Sual: Yatalak bir hasta, nasıl abdest alır, nasıl namaz kılar?
CEVAP
Abdest alması veya aldırtılması mümkün değilse, teyemmüm eder, namazlarını
ima ile kılar. (Merakıl-felah)
Kesilen yeri yıkar
Sual: Ayağı topuk kemiğinden kesik olan, kesilen yeri abdestte yıkaması
gerekir mi?
CEVAP
Evet.
Ayağında protez olan
Sual: Ayağım topuk kemiğinden kesik olduğu için protez kullanıyorum.
Protezi giyip çıkarmam zordur. Bu özür olur mu?
CEVAP
Evet. Protezin üstünden mesh etmek caizdir.
Elde olmadan yel kaçıran
Sual: Akıntısı olan ve yel kaçıran hanımlar da Maliki’yi taklit edebilir
mi?
CEVAP
Evet. Sadece erkeklere mahsus değil. Kadın da yel kaçırır. Elinde olmadan
kaçırmak Maliki’yi taklit edenin abdestini bozmaz. Namaz kılarken böyle bir
durum meydana gelirse namaz bittikten sonra abdesti devam eder, namazı da
bozulmaz.
Abdestini bozmaz
Sual: Bir insanın hem yel hem idrar özrü varsa, nasıl yapmalı?
CEVAP
Maliki’yi taklit etmeli. İsterse beş tane özrü olsun, hiçbirisi abdesti bozmaz.
Yani elde olmadan çıkan yel, idrar, akıntı, ishal, basur kanı, yaradan çıbandan
çıkan kan irin, burun kanaması, gözden ağrı ile gelen yaşlar vs. abdesti bozmaz.
Başka abdesti bozan bir şey olmazsa, sabahtan yatsıya kadar namaz kılar Kur’an
okur. Çünkü abdesti bozulmadı. Ama Hanefi mezhebinde farklı, Hanefi’de her namaz
vakti girince abdest alması gerekir.
İdrar kaçıran kimse
Sual: İdrar kaçıran bir özürlü kimse, isteyerek idrar yapsa, abdesti
bozulur mu?
CEVAP
Özürlü olduğu için bozulmaz.
İdrar kaçıranın namazı
Sual: Günde bir defa veya iki günde bir defa idrar kaçırıyorum. Bazen
namazda kaçırdığımı sanıyorum. Namazım sahih oluyor mu?
CEVAP
İdrar kaçıran, fakat sizin gibi özür sahibi olmayan kimse, temiz olarak
bağladığı bezde yaşlık görür, ne vakit damladığını bilmezse, hayz kanında olduğu
gibi, gördüğü anda damladı sayılır. Şüphe eden kimse, namaza dururken beze
bakar, yaşlık görürse, yeniden abdest alır. Namazda iken şüphelenirse, selam
verince hemen bakıp, damlamış olduğunu görürse, namazını iade eder. Selamdan
birkaç dakika sonra bakıp görürse, namazını abdestli kılmış sayılır.
Bu durumda olan kimse, Hanefi’de özürlü sayılmaz ise de, Maliki’de özürlü
sayılır. Onun için Maliki mezhebini taklit ederse, idrar kaçırmakla abdesti
bozulmuş olmaz ve namazda iken beze veya çamaşıra akan idrar da necis sayılmaz.
Bu ruhsattan faydalanıp kendimizi sıkıntıya sokmamalıyız.
Necasetli çamaşırla namaz
Sual: İdrar için, sonda takıldı. İdrar, bir torbada birikiyor. Üstüm
başım necasetlidir. Bu durumda Maliki’yi taklit edip necasetli çamaşır ile namaz
kılmam caiz midir? Yoksa kılmayıp iyi olunca mı kaza etmeliyim?
CEVAP
Kazaya bırakmak haramdır, başka çareniz olmadığı için, o hâliyle kılmak caizdir.
Maliki’de necaset namaza mani değildir.
