A (1114) | B (527) | C (326) | D (413) | E (571) | F (239) | G (275) | H (942) | İ (454) | J (19) | K (840) | L (165) | M (1275) | N (492) | O (286) | P (298) | R (355) | Ş (870) | T (498) | Ü (161) | V (201) | Y (198) | Z (205)
Başlıksıralama simgesi Yazı
Hayâ

Utanma, âr, nâmus. Çirkin şeylerden sıkılma veya edebe uymayan bir şeyin meydana gelmesinden dolayı kalbde meydana gelen rahatsızlık.
Hayâ îmândandır. Îmânı olan Cennet'tedir. Fuhuş kötülüktür. Kötüler Cehennem'dedir. (Had...

Hayâl

Bir şeyi gördükten sonra veya görmeden önce zihinde şekillendirme. Hâfızanın yardımıyla zihinde bir şeyler canlandırma.
Bir cisme bakınca, bu cisim, beyindeki ortak his merkezinde duyulur. Bu cisim göz önünden çekilince, ortak his merkezi, onu hissedemez...

Hayali

Hayal eden.

Hayalin ideali olmaz

* Aynaya baktığınız zaman kendinizi görürsünüz. Siz o aynanın neresindesiniz? İçinde misiniz, dışında mısınız? Aynanın içinde deseniz yalan olur, içinde değilsiniz. Yok deseniz olmaz, bakınca görüyorsunuz. Görülen kendiniz misiniz, o görüntü nedir...

Hayât

Diri olmak, dirilik.
1. Allahü teâlâ hakkında bilmemiz vâcib olan sıfât-ı subûtiyye'den biri. Allahü teâlânın diri olması.

Hayat

Canlıların yaşama hâli. Hayat, kâinâtın en mühim sırlarından biridir. İnsanoğlunun, bugün dahi yalnız aklı ve fen bilgisi ile çözemediği bu sır hakkında yapılan bütün târifler eksik ve hattâ yanlış olmaktadır.

Hayât bin Kays el-Harrânî

Harrân'da yetişen evliyânın büyüklerinden, âriflerin ileri gelenlerinden. Nesebi; Hayât bin Kays bin Kahhâl bin Sultan el-Ensârî el-Harrânî'dir. Urfa'ya bağlı Harrân kazasında doğup yetiştiği için "Harr...

Hayat sana yakıştığı müddetçe

Abbasi halifelerinden birisi, meclisindeki âlimlerle fıkhi meseleleri konuşurken, yaşlı amcası içeriye girer. Halife ona sorar:
- Amca, bu âlimlerin söyledikleri hakkında sen ne dersin?
- Ey müminlerin emiri! Çocukluğumuzda bizi, birtakım şeylerle meşgul ettiler....

Haydar

Arslan. Hazret-i Ali'nin lakablarından biri.

Haydar

Arslan, cesur, yiğit, kahraman.

Haydi hizmete

Kavuşmak isteyen büyük himmete
Hakka inananlar haydi hizmete
Kolay bulunmayan böyle nimete
Bismillah diyerek haydi hizmete

Ter dökelim ehl-i sünnet yoluna
Canımız fedadır Hakkın uğruna
Sünni kitapları basıp bağrına
Emri maruf için haydi...

Hayhuy etmek

Sual: Seadet-i Ebediyye’nin üç yerinde, çalgı aletleri ile hayhuy etmenin zikir olmadığı bildiriliyor. Hay Allah demektir. Hayhuy neden zikir olmasın diyenlere nasıl cevap verelim?
CEVAP

Hayır da, şer de Allah’tandır

Sual: (Hayır Allah’tan ama şer Allah’tan değil. Şerri insan kendisi yaratır. Bunlar, şerrin Allah’tan olduğu inancını bir de Amentü’ye dâhil etmişler. Âyet ve hadiste böyle bir şey yok) deniyor. Lütfen bu konuyu âyet ve hadislerle açıklayın.
...

Hayırlı işler namaz yerine geçmez

Sual: Bir yazar, İbni Teymiye gibi (Kılınmayan namazın kazası gerekmez. Çok nafile kılması, çok hayır hasenat yapması gerekir) diyor. Hayırlı işler namaz yerine geçer mi?
CEVAP
İbrahim Muhammed Neşat hazretleri buyuruyor ki:

Hayr

İyilik. Dînin ve aklın beğendiği, güzel ve faydalı gördüğü şey.
Allahü teâlâ âyet-i kerîmede meâlen buyurdu ki:
Kim zerre miktârı bir hayır işlerse, onun mükâfâtını (karşılığını) görecek. Kim de zerre miktârı şer (bir...

Hayr-ül-Beşer

İnsanların en hayırlısı, her bakımdan en iyisi mânâsına. Peygamber efendimizin lakablarından biri.

Hayr-ül-Enâm

Mahlûkâtın, yaratılmışların en hayırlısı, iyisi mânâsına Peygamber efendimizin lakablarından. Âmine eydür çü vakt oldu tamâm, Kim vücûda gele ol hayr-ül enâm.
(Süleymân Çelebi)

Hayr-ün-Nessâc

Evliyânın büyüklerinden. Babasının ismi İsmâil'dir. Hayrünnessâc lakabı ile meşhûr olup ismi Muhammed, künyesi Ebü'l-Hasan'dır. Aslen, Samarrâ şehrinden olup, Bağdât'ta ikâmet ederdi. Sırrî-yi Sekâtî'nin...

Hayran

Şaşmış, hayrette kalan hayranlık duyan.

