Sual: Mest üzerine mesh etmek caiz midir?
CEVAP
Elbette caizdir. Peygamber efendimiz, mübarek ayaklarına mest giymiş ve
nasıl mesh yapılacağını göstermiştir. Kur'an-ı kerimde namazların nasıl
kılınacağı gibi birçok husus yoktur. Peygamber efendimizin yaptığı gibi
yapılmıştır. Çünkü Hak teâlâ buyurdu ki:
(Resule itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur.) [Nisa 80]
(Peygamberin emrine uyun, nehyettiğinden sakının.) [Haşr 7]
(İndirdiğimi insanlara beyan edesin, açıklayasın) [Nahl 44]
Mest hakkında hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Yahudiler, namaz kılarken nalın veya mest ile ayaklarını örtmezler. Siz
onlara muhalefet edin, nalın veya mest giyinin!) [Müslim, Ebu Davud]
(Müşriklere muhalefet edin, namaz kılarken mestlerinizi giyin.) [Hakim]
([Hacda] Nalını olmayan, mestlerini giysin.) [Buhari, Müslim, Ebu
Davud, Tirmizi, İmam-ı Ahmed]
(Mest üzerine meshin müddeti, misafir için üç gün, üç gece [72 saat];
Mukim için de bir gün bir gece [24 saat.]) [Ebu Davud,
Tirmizi]
Resulullah, misafir iken de, mestlerimizin üzerine meshetmemizi emrederdi.
(Nesai, Tirmizi)
Peygamber efendimiz, fetih gününde namazları bir abdestle kılıp ve mestleri
üzerine meshetti. Bunu gören Hazret-i Ömer, (Ya Resulallah, bugün, daha önce
yapmadığınız bir şeyi yaptınız) deyince, Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Ya Ömer bilerek yaptım.) [Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesai]
Hazret-i Mugire, Peygamber efendimize abdest suyunu döktü. Peygamber efendimiz
de, abdest alıp mestlerinin üzerine meshetti. (Buhari, Müslim)
Peygamber efendimiz, mestleri üzerine mesh edince, (Ya Resulallah, [ayakları
yıkamayı] unuttunuz galiba dediler. Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Hayır, ben unutmadım, Rabbim böyle yapmamı emretti.) [Ebu Davud]
Peygamber efendimiz, Habeş hükümdarı Necaşi’nin gönderdiği bir çift mesti
giydikten sonra, üzerine meshetti. (Tirmizi, Ebu Davud, İmam-ı Ahmed)
Bir yolculuk esnasında, abdest aldıktan sonra, mestlerini göstererek, (Onları
temiz olarak [abdestli olarak] giymiştim) buyurup üzerlerine
meshetti. (Buhari, Müslim, Ebu Davud)
Peygamber efendimiz mestlerinin üst tarafını meshederdi. (Tirmizi, Ebu Davud)
Hazret-i Ali de buyuruyor ki:
(Din, akıl ve görüş ile olsaydı, mestin üstünü değil, altını meshetmek daha
uygun olurdu. Ben Resulullahın hep mestlerinin üstünü meshettiğini gördüm.)
[Ebu Davud]
Peygamber efendimizin abdestte kalın çoraplar ile ayakkabılar üzerine meshettiği
de bildirildi. (Nesai)
Süfyan-ı Sevri, İbni Mübarek, imam-ı Şafii, imam-ı Ahmed gibi zatlar da kalın
çoraplar üstüne mesh edilebileceğini bildirmişlerdir. (Tirmizi)
Hazret-i Âişe, mestler üzerine meshetmenin müddeti sorulduğunda, (Ebu Talibin
oğluna sorun; çünkü o, seferde Resulullahın yanında bulunurdu) buyurdu.
Hazret-i Ali’ye sorulunca, buyurdu ki:
(Resulullah efendimiz mesh müddetini misafir için, üç gün üç gece; mukim için
de bir gün bir gece olarak bildirdi.) [Müslim]
Sual: Bir arkadaş "Kur’anda abdest alırken ayakların
meshedilmesi emrediliyor. Namaz vakitleri de üç olarak bildiriliyor. Şimdiki
tatbikat yanlıştır” diyor. Böyle bir şey var mı?
