islam alimleri

A (1114) | B (527) | C (326) | D (413) | E (571) | F (239) | G (275) | H (942) | İ (454) | J (19) | K (840) | L (165) | M (1275) | N (492) | O (286) | P (298) | R (355) | Ş (870) | T (498) | Ü (161) | V (201) | Y (198) | Z (205)

Başlık	Yazı
Tecessüs	İnsanların gizli hallerini, ayb ve kusûrunu merâk edip, iç yüzünü araştırıp öğrenmeye çalışmak. Allahü teâlâ, âyet-i kerîmede meâlen buyuruyor ki: Ey îmân edenler! Zannın bir çoğundan kaç...
Tecessüs etmek (Araştırmak)	Sual: Bir arkadaş, Avrupa’da bize misafir oldu. Yemek yerken, önce yemeği kokladı. Domuz yağı var mı diye kokladım, yokmuş dedi. Buna çok üzüldüm, kalbim kırıldı. Beraber namaz da kılmıştık, bana hüsnü zan etmesi gerekmez miydi? Yoksa, böyle...
Techîz	Vefât edenin (ölenin) yıkanmasından kabre defnedilmesine kadar yapılması lâzım gelen şeyler. Meyyitin (ölü kimsenin) techîzi, tekfini ve cenâze namazı farz-ı kifâyedir. Müslümanların bâzısı bu vazîfeleri yerine getirirse, diğerlerinin...
Tecribe (Tecrübe)	Deneme, sınama, bilgi edinmeyi sağlayan üç yoldan biri.
Tecribî İlimler	Tecribe ve müşâhede (gözlem) ile elde edilen bilgiler, ulûm-i akliyye (aklî ilimler).
Tecvîd	Güzel yapmak, Kur'ân-ı kerîmi harflerin mahreclerine (çıkış yerlerine) ve sıfatlarına uygun olarak okumak ve bunu anlatan ilim. Kur'ân-ı kerîmi tecvîde uygun okuyana şehîd sevâbı verilir. (Hadîs-i şerîf-Künûz-üd-Dekâik) Kur...
Tecvîz	İzin verme, yapılmasına rızâ gösterme. Câiz görme. (Bkz. Câiz)
Tedbîr	Bir şeyi elde edecek veya önliyecek yol, çâre; bir işin sonunu düşünerek hareket etmek. Tedbîr gibi akıl, güzel huy gibi asâlet olamaz. (Hadîs-i şerîf-İbn-i Mâce)
Tedbîr-i Menzil	İnsanın çoluk-çocuğuna karşı hareketlerinin nasıl olacağı ve ev idâresi ile ilgili husûslardan bahseden ilim. İslâm ahlâkı üçe ayrılır: Birincisi; insan yalnız iken, başkasını düşünmeden, işlerinin iyi veya kötü olduğunu anlatan ilm-...
Tedbirini al kardeş	Yüksek olsa da dağlar, Yol üzerinden aşar, Gençlik kabından taşar, Tedbirini al kardeş! Gayretsiz emek olmaz, Emeksiz yemek olmaz, Yerim ben demek olmaz, Tedbirini al kardeş! Gençliğinde taş taşı, Kocayınca ye aşı, Sakın ağrıtma başı Tedbirini...
Tedbirli olmak	Sakınılması gereken her şeyde işi sağlam tutmayı elden bırakmamalıdır! Eğer sakınılması gereken şeylerin zararından kurtulursan, sakınmış olman sana hiçbir zarar ve eksiklik getirmez. Ama tedbir ve sakınmayı terk...
Tedebbür	Bir şeyin üzerinde düşünmek, tefekkür etmek. Allahü teâlâ, âyet-i kerîmede meâlen buyuruyor ki: Onlar, Kur'ân-ı kerîmi tedebbür etmezler mi? Yoksa (münâfıkların) kalbleri üzerinde (kat kat)...
Tedvîn	Biraraya getirip toplama, düzenleme; kitab hâline getirme.
Teennî	İlerisini düşünerek acele etmeden yavaş ve ihtiyatlı hareket etme.
Tefâhür	Öğünme. Allahü teâlâ, âyet-i kerîmede meâlen buyuruyor ki: Biliniz ki, dünyâ hayâtı; elbette la'b (oyun) ve lehv (eğlence) ve zînet (süslenmek) ve tefâhür ve malı, parayı ve evlâdı ç...
Tefe'ül	1. Bir şeyi uğur saymak, hayıra yormak, bir hâdiseyi hayra alâmet, işâret olarak görmek. Tefe'ülün mukâbili (zıddı) teşe'üm yâni uğursuz saymaktır. (Bkz. Teşe'üm) İslâm'da teşe'üm (uğursuzluk) yoktur. En hayırlısı tefe'üldür. (...
Tefekkür	İbret alacak ve faydalanacak şekilde derin düşünme. Allahü teâlânın sıfatlarını ve nîmetlerini düşünme. Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki:
Tefekkür ne demektir?	Sual: Tefekkürün dindeki yeri nedir? CEVAP Tefekkür, dinimizde önemli bir ibadettir. Tefekkür, günahlarını, mahlukları ve kendini düşünmek Allahü teâlânın yarattığı şeylerden ibret almaktır. Kur’an-ı kerimde iyiler övülürken buyuruluyor ki:
Tefsîr	Örtülü, kapalı olan şeyi ortaya çıkarmak, açmak, beyân etmek, beşerî kudret dâhilinde, Kur'ân-ı kerîm âyetlerindeki murâd-ı ilâhîyi (Allahü teâlânın murâdını) anlamak. Bu işi yapabilen âlime mü...
