Sual: Abdestin mekruhları nelerdir?
CEVAP
Şunlardır:
1- Ayaklarını yıkarken kıbleye doğru uzatmak.
2- Abdest alırken avret yerini açmaktır.
3- Suyu israf etmek, çok kullanmak.
4- Suyu yeterinden az, yağ sürer gibi az kullanmak.
5- Yüzüne suyu çarparak vurmak.
6- Abdest aldığı suya üflemek.
7- Abdest alırken konuşmak.
8- Abdest aldığı suya veya leğene tükürmek veya sümkürmek.
9- Gargara yaparken boğazına su kaçırmak.
10- Gözünü yummak veya pek açmak.
11- Soldan başlamak.
12- Sağ eliyle sümkürmek.
13- Sol eliyle ağzına veya burnuna su vermek.
14- Güneşte kalıp ısınmış su ile abdest almak.
15- Arkasını kıbleye dönmek.
16- Gözünü yummak.
17- Gözünü pek açmak.
18- Müstamel sudan sakınmamak.
19- Dünya kelamı söylemek.
20- Üçten eksik veya fazla yıkamak.
Abdest alırken
Sual: Abdest alırken yapılması uygun olmayan şeyler nelerdir?
CEVAP
Bazıları şunlardır:
1- Helâda, kırda abdest bozarken, kıbleyi öne, arkaya getirmek mekruhtur.
2- Taharetlenmek için, biri yanında avret yerini açmak haramdır.
3- Sağ el ile taharetlenmemelidir.
4- Su olmadığı zaman, gıda maddesiyle, gübre ile, kemik ile, hayvan
gıdası ile, kömür ile ve başkasının malı ile, saksı, kiremit parçası ile, kamış
ile ve yaprak ile ve bez ile, kağıt ile taharetlenmek mekruhtur.
5- Abdest a’zasını, hududundan pek aşırı veya eksik olarak yıkamamalı ve
üçten az veya çok yıkamak mekruhtur.
6- Ağzı ve gözleri sıkı kapamamalıdır. Dudağın görünen kısmında ve göz
kapağında ıslanmadık az bir yer kalırsa, abdest kabul olmaz.
7- Baş, kulaklar veya enseden birini, her defasında eli ayrı ayrı
ıslatarak, birden fazla mesh etmemeli. Her defasında ıslatmadan tekrarlanabilir.
8- İhtiyaç olmadıkça, abdest alırken dünya kelamı konuşmamalı.
Tembih: Zaruret, mecburiyet olmadıkça aşağıdaki hususlara da riayet
etmelidir:
1- İki eli çolak olan, taharetlenemez. Kolları toprağa, yüzünü duvara
sürerek teyemmüm eder. Yüzünde de yara varsa, namazı abdestsiz kılar, terk
etmez.
2- Hasta olana, hanımı, çocukları, kardeşleri abdest aldırabilir.
3- Taş ve benzerleri ile taharetlenmek, su yerine geçer.
4- Deli olan veya bayılan kimse, 24 saatte ayılamazsa, iyi olunca,
namazlarını kaza etmez. İçki ile veya uyuşturucuyla, ilaç ile aklı giden, her
namazı kaza eder. Yatarak başı ile ima edemeyecek kadar ağır hastalığı 24
saatten çok devam eden kimseden, aklı başında olsa bile, namaz sakıt olur.
5- Helâya özel pijama veya elbise ile ve başı örtülü girmek müstehaptır.
6- Helâya girerken elinde, Allahü teâlânın ismi ve Kur’an-ı kerim yazılı
bir şey bulunmamalı. Cepte olursa mahzuru olmaz. Muskanın da mahzuru olmaz.
7- Helâya sol ayakla girip, sağ ayakla çıkmalıdır.
8- Helâda konuşmamalıdır.
9- Avret yerine ve necasete bakmamalı, helâya tükürmemelidir.
10- Helâda bir şey yiyip içmemeli, şarkı söylememeli, sigara içmemeli,
sakız çiğnememelidir.
11- Hiçbir suya, cami duvarına, kabristana ve yola abdest bozmamalıdır.
Suya abdest bozmak
Sual: Hiçbir suya abdest bozmamalı deniyor, klozet içindeki sular da, buna
dâhil midir?
CEVAP
Hayır, klozetteki su, buna dâhil değildir. Orası zaten abdest bozma yeridir.
