Sual: Kurban alırken nelere dikkat etmelidir?
CEVAP
Şunlara dikkat etmelidir:
1- Kurban satın alınırken, Bayram günü kesmesi vacib olan kurbanı
alıyorum diye niyet etmelidir. Bunu keserken, tekrar niyet etmesi şart
değildir. Bu aldığı hayvanı kurban etmesi de şart değildir, fakat keseceğinin
kıymeti bundan az olmamalıdır. Satın alırken, hiç niyet etmese de olur; fakat
satın alırken niyet etmezse, bunu keserken veya kesecek olanı vekil ederken
niyet edebilir.
2- Bazı yerlerde kurbanlık hayvan alırken, satıcı, (Hayvanı kesip et haline
getirdikten sonra kilosunu şu fiyattan veriyorum. Sen hayvanı seç, bayramda
gelirsin, eti kaç kilo gelirse, parasını verirsin) diyor. Canlı olarak tartıp
satanlar da vardır. Bu şekilde kurbanlık almak sahih olmaz. Canlı olarak tartıp,
(Bu hayvana şu kadar para vereceksin) denirse, sahih olur.
3- Üç ortak, farklı para verip 980 liraya bir inek alsa, ortağın ikisi
420’şer lira, üçüncü ortak da 140 lira verse, üçüncüye düşen para, yedide birden
az olmadığı için caiz olur. Her ortak, verdiği para kadar pay alır. 420 lira
veren iki ortak, üçer pay, 140 lira veren de bir pay alır. Biri 140, ikincisi
280, üçüncüsü de, 560 lira verseydi, birinci ortak, bir hisse, ikincisi iki
hisse, üçüncüsü de, 4 hisse alırdı.
4- Eşit para verip, 3 kişi, 3 koyun alsa, kesmeden önce, (Şu senin, şu onun,
şu da benim) diye paylaşmak caizdir.
5- Necaset yiyen hayvanın etinin temiz olması için, deve 40, sığır 20, davar
10, tavuk 3, serçe 1 gün hapsedilir. Bir başka kavilde ise, deve ile sığır 10,
koyun 4, tavuk 3 gün hapsedilir.
6- İki kişinin kurbanı karışırsa, her birinin kendinin sanarak kestiği,
kendi kurbanı olur. Yedikten sonra helalleşirse, yine sahih olur.
7- Emanet olarak bulunan hayvanı kurban etmek, caiz değildir.
8- Başkasının koyununu gasp eden, çalan, kıymetini sonradan öderse, kurban
etmesi caiz olur, çünkü kıymeti ödenince, gasp ettiği zaman mülkü olur. Gasp
günahına ayrıca tevbe gerekir.
9- Borcu olmayan fakir, kurban keserse, çok sevap olur. Borcu varsa, önce
borcunu vermelidir; çünkü borç ödemek farzdır. Kurban nisabına malik olmayan
fakir, kendi malı olan hayvanını kurban etmeyi niyet ederse veya kurban niyeti
olmayarak, hayvanı bayramda satın alıp, sonra kurban etmeyi niyet ederse yahut
kurban niyeti ile bayramdan önce satın alırsa, bunları kesmesi vacib olmaz.
Keserse, nafile olur ve etinden yiyebilir ve fakirlere verdiği et, sadaka olur.
10- Başkasının hayvanını ondan habersiz, onun için kurban etmek caizdir.
Başkasının hayvanını, ondan izinsiz, kendi için kurban eden, sonra kıymetini
öderse, caiz olur. Sahibi kıymetini kabul etmeyip, kesilmiş hayvanı alırsa,
sahibi için kurban edilmiş olur.
11- Allah rızası için niyet ettikten sonra, ayrıca çoluk çocuk çok et yesin
diye semiz koyun almayı niyetine karıştırmamalı, semiz alırken sadece sevabını
düşünmeli.
12- İki kurbanlıktan biri diğerini öldürmüşse, sahibine ödetilemez.