Hayrani

Hayran olan.

Hayrât

Sevâb kazanmak için yapılan Allahü teâlânın beğendiği iyi işler, bütün iyilikler, hayırlar.
Allahü teâlâ insanın yeni, temiz elbisesine, hayrât ve hasenâtına, malına, rütbesine bakarak sevâb vermez. Bunları ne düşünce ve ne...

Hayreddîn Halil bin Kasîm

Kastamonu-Küre'de medfun âlim ve velîlerin büyüklerinden. Ataları, Moğolların İslâm ülkelerini istilâsıyla Anadolu'ya gelmiş ve Kastamonu'ya yerleşmiştir. Hayreddîn'in babasının adı Kâsım, dedesinin adı ise Hacı Safâ idi.Doğum t...

Hayret

Taaccüb, şaşkınlık. Şuuru yerinde olmama hâli.
Sûfî yâni tasavvuf yolunda bulunan bir kimse, başlangıçta kendi makâmından bahseder, hâli ile ilgili şeyleri anlatır. Fakat kalb gözü açılınca, hayrette kalarak sükût eder, susar. (Ebû...

Hayret! İncili de inkâr ettiler

Sual: İncil değiştirildi diye yazmanız çok komik. Çünkü İncil diye bir kitap hiçbir zaman olmamıştır. Allah, İncil diye bir kitap göndermemiştir. İncil denilen şey aslında Allah’ın İsa’ya bildirdiği sözlü tebliğdir. Yani İncil...

Hayrhahlık

Başkasının iyiliğini istemek. Allahü teâlânın nîmetinin bir kimsenin elinde devamlı kalmasını veya onun böyle bir nîmete kavuşmasını dilemek. Hasedin, kıskançlık ve çekememezliğin zıddı.

Hayrunnisa

Kadınların hayırlısı, iyisi.

Haysiyyet (Haysiyet)

Şeref, îtibâr.
Haysiyetsiz kimse, kendisine karşı yapılan zulüm, işkence ve hakâretleri kabûl eder. (Ali bin Emrullah)
İyi huylu kimse, kendisine darılana iyilik yapar. İhsânda bulunur.Malına, haysiyetine, bedenine zarar vereni affeder. (Hâdimî)

Hayvan kesilirken mekruh olan şeyler

Sual: Hayvan kesilirken mekruh olan şeyler nelerdir?
CEVAP
Bazıları şunlardır:
1- Kurbanı, kesilecek yere sürükleyerek çekmek, sebepsiz incitmek.

2-
Bıçakları hayvanı yatırdıktan sonra bilemek ve birini ötekinin gözü...

Hayvan kesimi

Sual: (Allah ismini söylememiş, ama zıddını da ifade etmemişse kitap ehlinin kestiği yenir. Mutlaka besmele çekmiş olması yahut kendi dillerinde Allah'ın ismini söylemiş olması şart değildir) deniyor. Besmelesiz kesilen hayvan leş olmaz m?
...

Hayvan sakatatları

Sual: İşkembe, karaciğer, dalak gibi, hayvanların sakatatlarının yenmesinde bir mahzur var mıdır?
CEVAP
Üçünü de yemek caizdir. Kur’an-ı kerimde kan haram edildiği için, aklını ölçü alan bazı kimseler ve bazı müsteşrikler, (...

Hayvânî Rûh

İnsanda istekli hareketleri yaptıran kuvvet. (Bkz. Rûh)
Hayvanlarda ve insanlarda hayvânî rûh vardır. Bunun yeri yürektir. Bedenî faâliyetleri düzenleyen bu rûhtur. İnsanların hayvanlara benzeyen tarafları, hayvânî rûhtan ileri gelen...

Hayvanı şoklamak

Sual: Avrupa’da güya hayvana eziyet olmasın diye, hayvanı şoklayarak bayılttıktan sonra kesiyorlar. Etini yemekte mahzur var mıdır?
CEVAP
Böyle kesmek, hayvana eziyet ise de, ölmeden önce kesildiği için etini yemekte mahzur yoktur.

Hayvanlar ve necaset

Domuz ve yılan derisi
Sual:
Cepte yılan derisinden cüzdan ve fildişi tarak varken namaz kılmak caz mi?
CEVAP
Domuz ve yılan derisi, dabağlansa da temiz olmaz. Bu derilerden yapılmış cüzdan, kemer, çanta, elbise ile namaz kılmamalıdır!...

Hayvanlara eziyet vermek

Sual: Eti yenen ve yenmeyen vahşi hayvanları herhangi bir maksatla öldürmek günah mıdır? Mesela sansarı postu için, ceylanı eti için avlamak caiz midir?
CEVAP
Hiçbir hayvana eziyet, işkence etmek, suda boğarak veya ateşte yakarak öldürmek caiz değ...

Hayvanların ilginç özellikleri

Sual: Hayvanların yaratılışı hakkında bilgi verir misiniz?
CEVAP
Allahü teâlâ, sayısız hayvan yarattı. Bir kısmının zararından emin olmak, bir kısmının da insanlara itaat etmesi için, onlara akıl vermedi. Mesela bir çocuk, bir koyun sürüsünü güdebilir.

Hayvanların ticareti

Sual: Salyangoz tutmak, alıp satmak caiz midir?
CEVAP
İki türlü salyangoz vardır. Karada ve denizde yaşayanı vardır. Karada yaşayanları hiç bir mezhepte yenmez. Deniz salyangozu; midye, istiridye, kerevit gibi deniz haşaratı sınıfındand...