Tefvîz	Ismarlama, havâle etme.
Tefviz şiirinin açıklaması	Sual: Erzurumlu İbrahim Hakkı hazretlerinin Tefvizname isimli şiirini anlamakta güçlük çekiyorum. Açıklar mısınız? CEVAP
Tegâbün Sûresi	Kur'ân-ı kerîmin altmış dördüncü sûresi. Tegâbün sûresi Medîne'de nâzil oldu (indi). On sekiz âyet-i kerîmedir. Dokuzuncu âyette geçen ve aldanma mânâsına gelen Tegâbün...
Tegannî	Sesi mûsikî perdelerine uydurmak için, hareke, harf ve med (uzatma) ilâve etme ve çıkarma yapmak sûretiyle, kelimelerin asıllarını dolayısıyle mânâyı bozarak okuma. İlk tegannî eden şeytandır. (Hadîs-i şerîf-İhyâu Ulûmiddîn)
Teganni nedir?	Sual: Din kitaplarında sık sık özellikle namaz, ezan, Kur'an okuma bahislerinde, teganni edilmemesi bildiriliyor. Teganni nedir? CEVAP Teganninin bir sünnet olan kısmı, bir de haram olan kısmı vardır. Sünnet olan teganni, tecvide uyarak okumaktır. Haram...
Tegannideki beş şart	Sual: Teganninin mubah olması için şartlar nelerdir? CEVAP Büyük İslam âlimi seyyid Abdullah-i Dehlevi hazretleri buyuruyor ki: (Sima ancak, Allahü teâlâya müteveccih olanlara caizdir. Aletsiz, çalgısız olan sese sima [teganni] denir. Yalnız çalgı ile veya çalg...
Tehaddî	Meydan okumak. Âlimlerin çoğuna göre peygamberlerin mûcize gösterirken açıkça tehaddî etmeleri şart değil ise de mûcizenin mânâsında tehaddî vardır. Evliyâ, peygamberlik iddiâ etmedikleri ve onların...
Teharrî	Bir şeyi anlamak için araştırmak. Sofradakiler, içeri gelen kimseyi yemeğe çağırsalar, âdil bir müslüman da, yedikleri eti mürted kesti veya içtiklerinde şarâb karışık dese, çağıranlar âdil ise, oturur. Âdil...
Tehâvün	Gevşeklik. Âdâb-ı Nebeviyyede tehâvün edeni ve Peygamber efendimizin sünnetini terk edeni ârif, velî zan etme. (Cüneyd-i Bağdâdî)
Tehavvül	Değişme. Bir hâlden başka bir hâle geçme. Sıcak havada tazyik azalır, barometre düşer. Soğukta ise yükselir. Bu tazyik tehavvülü sıhhat için çok mühimdir. Bu tehavvül olmasaydı bildiğimiz hastalıkların dörtte biri mevc...
Teheccüd namazı	Sual: Gece kılınan Teheccüd namazı çok sevapmış. Ne zaman kılınır? Kazası olan da kılabilir mi? CEVAP
Teheccüd Namazı	Gecenin üçte ikisi geçtikten sonra ve imsak vaktinden önce iki ile on iki rek'at arasında kılınan namaz. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki: (Ey Resûlüm!) Sana mahsûs fazla bir namaz olarak, gece uykudan kalk da, Kur'ân-ı kerîm ile tehecc...
Tehevvür	Sual: Tehevvür nedir? CEVAP Gadabın yani öfkenin, sertliğin aşırı ve zararlı olmasına (Tehevvür), atılganlık denir. Tehevvür sahibi hiddetli, sert olur. Bunun aksine kazm, hilm, yumuşaklık denir. Halim kimse, gadaba sebep olan şeyler kar...
Tehevvür	Çok kızmak, çok öfkelenmek, sertlik; hilmin (yumuşaklığın) zıddı. Gadabın, kızmanın aşırısı. Atılganlık.
Tehiyyât (Tahiyyât)	Namazın ka'delerinde yâni birinci ve ikinci oturuşlarında okunan Ettehiyyâtü duâsı. Son rek'atte otururken, tahiyyât okumak namazın vâciblerindendir. Üç ve dört rek'atli namazların ikinci rek'atinde otururken, tahiyyât okumak...
Tehıyyat-ül-menzil namazı	Evden çıkarken ve eve girince, kerahet vakti değilse iki rekat namaz kılmalı! Buna "Tehıyyat-ül-menzil" namazı denir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Evinden çıkarken iki rekat namaz kılan, dışarıdan gelecek her çeşit beladan korunur. Evine...
Tehıyyat-ül-mescid namazı	Mescide girince, oturmadan önce, mescidin sahibine yani Allahü teâlâya tazim ve hürmet için kılınan iki rekat nafile namazdır. Camiye girenin tehıyyat-ül-mescid olarak iki rekat namaz kılması, söz birliği ile sünnettir. Sesli Kur'an-ı kerim okunuyorsa tehıyyat-ül-mescid...