Ameliyatlı hastadan gelen necaset
Sual: Ameliyatla, karnımdan delik açılarak torba bağladılar. Torbadan
bazen necaset sızıyor. Maliki’yi taklit caiz mi?
CEVAP
Evet.
Kendiliğinden olan akıntı
Sual: İdrar yollarımı üşüttüğüm için devamlı tuvalete gitme ihtiyacı
duyuyorum. Namaz kılarken beni rahatsız ediyor, bu durumda kılmam mekruh olur
mu? Kaza namazlarına iyileşinceye kadar ara vermem daha mı iyi olur?
CEVAP
Mekruh olmaz. Maliki’yi taklit ederseniz, kendiliğinden akıntı olursa abdestiniz
bozulmaz. Kaza kılmayı geciktirmeyin. Maliki’yi taklit edip, o hâlinizle kılın.
Ağızdan gelen kan
Sual: Dişini çektiren kimsenin kanaması devam ediyorsa, vaktin sonunu mu
bekler, yoksa hemen kılabilir mi?
CEVAP
Vaktin sonunu beklemesine lüzum yoktur, hemen kılabilir. Çünkü ağızdan kan
çıkmadığı müddetçe, abdest bozulmuş olmaz.
Ağzı tuz ile gargara yaptıktan sonra, pamuk konur. Sonra abdest alıp namaz
kılınır. Şayet namaz kılarken ağızdan dışarı kan çıkarsa abdest bozulur.
Abdestin bu sebeple bozulmaması için, abdest alırken Maliki taklit edilir. O
zaman dişten gelen kan, ağızdan dışarı çıksa da abdest bozulmuş olmaz.
Diş etleri kanayan
Sual: Diş etleri kanayan nasıl abdest alır?
CEVAP
İki namaz arasında bir kere kanıyorsa özür sahibi olur, her beş vakitte abdest
alması gerekir. Eğer Maliki’yi taklit ederse, diş kanamaları abdesti bozmaz. Bir
abdest ile, abdesti bozan başka şey olmasa istediği kadar namaz kılar mesela
sabah abdesti ile yatsıyı bile kılar.
Yardımcısız hasta
Sual: Bir yardımcısız hasta, nasıl abdest alır ve gusleder?
CEVAP
Abdest alamayan bir hasta, bir yardımcı bulamazsa, teyemmüm edip namaz kılar.
Yaşlıların abdesti
Sual: Yaşlı anne babam abdestte çok sıkıntı çekiyorlar. Ne tavsiye
edersiniz?
CEVAP
Yaşlılar genelde özür sahibi olurlar. Bunlar Maliki’yi taklit ederse akıntıları,
yel kaçırmaları, idrar kaçırmaları, kanamaları abdestlerini bozmaz. Nasıl diş
dolgusu için Maliki taklit ediliyorsa, hastalık için de aynen taklit edilir.
Haram işlememek için
Sual: Çalışan bir bayanım. Tenha yer bulup abdest almakta zorluk
çekiyorum. Hastalığım sebebiyle iğne oluyorum, kan çıkabiliyor. İçinde
bulunduğum durumdan dolayı Maliki’yi taklit etmem caiz olur mu?
CEVAP
Evet, caiz olur. Yabancı erkekler yanında kolları açmak haramdır. Haram
işlememek için de mezhep taklit edilir.
Yaradan kan akarken
Sual: Bir yerimiz kanıyor. Kan az da olsa akıyor. Namaz vakti de
çıkacaksa veya daha vakit var ise ne yapmalıyız?
CEVAP
Yaranın üstüne yara bandı sarmalı. Abdest alıp Maliki’ye uyarak namaz
kılmalıdır. Bandın üstünü mesh etmek yeterlidir. Bu abdestle, abdesti bozan
başka bir şey olmadığı müddetçe sayısız vakit namaz kılınabilir. Yaradan kan
akıyor diye tekrar abdest almak gerekmez.
Elinde yara olanın abdesti
Sual: Elinde çatlak, yara veya egzama olan nasıl abdest alır ve gusleder?
