A (1114) | B (527) | C (326) | D (413) | E (571) | F (239) | G (275) | H (942) | İ (454) | J (19) | K (840) | L (165) | M (1275) | N (492) | O (286) | P (298) | R (355) | Ş (870) | T (498) | Ü (161) | V (201) | Y (198) | Z (205)
Başlıksıralama simgesi Yazı
Esîr

1) Köle. Savaşan iki taraftan birinin eline geçen karşı tarafa âit kimse.
İslâm hukûkunda harbde esîr alınmayan bir insanı satmak ve satın almak câiz değildir. Esirden başkası köle olmaz. Köle âzâd etmek, serbest bırakmak ise çok sevâbdır. (...

Eşit yaratılmayışın sebebi

Sual: Bazıları, "İnsanlar, her bakımdan eşit yaratılsaydı, daha iyi olmaz mıydı?" diyorlar. Eşit yaratılmayışın sebebi nedir?
CEVAP
İnsanın yaratılış gayesi bilinmeyince, dünyadaki hadiselerin...

Eski bir çorabı bile götüremedim

Adamın biri oğluna; (Senden iki isteğim var, birincisi, öldüğüm zaman ayağımın birine eski bir çorap giydirmeyi ihmal etme. İkincisi ise şu ağzı kapalı mektubu beni defnedinceye kadar açma, defnettikten sonra aç oku) diye vasiyette bulundu.

Zaman geldi adam öldü. Kefeni saracağı zaman, oğlu babasının...

Eski ictihad

Sual: Bir müctehid, eski ictihadından vazgeçse, o ictihadı artık geçersiz olmaz mı? Sonraki ictihadı ilk ictihadını nesh etmez mi? Bir hadis âlimi bir hadise uydurma dese, bu hadis, bütün hadis âlimlerince uydurma sayılır mı?
CEVAP

Eski ve yeni âlimler

Sual: Mezheplere inanmayan biri, (Eskiden bir Buhari sadece Buhari kitabını biliyordu, diğer muhaddisler de böyledir. Şimdi gelen insanlar bütün hadis kitaplarını biliyor. Şimdikiler onlardan yüzlerce defa âlimdir. Sahabe ise zaten çok az şey biliyordu. Şimdiki insanlar...

Eski ve yeni Hıristiyanlar

Sual: Yahudilerle Hıristiyanların kâfir olduğunu, hatta onları dost edinenlerin de kâfir olacağını bildiren âyetler hakkında deniyor ki:
Kâfir olan Yahudi ve Hıristiyanlar, Asr-ı saadetteki kitap ehli idi. Şimdikiler, Cennete gidecektir. Çünkü dinsizli...

Eskici Mehmed Dede

Anadolu velîlerinden. On altıncı yüzyılın sonunda ve on yedinci yüzyılın başında yaşamıştır. Pamuklu bez ticâretiyle meşgûl olduğu için Eskici Mehmed Dede diye meşhûr oldu. Aslen Amasyalı olup, 1619 (H.1028) senesinde Bursa'da vefât etti. Kabri, Abdülm...

Eskisi olmayanın yenisi olmaz

Aralıksız çalan kapının zili, Mübeccel hanımı eski ahşap merdivenlerden hızla aşağı indirmek için zorluyordu. Fakat yaşlanmıştı artık. Dizlerinin ağrısı artmış, ona ağır hareket etmesini söylüyor gibiydi.

— Geldim, geldim…

— Kim o!

— Benim anneciğim, kızın Neriman.

—...

Eşlerin mal varlığı

Sual: Bizimle aynı varlıkta komşu bir hanım var. Evimizde un, şeker, yağ gibi gıda maddesi, veya herhangi bir kitap, bir âlet görse, ödünç olarak, ariyet olarak ister. Getirme huyu da yoktur. Hani maddi durumları kötü olsa, varsın getirmesin diyeyim. Bizden aşa...

Esma

İsmi olan.

Esmâ-i Hüsnâ

Güzel isimler. Allahü teâlânın Kur'ân-ı kerîmde bildirilen doksan dokuz ism-i şerîfi.
Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki:
Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsı vardır. O hâlde O'na bunlarla duâ edin...

Esnaf ve tüccarın zekatı

Sual: Bizim tezgahımız, ham maddemiz ve işlenmiş eşyamız var. Demirbaş eşyalar var. Bunların hepsinin zekatı verilir mi?
CEVAP

Esnemek

Sual: Esnemeyi durdurmak gerekir mi? Bir duası var mıdır?
CEVAP
Esnemek mekruhtur. Esnemek midenin dolu olmasından ve bedenin ağırlaşmasından meydana gelir. Dudağı ısırarak mani olmaya çalışmalıdır. Böyle yapamayan, sol...

Esra

Gece yolculuğuna çıkan.

Esrâr

Sırlar, gizli ve akıl ermeyen şeyler. (Bkz. Sır)
Bâtın (kalb, rûh, hakîkat) ilmi, Allahü teâlânın esrârından bir sırdır. (Hadîs-i şerîf-Künûz-üd-Dekâik)
Hak teâlânın bana ihsân eylediği esrârın tam...

Esrar

 

Esrar Dede

On sekizinci yüzyıl dîvân şâirlerinden ve mevlevî şeyhi. Asıl adı, Seyyid Mehmed'dir. 1748 (H.1162)'de İstanbul'da Sütlüce'de doğdu. 1796 (H.1211)'de Galata Mevlevîhânesinde vefât etti.