13- Kurban alan, niyetini değiştirip, akika veya adak olarak kesebilir.
14- Kurban rayiçten çok pahalı satılıyorsa kurban almak gerekmez.
15- Fakirin kurbanı bayramdan önce doğurursa, bir kavle göre, bayramda
yavrusunu da anasıyla beraber kesmek gerekir. Zenginin kurbanı bayramdan önce
doğurursa, yavrusunu kesmesi gerekmez.
16- Kurbanı veresiye veya kredi kartı ile almakta bir mahzur yoktur.
17- Herkes beslediği kendi hayvanlarından birini kurban edebilir. Nisaba
malik olan birisine bir koyun hediye edilse, o da bunu kurban olarak kesse,
vacib kurban yerine gelmiş olur. Kurbanı para ile alma şartı yoktur.
Sual: Hayvan beslemekle iştigal eden zengin bir kimse, ticaret niyetiyle
satın aldığı hayvanlarını birkaç ay besleyip, sütünden ve yününden de istifade
ettikten sonra, içlerinden birini kurban bayramında vacib olan kurban niyetiyle
keserse olur mu?
CEVAP
Evet olur. Bir mahzuru yok. Bir hayvan anasından kurbanlık olarak doğmaz.
Elbette sütünden yününden istifade edilir. Kurban olmaya karar verdikten sonra
artık sütünden yününden istifade edilmez. Daha önce sıradan bir hayvan idi,
kurban olunca kurban muamelesi yapılır.
Sual: Bu sene kurbanlıklar çok pahalıdır. Üstelik kurbanlık hayvan da
bulamıyoruz. Yakın bir şehirde kurbanlık olduğunu bilsek gidip almamız gerekir
mi?
CEVAP
Kurban fiyatı rayiçten çok pahalı ise, kurbanlık almak gerekmez. Böyle bir
mazeretle kesmeyince vacib terk edilmiş olmaz. Sonra normal değerini altın
olarak fakire vermesi de gerekmez. Fazla pahalı değilse yakın şehirden
alınabilir.
Sual: Yedi kişi kurban olarak bir inek alsalar, hayvan kesildikten sonra
hayvanın kanser olduğu anlaşılsa ve eti hiç yenmese, bu kurban sahih olur mu?
CEVAP
Sahih olur. Kurbanda esas olan kanın akmasıdır. Kurban kesildikten
sonra eti hastalıklı çıksa da önemi yoktur.
Sual: Bazı kişiler, (Ne sen zarar et ne ben) diyerek, kurbanı bize emaneten
veriyor, biz kestikten sonra getirip tartıyor. Kilosuna göre değerini istiyor.
Böyle alış veriş caiz olur mu?
CEVAP
Emanet edilen hayvandan kurban olmaz. Kesmeden önce satın almak lazım. Satın
alınmamış hayvan bu şekilde kesilmez.
Sual: Dananın kurbanlık olabilmesi için 2 yaşını doldurması gerekir mi?
CEVAP
Evet iki yaşını doldurması gerekir. Bilen birisi dişine bakarak anlar.
Sual: Bir danamız var, 1.5 yaşında, fakat 3 yaşındaki düve gibi semizdir.
Kurban etmek caiz mi?
CEVAP
1.5 yaşındaki hayvan ne kadar gösterişli olursa olsun kurban olmaz. Ama kuzu
öyle değil, 6 aylık bir kuzu, annesi gibi gösterişli ise, ondan kurban olur.
Tartı ile alınan kurban
Sual: Canlı hayvanın tartıyla alınmayacağını bilmeden satın alınan hayvanın,
kurban edilmesi sahih olur mu?
CEVAP
Alış batıl olmakla beraber, kurban olur. Yani o şekilde satın alınması
haramsa da, kurban edilmesi caiz olur. Canlı olarak tartıp, (Bu hayvana şu kadar
para vereceksin) denirse, o zaman alınması da haram olmaz.