CEVAP
Namaz üç vakittir, ayaklar mesh edilir diye bir âyet yoktur. Abdest
âyetinin meali şöyledir:
(Ey inananlar, namaza kalktığınızda yüzlerinizi, dirseklere kadar
ellerinizi, başlarınızı meshedip topuk kemiklerine kadar ayaklarınızı yıkayın.)
[Maide 6]
Peygamber efendimiz senelerce abdest aldı, bir defa çıplak ayaklarına mesh
ettiği vaki değildir. Mestlerine mesh ettiği ise vakidir. Bu konuda bir çok
sahih hadis vardır. Kur'an-ı kerimi Resulullah efendimizden daha iyi anlayan kim
vardır ki?
Binlerce sahabi gelmiş binlerce tabiin onlardan görmüş ve binlerce kitap
yazılmıştır. Hiç bir kitapta ayaklar mesh edilir diye yazmıyor.
Kur'anda üç vakit namaz var demek de yanlıştır. Peygamber efendimiz senelerce
beş vakit namaz kılmıştır. Bu konuda da sayısız sahih hadis vardır. Muteber
kitaplardan nakil yapmayanlara itibar etmemelidir.
Sual: Mest üzerine mesh etmeyi kabul etmeyen Ehl-i sünnet
olamaz mı?
CEVAP
Evet olamaz. Çünkü mest üstüne mesh etmeyi caiz görmek Ehl-i sünnet itikadı
içindedir.
Sual: Mestin vasıfları nelerdir?
CEVAP
Mest, ayağın yıkaması farz olan yerini örten, su geçirmez ayakkabı demektir.
Mestin, bir saat yol yürüyünce, ayaktan çıkmayacak şekilde sağlam ve ayağa uygun
olması gerekir. Ağaçtan, camdan, madenden mest olamaz. Zira sert şeyle bir saat
yürünemez. Tabanı ile ayak üstü veya yalnız tabanı deri kaplanmış çorap üstüne
veya sert olup, yürürken aşağı düşmeyen kalın çorap üzerine mesh caizdir.
Sual: Mestteki yırtığın sınırı nedir?
CEVAP
Mestteki yırtık üç parmak girecek kadar olursa o zaman sahih olmaz. İki parmak
girecek kadar olursa mahzuru olmaz. Astarı varsa astarı kendisi sayılır.
Sual: Mestli kimse, abdestli olarak sefere çıksa, 3 günlük mesh müddeti ne
zaman başlar?
CEVAP
Seferde abdest bozulduğu anda başlar. 3 gün devam eder.
Sual: Teyemmüm ederek, mest giyenin, su bulununca, abdest alırken
mestlere meshetmesi caiz midir?
CEVAP
Teyemmüm ederek, mest giyen, su ile abdest alırken, mesh edemez. Ayaklarını
yıkaması gerekir.
Sual: Mestteki necaseti temizlemek gerekir mi? Meshetmek yeterli olur mu?
CEVAP
Mestte namaza mani olacak necaset varsa, temizlemek farzdır. Meshetmekle necaset
temizlenmiş olmaz. Yıkamak gerekir.
Sual: Çoraba, çıplak ayağa ve oje üstüne mesh caiz midir?
CEVAP
Mesh, meste ve sargılar üzerine yapılır. Ayağını yıkamak zor gelen kimse, çıplak
ayağına veya naylon çoraba mesh edemez. Ojenin üstüne de mesh edemez.
Sual: Maliki’de mestin durumu nasıldır?
CEVAP
Mest deri ve benzerinden olur, yünden olmaz. Mestin üst ve altı meshedilir.
