Sual: Ufak olaylardan çok etkileniyorum. Tez kızıyor, ana-babamı ve
başka büyüklerimi üzüyorum. Yanlışlarına tahammül edemiyor, hemen eleştiriyorum.
Sonra da, pişman oluyorum. Bu kötü huyumu frenleyebilmek için, ne yapmam gerekir?
CEVAP
İslam âlimleri, öfkenin, sinirlenmenin, kibirden, kendini beğenmekten ileri
geldiğini bildiriyor.
Tenkit etmek [eleştirmek], genelde, (Ben bunu biliyorum, sen bilmiyorsun,
seni uyarıyorum, bu yanlış yoldan dön) demektir. Bu, hiç kimseye söylenmez,
hele ana-baba gibi büyüklere asla söylenmez. Bilgi, kibirlinin kibrini, tevazu
ehlinin tevazuunu artırır. Bilgisi ile kibirlenmek, büyük felakettir. Hadis-i
şerifte, (İlim sahibinin felaketi, kendini büyük görmesidir) buyuruldu. O
halde, aklı olan kimse, ben daha iyi biliyorum diyerek kendisini felakete atmaz.
Kibir, kötü huydur, haramdır. Allahü teâlâyı unutmanın alametidir. Çok kimse, bu
kötü hastalığa yakalanmıştır. Kibirli olan, salih insan olamaz. Kibir, her
iyiliğe engeldir. Kibirli değilim diyen, kibirlidir.
Yanına başkasının oturmasını istememek ve hastalarla birlikte oturmamak, evine
lazım olan eşyaları alıp evine getirmemek ve eski elbisesini tekrar giymekten
hoşlanmamak, iş başında iş elbisesi giymek istememek, fakirlerin davetine gitmek
istemeyip zenginlerinkini tercih etmek, akrabasının ve çocuklarının
ihtiyaçlarını temin etmemek, doğru sözü, haklı tenkitleri kabul etmeyip münakaşa
etmek, kusurunu, kabahatini bildirenlere teşekkür etmemek, içeri girince,
oradakilerin ayağa kalkmaları hoşuna gitmek gibi şeyler kibir alametidir.
Başkasının tenkidinden hoşlanmıyor, onun benden ne farkı var, o da bir insan
diyorsa, hakkı onun ağzından duymak zor geliyorsa, bunun da kibirden olduğunu
anlamalıdır.
Kibir, insanı, Allahü teâlânın bütün emirlerine muhalefete sevk eder. Çünkü
kibirli insan, başka birinden hak ve hakikati duysa, onu kabul etmek istemez,
hemen karşısına çıkar. Dini konularda bile münazara edilse, hemen inkâra
kalkışır. Hatta hakkı, karşıdakinin dilinden duysa, hemen çeşitli yollardan,
doğru olduğunu bile bile onu çürütmeye çalışır.
Kötülükler, her zaman öfkeden doğar. Bir insanda kibir varsa, bunun alameti
öfkesidir. Kibirden, öfke doğar. Bir kimse, asık suratlı ve öfkeliyse, iyiye
alamet değildir. Öfke insanın aklını örter. O zaman şeytanın avucuna düşer.
Şeytan da onu istediği yere sürükler. Öfkelenmek insanın dinini imanını
götürebilir, bundan çok korkmalı.