Sual: İcma nedir? İcma’ı inkâr küfür müdür? Birkaç örnek verilebilir
mi?
CEVAP
Eshab-ı kiramın sözbirliğine icma denir. Tabiinin de icma’ı delildir. Bir
âyet-i kerime meali:
(Müminlerin yolundan ayrılanı Cehenneme atarız.) [Nisâ 115]
İki hadis-i şerif meali:
(Ümmetimin âlimleri, dalalette birleşmez.) [İbni Mace, İ. Ahmed,
Taberani]
(Allahü teâlânın rızası, icmadadır.) [İbni Asakir]
İcma’ın dereceleri vardır: Eshab-ı kiramın, açıkça ve her asrın icması ile haber
verilmiş olan icmaları, âyet-i kerime ve mütevatir olan hadis-i şerif gibi
kuvvetlidir, inkâr eden kâfir olur. Eshab-ı kiramdan bazısının icma edip,
diğerlerinin sükut ettikleri icma da, kesin delildir, ama inkâr eden kâfir
olmaz. Eshab-ı kiramın ihtilaf ettikleri bir hükümde, sonra gelenlerde hasıl
olan icma olup, haberi vahid ile bildirilen hadis-i şerif gibidir. Bununla amel
vacib ama, iman vacib değildir.
Bir asırdaki müctehidlerin bir kısmının ictihadına, diğerleri işitince susup
reddetmezlerse, Hanefi’de icma olur, Şafii’de icma olmaz. İcma delil değildir
diyen kâfir olmaz; bid’at sahibi olur. Dinde zaruri olan, [cahillerin de
bildikleri icma bilgilerine] inanmayan kâfir olur. Bir sözün küfür olduğunda,
âlimlerin söz birliği yoksa, o söze küfür denmez.
İcma ile bildirilen hükümlerden bazıları şöyledir:
1- Nass veya icma ile bildirilen bir haramı inkâr küfürdür.
2- Dört mezhebin icmaına inanmayan kâfir olur. (Redd-ül-muhtar,
Mektubat)
3- İbadetler imandan parça değildir. Namazı terk etmekte icma hasıl olmadı.
4- Kütüb-i sittedeki hadis-i şeriflerin hepsi sahihtir.
5- Kâinattaki her şey, sonradan yaratıldı, inkâr eden kâfirdir
6- Kerametin hak olduğu icma-i ümmet ile sabittir.
7- Cemaat ile yirmi rekat teravih kılmak sünnettir.
8- Yayılan bid'atin kötülüğünü Müslümanlara duyurmak farzdır.
9- Müta nikahı haram olduğunda icma hasıl oldu.
10- İlk iki büyük halifenin halifeliklerine sahih değil demek küfür olur.
Dört büyük halifenin üstünlükleri halifelik sırasına göredir.
11- Kabr-i şerifte, Resulullahtan yardım istemeyi inkâr, sahabenin icma’ını
inkâr olur.
12- Kur'an-ı kerimin bir harfini bile değiştirmek veya musiki aletleri ile
okumak haram olduğu gibi, bugün mevcut olan Mushaftan başkasını okumak da
haramdır.
13- Namazda ayakta, âyetleri Arapçadan başka dil ile okumak caiz değildir.
14- Cemaatle namazı terk etmeyi âdet edinmek günahtır
15- Kadınların başlarını açmaları haramdır, inkâr eden kâfirdir. Sadece
kulaklarından sarkan saçlarını örtmeleri farz değildir diyen âlimler de vardır
16- Dört mezhepten birine uymak vaciptir. Bu konuda icmâ hasıl oldu. Dördü
birleştirilip bir mezhep haline getirilemez. (Tahrir, Mugîs-ül-Hak fî
İhtiyârî Ehak)
Dört mezhepten birine uymayan, bid'at ehli olup Cehenneme gider. (Tahtavi)