Mest, ayağı yıkamak meşakkatinden dolayı değil, sünnete uymak veya soğuktan
korunmak niyetiyle giyilir. Maliki’de mestin mesh müddeti yoktur. Cünüp olana
kadar çıkarmak gerekmez. Sadece Cuma günleri gusül için çıkarmak sünnettir.
Maliki’yi taklit eden, 24 saatten fazla giyemez.
Sual: Maliki’de mestin tamamı mı mesh edilir? Mesh nasıl yapılır?
CEVAP
Mestin tamamını mesh etmelidir. Sol ayağı mesh ederken, sol el sol ayağın
üstüne koyulur, sağ el de sol ayağın altına koyulur. Ayak parmaklarının ucundan
itibaren çekince meshedilmiş olur. Sağ ayağı mesh ederken de bunun tersi
yapılır. Yani sağ el sağ ayak üstünde sol el altında olacaktır.
Sual: Mesti abdestli mi abdestsiz mi giymek lazım?
CEVAP
Mesti abdestli giymek gerekir. Üzerine mesh etmek gerekmez. Abdest bozulup
yeniden alırken üstüne mesh edilir.
Sual: Mestin 24 saatlik müddeti, mestin giyildiği saatte mi başlar yoksa,
mest giyildikten sonra abdestin bozulduğu an mı başlar?
CEVAP
Abdestin bozulduğu andan itibaren başlar.
Sual: Eğer mest süresi bittiğinde kişi abdestli ise, mesti çıkarıp tamamen
abdest mi almalı yeniden? Yoksa sadece ayaklarını yıkasa yeniden mest süresini
başlatmış olur mu?
CEVAP
Sadece ayaklarını yıkaması yeterlidir.
Sual: Sık örülmüş ve kalın olan patik ya da yünlü çorap mesh olarak
kullanılabilir mi?
CEVAP
Mesh olarak kullanılabilmesi için çorabın yürürken aşağı düşmeyecek kadar
kalın olması lazımdır.
Sual: Piyasada satılan altı plastik olan mestler uygun mu?
CEVAP
Altı deri olan her çeşit çorap da mest olarak kullanılabilir. Askeri
potinlere de meshetmek caizdir.
Sual: Abdest alıp mesti giydikten sonra, üzerine de çorap giyiyorum.
Abdestim bozulunca ince çorabın üstüne mesh ediyorum. Bu durum abdeste zarar
verir mi?
CEVAP
Zarar vermez. Çorap çok ince olup altına su geçirirse, su geçirdiği için
zarar vermez. Çorap kalın olup su geçirmezse, üstteki mest hükmünde olduğu için
ona mesh etmiş olur.
Sual: Mestin üstündeki çoraba mesh ettikten sonra çıkarsam, ayrıca meste de
mesh etmem gerekir mi?
CEVAP
Elbette o zaman meste mesh etmek gerekir. Maliki’yi taklit edenler için
muvalata mani olmaması için çıkarır çıkarmaz mesh eder.
Sual: Abdest aldıktan sonra mest giysek, sonra abdestimiz bozulsa, tekrar
abdest alsak, yatarken mestimizi çıkarsak, abdestimiz bozuluyor. Abdestli olarak
yatmak için tekrar abdest mi almalıyız?
CEVAP
Sadece ayakları yıkamak kâfidir. Ama bundan daha kolayı da vardır:
Mesti çıkarmadan yatağa girersin, okunacak duaları okur veya okumazsın. Sonra
mestleri çıkarırsanız, abdestli yatmış olursunuz. Abdest sıkışıkken de böyle
yapılır. Yani yatağa girilir, hemen yataktan çıkıp ihtiyacımızı giderip gelince
yine abdestli yatmış oluruz. Abdestli yatmak demek, uyuyana kadar abdestli
durmak demek değildir. Abdestli yatağa girip hemen abdestimiz bozulsa yatağa
abdestli girmiş oluruz, ölürsek şehid sevabı alırız. Onun için hep abdestli
yatmalıdır. Mest ile yatağa girilip, yatakta mest çıkarılırsa abdestli yatılmış
olur.