CEVAP
Elindeki çatlak, yara veya egzamayı ıslatmak zarar verirse, eline eldiven takıp,
eldiven ile abdest alabilirse, böyle abdest alması gerekir. Eldiven bulamazsa,
ellerine su alamaz ve yüzünü, başını, ayaklarını suya sokamaz ise, teyemmüm
eder. Yaralı kısımları ıslatmadan gusledemezse, yine teyemmüm eder.
Ellerini kullanamayan
Sual: İki eli çolak veya felçli olup kullanamayan nasıl taharet edip
abdest alır?
CEVAP
Elleri çolak olan, taharetlenmez. Kollarını toprağa, yüzünü duvara sürüp
teyemmüm eder.
Abdest uzuvları yaralı olan
Sual: Abdest uzuvlarının bir kısmı yaralı olan nasıl abdest alır?
CEVAP
Abdest uzuvlarından hepsinin yarıdan çoğu veya dört abdest uzvundan ikisi sağlam
ise, abdest alıp, yaralı yerleri mesh eder. Mesh zarar verirse, sargı üzerine
mesh eder. Abdest uzuvlarının yarıdan çoğu yaralı ise teyemmüm eder. Teyemmüm
edenin, bazı yerleri yıkaması caiz değildir.
Başı ve yüzü yara olan
Sual: Başım ve yüzüm tamamen yara beredir. Vücudumu yıkarken yüzüme de su
sıçrayabiliyor. Doktor, su değmemesini söyledi. Bu durumda nasıl abdest alırım
ve nasıl guslederim?
CEVAP
Baştan boynunuza kadar olan kısma renksiz bir poşet geçirirsiniz. Vücudunuzun
diğer yerlerini yıkarsınız. Islak el ile, baş ve yüzünüzü poşetin üstünden mesh
edersiniz. Eğer poşetin üstünden başınızdan aşağı su dökerseniz mesh yerine
geçer. Ayrıca mesh etmenizin de mahzuru olmaz.
Sargı üzerine mesh
Sual: Abdest veya gusülde, su değmemesi gereken bir yerin üstüne sarılan
sargının veya poşetin, üstünü mesh etsek, sonra bunları kaldırınca yıkanmamış
yeri mesh etmek gerekir mi?
CEVAP
Yaranın, çıbanın, derideki çatlak veya yarıkların üzerine veya içine konan
merhem, pamuk, fitil, gazlı bez, sargı gibi şeylerin çözülmesi, çıkarılması
yaraya zarar verirse veya bunlar çıkınca, yıkamak veya mesh etmek zarar verirse,
bunlardan merhem, poşet gibi, su geçirmeyenler üzerine su akıtılır. Su
geçirenler üzerine mesh edilir. Zarar vermek, şifanın gecikmesi yahut ağrının
artması demektir.
Mesh ettikten sonra, bunlar, yara iyi olmadan alınır veya düşerlerse, mesh
bozulmaz. Yara iyi olup da düşerlerse, altlarını yıkamak gerekir. Bunlar üzerine
mesh, altlarını yıkamak yerine geçer. Bunlara mesh edenler özür sahibi olmaz.
Bunlar, sağlam kimselere imam olabilir. Salih ve uzman doktorun
(ıslatılmaması lazımdır) dediği bir yer, yara gibi olur. Bunlara mesh
etmekte, abdestsiz ve cünüp arasında, fark yoktur. (S. Ebediyye)
Alçının üstü mesh edilir
Sual: Sağ ayağım burkulduğu için alçıya aldılar, herhangi bir kanama veya
yara yok, buna rağmen her vakit namazda abdest tazelemem lazım mı, yoksa bir
abdestle iki üç vakit namazı kılabilir miyim?
CEVAP
Evet, abdest bozulmadan beş vakit de kılabilirsiniz. Bozulunca, abdest
alırken alçının üstü mesh edilir.