Eşrefoğlu Rûmî

Anadolu'da yaşayan büyük velîlerden, şâir. İsmi Abdullah olup, babasınınki Eşref'dir. Babasının ismi ile şöhret buldu. Babası, Mısır'dan İznik'e göç etti. Eşrefoğlu Rûmî İznik'te doğdu. Doğum târihi belli değildir. 1484 (H. 889)'da İznik'te vefât...

Estağfirullah

Allahü teâlâdan hatâ ve kusurlarımı bağışlamasını dilerim, mânâsına; mübârek, kıymetli bir söz. (Bkz. İstiğfâr)

Estetik ameliyat

Sual: Estetik ameliyatta caiz olan şekil hangisidir?
CEVAP
Tabii olan şekli, süs gayesiyle, değiştirmek caiz değildir. Mesela burnu biraz büyük olan, küçültmek niyetiyle değiştiremez. Fakat herkesin dikkatini çeken, nefreti gerektiren bir durum varsa, uygunsuz naho...

Esved

Siyah, esmer.

Etbautebe-i Tâbiîn

Sahâbe ve Tâbiînden sonra Peygamber efendimizin övdüğü nesillerden üçüncüsü olan Tebe-i tâbiîni görenler.
Tebe-i tâbiînin asrı hicrî 220 (m.835)'de son bulur. Hanbelî mezhebinin imâmı Ahmed bin...

Eti yenen ve yenmeyen hayvanlar

Sual: Eti yenen ve yenmeyen hayvanları, liste halinde bildirebilir misiniz?
CEVAP
Karada yaşayan hayvanlar ve kuşlar için, hadis-i şerifte şöyle bildirilmiştir:
(Azı dişi olan yırtıcı hayvanlar ve pençesiyle avlanan kuşlar yenmez.)...

Etkisi kesin olan ilaçlar

Sual: Hastalanınca, etkisi kesin olan ilaçları kullanmamak günah mıdır?
CEVAP
Elbette günahtır. Bazı ilaçların, mesela antibiyotiklerin ve sülfamidlerin bakterilere karşı tesiri; ekmeğin açlığı, suyun susuzluğu gidermesi gibidir....

Etme Et

Etme
Doğru sözü menetme!
Fâsıkları methetme!
Gerçekleri katletme!
Günahlara sabretme!
Haksızlığa meyletme!
Haram malla haccetme!
Haydi, artık nazetme!
Hediyeyi reddetme!
Herkes kötü zannetme!
Hiç bir cana kastetme!
Hiç kimseye zulmetme!...

Ettehıyyâtü

Namazların birinci ve ikinci oturuşlarında okunan duâ.

Etüv

 

Evâmir-i Aşere

Allahü teâlânın Tûr dağında Mûsâ aleyhisselâma bildirdiği on emir. Yahûdîlikte uyulması şart olan on kâide.
Mûsâ aleyhisselâm Tûr dağında Allahü teâlâ ile konuştu. Allahü teâlâ ona Evâmîr-i...

Evde hayvan beslemek

Sual: Köpek ve kedi beslemek günah mıdır? Komşumuz kedi besliyor. Evine gittiğimiz zaman bizim kız çocuklar ve anneleri korkuyor. Kedi mutfakta yiyeceklere ve içeceklere dokunabiliyor. Gezdiği yerlerde namaz kılınabilir mi? Kızım, teyzesine yardım ederken,...

Evde kimler kurban kesecek

Sual: Hali vakti yerinde olan bir aile, kaç kurban kesmesi lazım?
CEVAP
Herkesin zekât ve kurban hesabı ayrıdır. Evde kaç zengin varsa, o kadar keserler.

Zengin olan kurban keser
Sual:
Geliri iyi olan bayanın kurban kesmesi gerekir mi? Yoksa eşi...

Eve girip çıkarken

Sual: Eve girip çıkarken hangi duaları okumalı?
CEVAP
Eve Âyet-el kürsi ve İhlas suresini okuyarak girmeli. Bir hadis-i şerif meali:

(Eve girerken İhlas-ı şerifi okuyan, yoksulluk görmez!) [Ey Oğul İlmihali]

Eshab-ı kiramdan...

Evhadüddîn Kirmânî

Mutasavvıf, velî ve Şâfiî mezhebi fıkıh âlimi. Künyesi Ebû Hâmid'dir. Evhadüddîn lakabı ve Kirmânî nisbetiyle tanınır. Bu nisbeti sebebiyle İran'ın Kirman bölgesinden olduğu anlaşılmaktadır. Doğum târihi bilinmemektedir. 1237 (H.635) t...

Evhâm

Vehmler, zanların esâsı olan kıyaslar. (Bkz. Vehm)
Allahü teâlâ, evhâm ve evhâm-ı beşeriyyenin çok fevkındadır (üstündedir). (Seyyid Abdülhakîm-i Arvâsî)
Tasavvuf yolcularının o yolculukta gördükleri, tattıkları...

Evi olmayan da zekat verir

Sual: Bir takvim yaprağında aynen şöyle diyor:

Evini kiraya verirken

Sual: Müslümanlar kiralık ev sıkıntısı çekerken, evini boş tutmak günah değil midir? Bazıları iyi kimselerin, salihlerin gücü yetmediği için, yüksek fiyat veren fasıklara, kötü kimselere, evini kiraya veriyorlar. Salihleri düşünmemek vebal değil midir...

Evkâf

Vakıflar. Sâhibi tarafından İslâmiyet'e uygun olarak bir hayır işe tahsis edilmiş mülk veya mallar. (Bkz. Vakf)