Sual: Maliki’yi taklit edenler için mestin müddeti 24 saat mi, yoksa süresiz
mi?
CEVAP
24 saattir. Çünkü Hanefi’den çıkmış değiliz.
Sual: Mest üstüne mest giymek Şafii’de caiz değildir. Mest içine çorap
giymek de mest hükmünde mi?
CEVAP
Mest içine çorap giyilir. Çorap mest hükmünde değil.
Sual: Mesti her zaman giymek caiz mi?
CEVAP
Mesti sırf soğuktan korunmak için değil, yazın bile giyinmek caizdir.
Sual: Maliki’de mestin üstüne giyilen çoraba, mesh caiz mi?
CEVAP
Evet.
Sual: Ayaktaki kan durunca, mestleri giyse, sonra ayağının kanadığını
anlasa, abdest alırken bu mestlere mesh caiz mi?
CEVAP
Evet.
Sual: Ayakları yıkamak, mest üstüne meshden evla mı?
CEVAP
Elbette evladır. Ancak bazen meshedip rafizilere muhalefet için giyilirse,
meshetmek evladır.
Sual: Abdestsiz iken, ayaklarını yıkayıp mestlerini giyen, daha sonra
ayaklarını yıkamadan abdest alsa, abdesti sahih olur mu?
CEVAP
Evet Hanefi’ye göre sahih olur.
Sual: Çalışan bayanların ince çorap üzerine mesh etmeleri caiz mi?
CEVAP
Çoraba mesh olmaz. Abdest almak zor ise Hanbeli mezhebi taklit edilerek öğle
ile ikindiyi, akşam ile yatsıyı birleştirip kılar. Yani öğle vakti müsaitse
ikindiyi de öğle vakti kılar. Akşamı kılması zor ise yatsı vakti gece eve
gelince evinde kılar.
Sual: Maliki mezhebine göre mest müddetinin süresiz olmaması taklit eden
hanefi için de geçerli midir?
CEVAP
Geçerli değildir, çünkü Hanefi mezhebinden çıkmamıştır, ama unutarak iki gün
kılmışsa, bunu Maliki’ye göre kıldım derse mahzuru olmaz.
Mezhep taklidinde esas şu: Taklit edilen mezhebin farzlarına ve müfsidlerine
[bozanlarına] uyulur. Kendi mezhebimizin ise hepsine uymak gerekir.
Sual: Maliki’yi taklit ediyorum. Unutarak mestleri 24 saatten fazla
giymişim. Kıldığım namaz ve okuduğum Kur’an ne olacak?
CEVAP
Maliki’de mestin müddeti sonsuzdur. Unutarak bir ay bile mestleri
çıkarmasanız namazlarınız sahih olur. Okuduğunuz Kur'an boşa gitmez. Unutmak
şer’i özürdür. Unutarak namazı kaçırsak günah olmaz. Unutarak yiyip içsek oruç
bozulmuş olmaz.
Sual: Meshi çıkardıktan sonra tam abdest mi alınmalı yoksa sadece
ayakları yıkamak kâfi mi?
CEVAP
Eğer abdestiniz varsa sadece ayaklar yıkanır, abdestiniz yoksa, yeniden
abdest almanız gerekir.
Sual: Kadınların yolculukta abdest alması güç olabiliyor, bu durumda
ayakkabının üzerinden mesh etmek uygun olur mu?
CEVAP
Ayakkabının mest hükmünde olması için, bot olması lazım yani topuk
kemiklerini geçmesi lazım. O zaman mesh yapılabilir. Tabii ayakkabıyı da
abdestli iken giymek şarttır. Yollarda bacak görülmesin diye çorapla birlikte
ayak yıkanabilir. Buna da imkan yoksa iki namaz cem edilir.
Sual: Doktorun tavsiye ettiği varis çorabı sıkı ve giyilmesi oldukça
zahmetlidir. Sabah yataktan kalkınca giyilmesi ve akşam yatarken çıkarılması
gerekiyor. Hasta bu çorap üzerine mesh edebilir mi?
