının önünden çıkan yel, abdesti bozar mı?
CEVAP
Bozmaz.
Alkollü parfüm
Sual: Alkollü parfüm kullanmak abdesti bozar mı?
CEVAP
Bozmaz, namaza da mani olmaz.
Şehvetle bakmak
Sual: Yabancı kadına şehvetle bakmak Hanefi ve Maliki mezheplerinde abdesti
bozar mı?
CEVAP
Şehvetle bakmak haram ise de abdesti bozmaz. İbadetlerin sevablarını yok eder.
Müstehcen resime bakmak
Sual: Müstehcen resim ve porno filmleri izlemek guslü ve abdesti bozar mı?
CEVAP
Guslü de bozmaz, namaz abdestini de; ama bunları seyretmek haramdır, günahtır.
Mezi gelirse abdesti, meni gelirse guslü de bozar.
Alkollü krem ve kolonya
Sual: İçinde alkol bulunan cilt kremi veya kolonya abdesti bozmaz mı?
CEVAP
Bozmaz, namaza da mani olmaz.
Abdestin bozulmasıyla günah farklıdır
Sual: Deniz kenarında bikinili bayanları görüyoruz. Bu durumda guslümüz
ve abdestimiz bozulur mu?
CEVAP
Bikinili kadınlara bakınca namaz abdesti de bozulmaz, gusül abdesti de. Fakat
bakmak günah olur.
Saçını erkeklerin görmesi
Sual: Bir bayanın abdest aldıktan sonra, saçlarını erkeklerin görmesi
abdesti bozar mı?
CEVAP
Bozmaz. Günah ayrı abdestin bozulmuş olması ayrıdır.
Kadın doktorunun abdesti
Sual: Erkek veya bayan kadın doktoru veya ebe, Ramazanda, abdestli iken
bir kadına doğum yaptırsa, orucu, guslü veya abdesti bozulur mu?
CEVAP
Hanefi mezhebindeki kadın doktorunun veya ebenin, Ramazan-ı şerifte doğum
yaptırmakla orucu, abdesti ve guslü bozulmuş olmaz. Zaruretsiz erkek doktora
doğum yaptırmak caiz olmaz.
Kumar ve abdest
Sual: Kumar oynamak abdesti bozar mı?
CEVAP
Kumar oynamak büyük günah ise de, kumar oynamakla abdest bozulmaz; fakat
tekrar abdest almak müstehabdır. (Ebussuud Efendi Fetvaları)
Oyun kâğıtları
Sual: Oyun kâğıtlarına el sürmek ve parasız eğlence için oynamak abdesti
bozar mı?
CEVAP
Bozmaz, fakat kâğıt oynamak mekruhtur. Çayına bile oynansa haram olur.
Tavla oynamak
Sual: Tavla oynamak abdesti bozar mı?
CEVAP
Bir hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(Tavla oynadıktan sonra kalkıp namaz kılan, irin ve domuz kanı ile abdest
alıp namaz kılana benzer.) [İ. Ahmed]
Yani tavla oynamak her ne kadar abdesti bozmaz ise de, yeniden abdest almalıdır.
Ayağa batan ok
Sual: Hazret-i Ali, ayağına batan bir okun acısını duymamak için, (Ben
namaza durunca çıkarın) buyuruyor. Hâlbuki ayağı yaralı olduğu için kan
akıyor. Bu durumda abdest bozulacağı için namaz bozulmuş olmaz mı? Hazret-i Ali
niye böyle namaz kıldı?
CEVAP
Yarasından kan akan özür sahibi olabilir. O haliyle namaz kılar. Devamlı idrar
ve yel kaçıran da özürlü olarak namazını kılar. Sonra diğer üç mezhepte kanamak
abdesti bozmaz. Belki Hazret-i Ali’nin ictihadı da öyle idi.
Uyku abdesti bozar
Sual: Vehhabiler, Mekke’de yatıp uyuduktan sonra, kalkıp namaz kılıyorlar.
Bunların mezhebinde uyumak abdesti bozmuyor mu?
CEVAP
Dört hak mezhepte de yatıp uyumak abdesti bozar. Vehhabilerin dört
hak mezhebin dışında oldukları buradan da anlaşılıyor. Uykunun abdesti
bozmasında dört mezhebe göre bazı farklılıklar vardır:
Hanefi mezhebinde: Makatın gevşek olacağı bir halde, mesela yan veya sırt
üstü yatarak veya dirseğine yahut bir şeye dayanıp uyumak abdesti bozar.
Dayandığı şey çekilince düşmezse, bozulmaz. Namazda düşmeden uyumak abdesti
bozmadığı gibi, namaz dışında dizleri dikip, başını dizlerine koyarak, diz
çökerek, bağdaş kurarak, teverrük ederek uyumak da bozmaz.
Hanbeli mezhebinde: Her ne hal ve şekilde olursa olsun uyku, abdesti
bozar. Ancak az sayılan oturma ve ayakta durma hâlindeki hafif uyku abdesti
bozmaz.
Maliki mezhebinde: Ağır uyku, kısa sürse de abdesti bozar. Yatsa da,
otursa da, secde hâlinde olsa da, hatta ayakta olsa da abdesti bozar. Kısa bir
an olursa bozmaz.
Şafii mezhebinde: Eğer makatı yere yerleşmiş ise, uyumak abdesti bozmaz.
Bunun haricindeki uyku şekilleri bozar.
Şu halde yatarak uyumak dört mezhepte de abdesti bozuyor. (Mezahib-i Erbaa,
Mizan-ül Kübra, Hindiyye)
Demek ki, dayanmadan uyumak, sadece Hanefi mezhebinde bozmuyor. Fellahların,
yatıp uyuduktan sonra, kalkıp abdest almadan namaz kılmaları, dört mezhepte de
caiz değildir.