Özür sahibi
Sual: Trafik kazası geçirdim. Birkaç haftadır, alçılı koluma mesh ederek
abdest alıyorum. Bir hoca, (Sen özürlüsün, vaktin sonuna kadar bekleyerek her
namaz vaktinde abdest alman gerekir) dedi. Doğru mudur?
CEVAP
Çok yanlıştır. Bir kere, kolu sargılı olan özürlü olmaz, bir akıntısı olan özür
sahibi olabilir. Sabah aldığı abdestle, abdesti bozan bir şey olmadıkça, yatsıyı
da aynı abdestle kılabilir. İkincisi, özürlü olan da yine vaktin sonunu
beklemez. Özür sahibi olmayıp da, akıntısı ilk defa olan kimse, vaktin sonuna
kadar bekler. Bunun, alçılı kol ile alakası yoktur.
Spiral taktırınca
Sual: Spiral taktırıldığında birkaç gün kanama olabiliyormuş. Bu durumda
diş dolgusu sebebiyle Maliki mezhebini taklit eden bir kişi bu süre zarfında
namazlarını kılabilir mi?
CEVAP
Elbette namaz kılacak. Spiral âdet düzenini de bozabilir. Her namaz vakti abdest
alarak kılabilir. Maliki’yi taklit ederse, her namaz vakti abdest almaya lüzum
yok. Abdesti bozan başka bir şey olmadıkça, spiralden meydana gelen kanama
abdesti bozmaz.
Sık sık kusanın abdesti
Sual: Hastalık veya hamilelik sebebiyle sık sık kusan kimsenin abdesti
bozulur mu?
CEVAP
Maliki’yi taklit ederse bozulmaz.
Burnu kanayanın abdesti
Sual: Bir hastalık sebebiyle zaman zaman burun kanasa abdest bozulmuş
olur mu?
CEVAP
Burundan kan akarsa elbette abdest bozulur; ama Maliki’yi taklit edenin
abdestini bozmaz; çünkü elinde olmadan akıyor. Semavi bir özürle aktığı için
abdesti bozmaz. Burnunu bir yere vurup kanatsa semavi özür olmadığı için abdesti
bozulur.
Namazda burnu kanayan
Sual: Sık sık veya ara sıra burnu kanayan kimsenin, namazda iken burnu
kanasa abdesti ve namazı bozulur mu?
CEVAP
Maliki’yi taklit ederse, abdesti de namazı da bozulmuş olmaz.
Malikiyi taklit eden beklemez
Sual: Bir vaktin girmesiyle eli veya herhangi bir yeri kanayan bir kimse,
farzı kılacak kadar bir zamanda kan durmazsa, vaktin sonuna doğru o haliyle
vaktin farz namazını kılabiliyorken, yatsı vaktinin girmesiyle eli kanayan ve
kanaması devam eden bir kimse yatsı namazını ve vitri kılmak için yatsının son
vakti olan imsak vaktine kadar mı beklemesi lazım?
CEVAP
Evet; ancak Maliki taklit edilirse hemen kılınır, sabaha kadar beklenmez.
Ayaktaki yaradan çıkan kan
Sual: Ayağında mantar ve yara olan, ayakta durunca tazyikten dolayı kan
veya irin çıkan abdestinin bozulmaması için oturarak kılması caiz midir?
CEVAP
Evet, caizdir. (Hindiyye)
Böyle hallerde Maliki mezhebini taklit etmek iyi olur. Maliki taklit edilirse,
çıkan kan, irin abdesti bozmaz. Bunun gibi sebeplerle veya başka bir özürden
dolayı Maliki mezhebi taklit edilirken, gusülde, abdestte ve namazda Maliki’nin
farzlarına ve müfsitlerine riayet etmek gerekir.
Basurdan akan kan
Sual: Basur hastasıyım, kanama oluyor, çamaşırım kirleniyor. Abdestli
durmam zor. Bir kolayı yok mu?