CEVAP
Edemez. Çorap mest denilen ince mestler var. O mestleri varis çorabının
üzerine giyerse mest üstüne mesheder.
Sual: Doktor, zor bir ayakkabı verdi. Ayakkabı ile birlikte çoraba mesh
caiz mi? Yani ayakkabı ile çorap mest hükmüne girer mi?
CEVAP
Evet.
Sual: Maliki’de mest, lastikten, plastikten de olur mu?
CEVAP
Evet.
Sual: Diğer hak mezheplerimize göre meshin hükümleri nasıldır?
CEVAP
Maliki’de guslü bozan bir şey olmazsa, ayağa giyilen meste ömür boyu
meshetmek caizdir. Diğer mezheplerde, mukimken bir günden, misafirken üç
günden fazla meshetmek caiz olmaz.
Sual: Unutup mukimken mestlere 24 saatten fazla mesh edenin namazları
sahih olur mu?
CEVAP
Sahih olmaz. Unutmak özür olduğu için (Bu namazları Maliki’ye göre kıldım)
derse sahih olur.
Sual: Naylon çorabın altı deri olsa, mest hükmünde olur mu?
CEVAP
Hanefi’de caizdir.
Sual: Bir ayağının ön tarafı kesik olanın mest giymesi caiz midir?
CEVAP
Caiz değildir. Parmakları olmayan ayağa mest giyilmez. Öteki ayağa mest
giyilince onu mesh etmek ve bu ayağı da yıkamak olmaz. Yani ikisini de yıkamak
gerekir. Eğer bir ayağı tamamen yoksa, abdestte yıkanacak yer olmadığı için tek
ayağa mest giymek caiz olur. (Hindiyye)
Sual: Abdestli olarak mestlerimi giydim, az sonra abdestim bozuldu. Aradan
22 saat geçtikten sonra sefere çıktım. Seferde mestlerime 72 saat mi, yoksa
72-22 = 50 saat mi mesh edebilirim?
CEVAP
72 saat mestlerinize mesh edebilirsiniz.
Sual: Seferde 48 saat yani iki gün mestlerime mesh ettim. Sonra mukim oldum,
bir gün daha mestlerime mesh edebilir miyim?
CEVAP
Edemezsiniz. Çünkü mestin müddeti bitmiştir. İslam Ahlakı kitabındaki
ifade şöyledir:
Bir gün bir gece mesh etmiş olan misafir, mukim olunca, bunlara mesh edemez.
Sual: Mestin ne kadarını mesh etmek farzdır? Sünnet üzere mesh nasıl
yapılır?
CEVAP
Meshin elin üç parmağı eninde ve boyunda olması farzdır.Yani bir kimse, yaş
elinin dört parmağını mestin üstüne koymakla farz yerine gelmiş olur. Sünnet
üzere mesh etmek için de, sağ elin yaş beş parmağı, sağ mest üzerine, sol elin
parmakları da, sol mest üzerine, boylu boyunca yapıştırılıp, ayak parmakları
üzerine gelen ucundan, bacağa doğru çekilir. Böyle yapınca sünnete de uyulmuş
olur.
Sual: Varis çorabına mesh caiz midir?
CEVAP
Caiz değildir. Ancak mest vasfı olan çoraba mesh caiz olur.
Sual: (Varis çorabına mesh edilebilir. Çünkü altı yara hükmündedir)
diyorlar. Böyle bir şey mümkün olur mu?
CEVAP
Varis çorabı hiç ayaktan çıkmayacak diye bir şey yok. Gece yatarken çıkarılır.
Bir abdest alacak kadar çıkarmanın da mahzuru olmadığını doktorlar söylüyor. Bu
bakımdan varis çoraba mesh edilmez.
Eğer salih ve uzman bir doktor, (Abdest alacak kadar bir zaman da yine varis
çorabı çıkarılamaz) derse, orası yara gibi olur, mesh etmek caiz olur.