Sual: Bizimle aynı varlıkta komşu bir hanım var. Evimizde un, şeker,
yağ gibi gıda maddesi, veya herhangi bir kitap, bir âlet görse, ödünç olarak,
ariyet olarak ister. Getirme huyu da yoktur. Hani maddi durumları kötü olsa,
varsın getirmesin diyeyim. Bizden aşağı tarafları yok. Beyim, "Ne isterse
istesin hiçbir şey vermemeli!" diyor. Komşu hakkından korkuyorum. Vermesem günah
olur mu? Komşumun her gördüğünü istemesi ve aldığını getirmemesi günah değil
midir? Bu komşu, sadece bizden değil, başkalarından da böyle şeyler istiyormuş.
CEVAP
Beyiniz, sizin malınızı, siz de beyinizin malını izinsiz harcayamazsınız.
İzinsiz harcamak, başkasına vermek günah olur. Komşu gelince, "Beyim razı
olmuyor. Ondan izinsiz bir şey vermem günahmış" derseniz, o da bir daha bir şey
isteyemez. Ondan bundan bir şey istemek doğru değildir.
Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(İnsanlardan bir şey istemeyin, velev ki bir misvakı bir defa kullanmak için de
olsa.) [Bezzar]
Ödünç alıp da imkanı varken vermemek veya borçlarını ödememek günahtır.
Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Borcunu ödemeyenlere Allahü teâlâ, kıyamette "Bunun hakkını sizde
bırakacağımı mı zannettiniz?" buyurarak o kimsenin iyi amellerini alıp diğerine
verir. Eğer borcunu vermeyenin iyi ameli yoksa, borç verenin kötü amellerini,
günahlarını borçluya yükler.) [Taberani]
Bir kimseye zarar vermek, kalbini kırmak kötüdür. Fakat komşuya zarar vermek,
onu incitmek daha kötüdür. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Komşusu, zararından emin olmayan kimse, Allah’a iman etmiş sayılmaz.)
[Bezzar] [Yani bu kimse kâmil mümin değildir.]
Komşu kötü de olsa, ona elden gelen iyiliği yapmaya çalışmalıdır!
Sual: Beyim kendi paramı harcamama, zekatımı bile vermeme razı değil. Ne
yapayım?
CEVAP
Kendi paranızı meşru yerlere, dilediğiniz gibi harcayabilirsiniz. Onun
parasını onun istemediği yerlere harcamanız uygun değildir. Eğer izin
almışsanız, dilediğiniz yerlere verebilir, dilediğiniz gibi de harcarsınız.
İzinsiz harcamanız doğru olmaz. Bileziklerinizin zekatını siz vereceksiniz.
Kendi paranızdan vermeniz gerekir. Beyinizin hediye ettiği para varsa ondan da
verebilirsiniz. Hediye olarak aldığınız para da sizindir. Zekat vermeye beyiniz
razı olmasa da, muhakkak vermeniz gerekir. Ondan habersiz verirsiniz. Kocanın
rızası meşru işlerde olur. Siz zekat verdiğiniz için sizden razı olmasa, bunun
hiç kıymeti olmaz.
Sual: Kız kardeşime zekat olur mu? Bey ve hanımın hesapları ayrı mıdır?
CEVAP
Zekat ve fitrenizi, zengin değilse kız kardeşinize veya çocuklarına
vermenizde mahzur yoktur. Dinimize göre, erkekle hanımının mal varlığı ayrıdır.
Birbirine eklenmez. Siz zengin, beyiniz fakir olabilir, siz fakir beyiniz zengin
olabilir.
Beyinize ait değil, kendinize ait borcunuz varsa, mevcut paranızdan
çıkarırsınız. Altınlarınızı tartıp alacaklarınızla birlikte hesap edersiniz.
Hepsinin kırkta birini altın olarak, yeğenlerinize verirsiniz.
Ev, dükkan, araba gibi şeyler zekat nisabına katılmaz. Yani zekatları verilmez.
Sual: Geliri iyi olan bayanın kurban kesmesi gerekir mi? Yoksa eşim
keseceği için bana gerekmez mi?
CEVAP
Eşlerin mal varlığı ayrıdır, birbirine eklenmez. Nisaba malik iseniz
kesmeniz gerekir. İkiniz de zenginseniz, ikinizin de kesmesi gerekir. İkiniz de
fakirseniz ikinizin de kesmesi gerekmez. Yani zengin olan keser, fakir olanın
kesmesi gerekmez, keserse mahzuru olmaz, sevap olur.