CEVAP
Kolayı var. Maliki mezhebini bu konuda taklit ederseniz, basurdan akan kan,
abdesti bozmadığı gibi, necis de sayılmaz. Yani namaz içinde kan gelse, hem
abdestiniz bozulmaz, hem de çamaşırı kirleten kan, necis sayılmadığı için o
hâliyle kılabilirsiniz.
Namazdan önce kan gelirse, yine abdestinizi bozmaz ancak imkan ve vakit varsa
çamaşırınızı değiştirmeniz gerekir, çünkü kendi mezhebimizden çıkmış değiliz.
İmkan yoksa, o hâliyle kılmak caizdir.
Günde bir defa
Sual: Kadın, günde bir defa gelen akıntı için, Maliki’yi taklit eder mi?
CEVAP
Evet.
Maliki’de özür sahibi olur
Sual: Günde 2-3 sefer akıntısı olan bir hanım özür sahibi midir?
Akıntısının ne zaman olduğunu hissetmediği zaman da oluyor. Abdestinden devamlı
şüpheleniyor. Bu durumda ne yapması gerekir?
CEVAP
Hanefi’de özürlü olabilmek için iki namaz arasında en az bir kere gelmesi
gerekir. Yani günde beş kere akıntı gelmesi lazım ki özürlü olasınız. Maliki’de
ise günde bir kere gelse hatta üç beş günde bir kere gelse bile yine özürlü
oluyor. Onun için Maliki’yi taklit ederseniz akıntılar abdesti bozmaz, isterse
namazda gelsin mahzuru olmaz.
Abdestte kolaylık
Sual: Doktor bir bayanım. Bayanlarda mensturuel sıklusun yani aylık âdet
döngüsünün dönemlerine bağlı olarak miktarı ve kıvamı değişen fizyolojik yani
doğal akıntı vardır. Bu akıntı meselesi abdest ve namaz konusunda bayanların
yaşadığı en büyük sıkıntı. Ancak benim birçok tesettürlü arkadaşım var ve
hiçbirinin böyle bir şeyden yani Maliki mezhebini taklitten haberleri yok. O
zaman kadınlar Maliki’yi neden taklit etmiyorlar?
CEVAP
Bilmedikleri için taklit etmiyorlar. Çekinip rahatça soru soramamalarından bu
sıkıntıyı çekiyorlar. Maliki’yi taklit etseler rahat edecekler. Bu akıntılar ne
abdestlerini ne de namazlarını bozacak.
Ayrıca, iç çamaşırına akıntı bulaşmış ise, temizini bulmak zor olursa, bunu
değiştirmeden namaz kılabilir. Maliki’de necaseti temizlemek farz değil. İhtiyaç
halinde necasetle namaz kılmak caizdir.
Doğal akıntı nasıl olur?
Sual: Doğal akıntı sarı akıntı mı, rengi nasıl? Evlide bekârda değişir
mi? Menopozdan sonra da doğal akıntı olur mu? Bu doğal akıntı nedir,
diğerlerinden farkını nasıl anlayacağız?
CEVAP
Nisaiye uzmanı bayan doktor diyor ki:
Doğal akıntı denilen şeyin rengi aslında şeffaf-beyaz arasıdır. Ancak bu akıntı
çamaşırda veya pamukta birikince ve biraz bekleyince sarımsı renk alır.
Dolayısıyla çamaşırda görülen sarı renk doğaldır. Evlide bekârda aynıdır.
Menopozdan sonra olmaz, ancak eğer hormon hapı kullanılıyorsa, bir rahatsızlık
varsa olabilir.
Maliki’de bozmaz
Sual: Kadınların hayzı bittikten sonra, istihaza yani özür hâli oluyor.
Normal akıntıları da oluyor. Bunlar için Maliki’yi taklit edebilir mi?
CEVAP
Evet, taklit eder ve bu durumlar abdesti bozmaz.
Akıntısı olan
Sual: 13 yaşında buluğa eren kızım akıntıdan dolayı Maliki mezhebine
uyabilir mi?
CEVAP
Elbette, akıntısı o zaman abdestini bozmaz.