Abdest bozulması uygun olmayan sular; insan veya hayvanların içtiği yahut
insanların kullandığı sulardır. Bunlar da, ırmak, çay, göl, gölet, havuz ve su
birikintileridir.
Dört kere yıkamak
Sual: Abdestte bir uzvu üçten az veya fazla yıkamak mekruh oluyor. Şaşırıp
bir uzvu dört yıkasak mekruh olur mu? Bir de namaz kılarken rükû veya secdelerde
tesbihleri dalgınlıkla üç yerine dört söylesek ne gerekir?
CEVAP
Dinimizde unutmak, yanılmak, şaşırmak özür olur. Abdest alırken bir uzvu,
iki mi, üç mü yıkadım diye tereddüt edilse, bir kere daha yıkanılıp bırakılır.
Bu yıkadığımız dördüncü bile olsa, kasten yapmadığımız için mekruh olmaz. Rükû
veya secdelerde tesbihler 3, 5, 7, 9 ve 11 gibi tek söylenir. Şaşırıp da, 4, 6
gibi çift söylenirse hiç mahzuru olmaz.
Şüphe eden
Sual: Bazen abdest alırken, bir yeri, üç kere mi, iki kere mi yıkadım diye
şüphe ediyorum. Üçten eksik veya fazla yıkamak mekruh olduğuna göre, ne yapmam
gerekir?
CEVAP
Her zaman böyle oluyorsa vesvesedir, bir şey yapmak gerekmez. Çok nadir
oluyorsa, bir kere daha yıkanır, böyle olunca dört kere yıkanmış olsa bile
mekruh olmaz; çünkü kasıtlı olarak dört defa yıkanmış olmuyor. Kasıtlı olarak,
yani bilerek, bir uzvu üç defadan az veya çok yıkamak mekruhtur.
Güneş enerjisi
Sual: Güneş enerjisi ile ısınan su ile abdest almak mekruh mu?
CEVAP
Güneş enerjisinden aletler vasıtası ile ısınıyorsa, mekruh olmaz. Güneşte
kalarak ısınmışsa tenzihen mekruh olur.
Nur üstüne nur
Sual: S. Ebediyye’de, (Namaz kıldıktan sonra, abdestli iken, yeni namaz
için bir daha abdest almak müstehabdır) denirken, bir başka yerde,
(Abdesti kullanmadan yeni bir abdest almak mekruhtur) deniyor.
Aradaki fark nedir?
CEVAP
Abdest aldıktan sonra, onu kullanmadan, mesela Mushaf’a dokunmadan veya
namaz kılmadan, tekrar abdest almak mekruh olur. Kullandıktan sonra, tekrar
abdest almak ise, nur üstüne nurdur, müstehabdır. Üç hadis-i şerif meali:
(Eğer ümmetime meşakkat vereceğimi bilmeseydim, onlara her namaz kılacakları
vakit [abdestli olsalar da], abdest almalarını emrederdim.) [İ.
Ahmed]
(Abdestli iken abdest alana, on hasene [on sevab] yazılır.)
[Tirmizi]
(Abdest üstüne abdest almak, nur üstüne nurdur.) [İhya, Dürr-ül muhtar]
Sıcak su için
Sual: Soğuk günlerde abdest alırken sıcak su gelmesi için musluğu fazla
açmak israfa girer mi?
CEVAP
İsraf olmaz, kasten yapılmıyor.
Ayakları yıkarken
Sual: Kıbleye karşı abdest alırken lavaboya ayağımızı kaldırınca diz kıbleye
geliyor. Mahzuru var mı?
CEVAP
Kıbleye ayakları uzatmak mekruh olur. Ya yan durmalı veya varsa başka
muslukta yıkamalı.
Abdestte israf
Sual: Abdest alırken, musluğu hep açık tutmak israf olur mu?
CEVAP
Az açmak, israf olmaz.
Yellenince
Sual: Yellenince yıkamak gerekir mi?
CEVAP
Yellenince yıkamak mekruh olur; ama yellenirken pislik de çıkarsa yıkamak
gerekir.
Diş fırçalamak
Sual: Abdest aldıktan sonra diş fırçalamak mekruh mu?
CEVAP
Hayır; fakat diş kanayabilir ve abdest bozulabilir. Abdestten önce yapmak
gerekir.